Aardgasvrij maken gemeentelijk vastgoed fase 3

Breng agendapunt 13 ter sprake: de motie die al eerder was ingediend door D66, de Partij van de Arbeid, GroenLinks, ChristenUnie en de SGP over revolving funds. Wie zou ik kunnen vragen om dit toe te lichten? Dat doet de heer Ruben Patties Shima van D66.

Dank u wel. Ik hoop dat u klaar zit, want mij is verteld dat het beter is als u het nu helemaal uitschrijft. Dat heb ik dan ook gedaan, dus het komt eraan, maar ik zal het zo snel mogelijk doen. De directe aanleiding voor deze motie was eigenlijk de zin die in het voorstel stond. We zijn al sinds 2014 bezig met het verduurzamen van ons maatschappelijk vastgoed. Een revolving fund is een instrument waarmee de gemeente verduurzaming kan ondersteunen. Deze motie heeft als doel om een extra financieel instrument te creëren en heeft geenszins als doel om de bestaande financiële instrumenten te vervangen. Het gaat dus niet ten koste van leningen, subsidies, garanties; al die instrumenten kunnen blijven bestaan. Het is echt bedoeld als een extra tool in het assortiment om flexibiliteit te hebben en om maatwerk te kunnen bieden aan maatschappelijke organisaties om te verduurzamen. Dit instrument is specifiek geschikt om verduurzamingsmogelijkheden te stimuleren wanneer er een degelijke en positieve businesscase is. Dat maakt dit echt een uniek instrument daarvoor. De gemiddelde terugverdientijd voor isolatiemateriaal of andere verduurzamingsmaatregelen blijkt ongeveer 6 tot 9 jaar te zijn voor de meest voor de hand liggende opties, en dat geeft dus een reële bandbreedte weer. Als we hier in 2014 mee waren begonnen, dan hadden we nu al 1,5 keer kunnen roteren met dit fonds. Het is niet de zilveren kogel, maar het kan wel investeringsbeslissingen positief beïnvloeden en verduurzaming versnellen, zeker voor organisaties die wel significante vaste lasten dragen, maar onvoldoende vrij kapitaal hebben. Het creëert maatschappelijke meerwaarde wanneer de private financieringsmarkt terughoudend is. Het is een katalysator en kan in sommige gevallen uitkomst bieden. Deze motie is bovenal bedoeld om maatschappelijk vastgoed extra te verduurzamen. En de motie roept het college op om een uitwerking te geven van hoe een revolving fund eruit kan zien, want er zijn verschillende manieren waarop dit vormgegeven kan worden, hoe je het kunt vullen, en roept het college op om hierover in de tweede helft van het jaar een voorstel te communiceren naar de raad.

Dank u wel, Ruben. Pater Sina, namens de indienende fracties D66 en anderen, zijn er andere fracties. Julian Wassink van de ChristenUnie, schipper, ja.

Ja, dank u, voorzitter. Een korte toelichting: toen deze motie van D66 langskwam, ging bij ons een belletje rinkelen, want deze tekst staat ongeveer letterlijk in ons verkiezingsprogramma. Dus wij konden natuurlijk niet anders dan deze motie ondertekenen en mede-indienen.

Bedankt, anderen. Ik ga naar het college om als portefeuillehouder een eerste reactie te geven namens B en W. Walter van Dijk, ja.

Ja, dank u wel, voorzitter. Het is interessant om over veel instrumenten te beschikken als je een grote ambitie hebt, en die hebben we als het gaat om het verduurzamen van ons eigen vastgoed. Dit raadsvoorstel gaat namelijk over het verduurzamen van ons eigen vastgoed. De motie die we nu indienen, heeft een wat bredere betekenis; deze gaat ook over maatschappelijk vastgoed. En ja, u geeft aan dat het met name interessant is, ook wanneer er sprake is van een positieve businesscase. Nou, als je de motie benadert vanuit het perspectief alsof het woord 'maatschappelijk vastgoed' er niet in had gestaan en het echt alleen zou gaan over gemeentelijk vastgoed, dan was dat nog best wel ingewikkeld geweest, hè? De tijdlijnen die u noemt, herkennen we niet helemaal, zeker niet als het gaat om het slot. In zijn algemeenheid zou je kunnen zeggen dat het bij bestaand vastgoed heel moeilijk is om tot een positieve businesscase te komen. Tegelijkertijd zien we wel dat er in veel situaties, en zeker waar het gaat om niet-gemeentelijk maar wel maatschappelijk vastgoed, bij nieuwbouw het wel denkbaar is dat je het op deze manier aanpakt. Dus in die zin zijn we daar ook over in gesprek, met name met de sportsector. Dat raakt dan ook aan het masterplan buitensport. Het instrument dat u voorstelt, past daar goed in, maar tegelijkertijd hebben we het op dit moment nog niet. De motie roept het college op om in de tweede helft van dit jaar tot een uitwerking te komen en deze aan de raad voor te leggen. Dat lijkt ons haalbaar, dus in die zin, maar vooral vanwege het feit dat u het toepassingsgebied verbreedt naar maatschappelijk vastgoed. Ik wil namens het college de verwachtingen wat temperen waar het gaat om gemeentelijk vastgoed, maar dat had u al wel begrepen. Kunnen wij deze motie steunen? Nou, we zullen deze zeker niet ontraden, laat ik het zo zeggen. Dank u wel, voorzitter.

Omdat ik dan terugga naar de indiener, vraag ik of u nog een reactie wilt geven. Daarna zal ik u aan de orde stellen voor de andere leden van de Raad, de heer Patina. Dank u.

Dank voor de toelichting. Dank

Om de tekst grammaticaal correct te maken, moeten we ervoor zorgen dat de zinnen volledig en logisch zijn. Hier is een poging om de tekst te corrigeren, hoewel de oorspronkelijke betekenis niet helemaal duidelijk is: "Dank aan wie hierover het woord wil voeren; ik ga het even inventariseren. Roy Luca, zij is aan de beurt. Nu anderen. Jan Bredius van Nieuw Democratisch Zeist, bent u klaar om te spreken? Wordt het agendapunt 6 nu behandeld? Voorzitter, dank u." Let op dat deze correctie gebaseerd is op aannames over de context, omdat de oorspronkelijke tekst fragmentarisch en onduidelijk is. Het is mogelijk dat de tekst anders geïnterpreteerd moet worden afhankelijk van de specifieke context waarin deze gebruikt wordt.

Dank u wel, voorzitter. Dank voor het antwoord van het college. Ik heb twee vragen, omdat wij de motie die voorligt wel degelijk positief vinden. In een stuk benoemt u als college dat u niet van het aardgas af wilt, maar 'aardgas-ready' wilt worden, en dit wordt specifiek met dat woord benoemd. Mijn vraag is of u daarbij ook voorsorteert op het behouden van de mogelijkheid voor onze gemeentelijke vastgoedportefeuille om niet alleen aardgasvrij te zijn, maar ook open te staan voor groen gas en waterstofgas in de toekomst. Want dat is de enige vraag waar wij mee zitten. Betekent dit dat wij, als wij onze vastgoedportefeuille aanpakken, de aardgasaansluiting ook verwijderen, of maken we die stap niet, met de wetenschap dat er tegenwoordig voor betaald moet worden en de mogelijkheid van vergroening steeds sneller gaat? Dat is de vraag die ik graag zou willen stellen. Op pagina één benoemt u heel expliciet, in kleine letters, dat grootverbruikaansluitingen niet meer standaard gehonoreerd worden door de huidige inzet op concessiereglementen en dergelijke, maar dat het soms alsnog mogelijk is een aansluiting te verkrijgen. Uiteraard houden we dit scherp in de gaten bij het maken van de afweging per object. Mijn vraag is: wie gaat dit betalen? Wordt dit door de gemeente betaald, of is dit aan de desbetreffende eigenaren van het gasnet? Tot zover, voorzitter. Dank u wel.

Dank u. Ja, er is over dit onderwerp geen debat geweest, geen rondetafelgesprek. Vandaar dat er nu de ruimte is om ons extra in het onderwerp te verdiepen. Ik weet niet of het lukt om daar adequaat antwoord op te geven, maar de vragen zijn gesteld en gehoord. Ik kom dadelijk bij de portefeuillehouder, dan zou ik het bijna vergeten. Oh ja, Jan Bredius van Nieuw Democratisch Zeist, dank u.

Ja, voorzitter. Normaal gesproken kunnen wij wel aangeven wat wij van een motie vinden, maar ook wij hebben een aantal vragen. Ten eerste vraag ik mij af wat dit te maken heeft met het aardgasvrij maken van gemeentelijk vastgoed. Had deze motie niet vreemd aan de orde moeten zijn? Maar er zijn ook vragen zoals: om welke omvang gaat het? Hoeveel geld is ermee gemoeid? Hoe zit het met de dekking? En dan, als het gaat om het revolving fund, is er net vorige week een amendement aangenomen. Dat amendement gaat over een jaarlijks gesprek met de raad, maar juist een revolving fund impliceert dat het niet elk jaar of elke keer geëvalueerd wordt. Dat is inherent aan het karakter van een revolving fund, namelijk dat je niet steeds opnieuw in gesprek gaat met de raad. En juist in het raadsvoorstel is aan de orde gekomen dat het proces stapsgewijs verloopt, anders dan aanvankelijk gedacht, en dat er jaarlijks overleg met de raad plaatsvindt. Dus, hoe zit het nu precies met het revolving fund en kunnen de indieners aangeven wat zij precies bedoelen met een revolving fund? Op zichzelf heeft deze motie dus niets te maken met het aardgasvrij maken van gemeentelijk vastgoed. De wethouder merkt terecht op dat er een onderscheid wordt gemaakt tussen gemeentelijk vastgoed en maatschappelijk vastgoed, aangezien een revolving fund wel kan functioneren ten aanzien van maatschappelijk vastgoed. De gemeente Hilversum heeft in 2016 voor maatschappelijk vastgoed een revolving fund ingesteld en heeft uitdrukkelijk aangegeven in de motivering dat dat fonds niet geldt voor de verduurzaming van de eigen gemeentelijke gebouwen. Het is uiteraard niet de bedoeling om onszelf geld te lenen. Maar aangezien dat in de motie staat, is de vraag: hoe willen de indieners dat nou precies uitleggen? En als de motie, zoals de wethouder aangeeft, alleen gaat over het verduurzamen van maatschappelijk vastgoed, dan gelden nog steeds dezelfde vragen. Maar dan ligt de situatie bij nieuwe democratie net even iets anders.

Dank aan Jan Bredius, de nieuwe democratische vertegenwoordiger van Zeist. Voordat ik anderen van de zijde van de Raad benader, ga ik eerst naar de wethouder. Daarna komt de afronding bij Ruben Patio, Ashima van D66, en wethouder Walter van Dijk.

Ja, dank u wel. Misschien is het goed om eerst een misverstand op te helderen, want het is niet zo dat we als doel hebben om aardgas 'ready' te worden. Dat zult u ongetwijfeld gezien hebben. Het gaat er echt om dat we aardgasvrij worden, maar per pand, en dat is eigenlijk de essentie. Ook van dit voorstel willen we kijken wat nu verstandig is, en dat is in iedere situatie toch weer maatwerk. Het feit is dat het slot, denk ik, een heel evident voorbeeld is waar je ziet dat het niet simpel is en dat je tussenstappen zult moeten zetten omdat de technologie beperkingen heeft, omdat leveranciers van netwerken beperkingen hebben, omdat er soms ook subsidies in het spel kunnen zijn. Dus dat maakt dat je soms je toevlucht moet nemen tot tussenstappen en 'aardgas ready' is daar typisch een voorbeeld van. Dus zo moet u dat lezen. En daarna stelt u een vraag over congestie op het net. Die is veel breder dan alleen het gemeentelijk vastgoed. Dus, ik denk, voorzitter, met uw welnemen, dat het goed is dat wethouder Dasburg daar een reactie op geeft.

Dank wethouder van dijk Wouter Catsburg.

Ja, zoals bekend is er momenteel sprake van netcongestie. Dat betekent dat je niet meer automatisch aangesloten wordt op een grote zakelijke aansluiting. Dus ja, dat betekent dat je, als je aan de slag wilt, wel aanvragen kunt doen, maar dat je inderdaad afhankelijk bent van de beslissingen van de netbeheerders of je wel of niet aangesloten wordt. Op dit moment is het antwoord heel duidelijk: je wordt niet aangesloten. Dat zien we bijvoorbeeld bij de gemeentewerf. Dan ga je naar een oplossing zoeken, dus uiteindelijk zal de keuze die we gaan maken te maken hebben met de vraag of er ruimte op het net is voor een grote aansluiting. Zo niet, kunnen we de grote aansluiting verkleinen tot één of meerdere kleinverbruikaansluitingen, toch? Dat gebeurt ook, waardoor je wel weer op het net aangesloten kunt worden. Of je moet echt een off-grid oplossing gaan zoeken, waardoor je helemaal geen gebruik maakt van het net. Dus dat is de manier waarop we op dit moment worstelen met de netcongestie, maar uiteindelijk besluiten de steden of je wel of niet aangesloten wordt. Dank u wel.

Dan ga ik naar Ruben Patio. Jassina en de heer Jan Bredius van Nieuw Democratisch Zeist hebben u verschillende vragen gesteld. Kunt u daarmee uit de voeten?

Ik zal mijn best doen. Allereerst wil ik iets zeggen over deze motie. Met deze motie wordt geen revolving fund ingesteld. Deze motie roept op tot het ontwikkelen van een voorstel, waarin uiteengezet wordt wat aan de Raad wordt voorgelegd, zodat we er later nog over in gesprek kunnen gaan. We zullen bespreken hoe het voorstel eruitziet, hoe het tot stand komt, hoe het gevuld wordt en op welke manier dat kan, aangezien er verschillende vormen bestaan. Ik kijk met plezier uit naar dat voorstel en de discussie die we er vervolgens over kunnen voeren. Daarnaast heeft het voorstel inderdaad betrekking op zowel maatschappelijk als gemeentelijk vastgoed. Dit heb ik eigenlijk uit een onderzoek, volgens mij van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), waarin het soms ook werd gebruikt voor rijksvastgoed. Er kunnen gevallen zijn waarin bijvoorbeeld een huur- of een andere contractuele overeenkomst bepaalde bepalingen oplegt, waardoor dit instrument wel van toepassing kan zijn. Ik heb geen inzage in alle contractuele afspraken die er zijn rondom de huren en andere zaken betreffende gemeentelijk vastgoed. Ik wil het daarom niet uitsluiten dat het eventueel ook daarop toegepast kan worden. Maar ik ben het met de heer Bredius eens dat het voornamelijk gaat om maatschappelijke organisaties. Heb ik daarmee al uw vragen beantwoord?

Dan gaan we even naar de heer Lucas, die ik zag knikken, dacht ik zo, toen de heer Luca daarna de heer Bredius zag.

Het jaarlijkse gesprek met de Raad betreft een revolving fund. Daarbij is het niet nodig om jaarlijks in gesprek te gaan met de Raad, terwijl we juist vorige week een amendement op dit punt hebben aangenomen. Dus die vraag stond nog open.

Kunt u dat bij interruptie meteen teruggeven?

Het amendement betreft een jaarlijks gesprek over de kaders daarvan. Het college heeft een plan opgesteld voor het gasloos maken van het gemeentelijk vastgoed. Tijdens de vorige raadsvergadering hebben we een amendement aangenomen waarin het college aangaf bereid te zijn om jaarlijks de voortgang te bespreken en de stand van zaken omtrent dat plan toe te lichten. Deze motie staat in principe los van het genoemde amendement.

Dank u, u moet het met dit antwoord doen op dit moment, voorzitter de heer Luca.

Voorzitter, dank u wel, en dank aan de indieners voor de verklaring, maar vooral ook aan de wethouder. Laten we het even hebben over de wijze waarop, want in het stuk, zoals het gelezen werd, leek het alsof wij als gemeente, zeg maar, alles zelf zouden doen. Dit is inderdaad tegengesproken en dat is nu opgelost en helder. Dus dank voor die antwoorden; wij zullen dan ook voorstander zijn van deze motie.

Dank u, ik zal even rondkijken. Zijn de beraadslagingen voldoende geweest? Kan de motie aan de orde worden gesteld? De motie betreft een 'revolving fund', een wat moeilijk woord. Een 'revolverend fonds' is eigenlijk een herinzetbaar fonds. We zullen er een mooie naam aan geven, tenminste als de motie wordt aangenomen en het voorstel ter sprake komt, hè? De motie is ingediend door de Partij van de Arbeid, D66, GroenLinks, ChristenUnie en de SGP. Wie is er voor de motie? Voor. Ik zal u niet allen bij naam noemen. Wie zijn er tegen? Tegen: de fractie van Nieuw Democratisch Zeist, en alle andere fracties zijn voor. Daarmee is de motie aanvaard. Akkoord, met de kanttekening dat Nieuw Democratisch Zeist tegen is. Akkoord, dank u. Dan is nu de motie betreffende diverse scenario's aan de orde. Het is van belang dat de heer Van Kippersluis de gelegenheid krijgt een toelichting te geven. Ja.

Ja, dank u wel, Voorzitter. Zij die belang hebben bij deze motie hebben haar ingediend als verlengstuk van het amendement dat wij afgelopen donderdag hebben aangenomen. De motie dient niet gelezen te worden als iets dat losstaat van het genoemde amendement. De motie maakt het amendement concreter en brengt, naar onze mening, de Raad beter in positie. De diverse scenario's kunnen onder andere dienen als gespreksstof bij het jaarlijkse gesprek tussen B en W en de Raad. Dank u wel, Voorzitter. Dank.

Ik geef de wethouder de gelegenheid om ons te laten weten wat hij denkt als een eerste reactie van de zijde van B en W.

Ja, dank u wel, voorzitter. Dit voorstel is gebaseerd op een aantal voor ons belangrijke uitgangspunten, zoals benoemd in het raadsvoorstel. Het gaat echt om een gedoseerde en realistische aanpak, wat net ook al even naar voren kwam, en om een efficiënte uitvoering die vooral zou moeten aansluiten op de actualiteit. Met name de actualiteit van technologische mogelijkheden speelt daarin een rol, en we vinden het van belang dat de uitvoering aansluitend blijft. Dat hebben we vanaf het begin zo gedaan bij de routekaart Nieuwe Energie. En dat betekent onder andere dat we als gemeente het goede voorbeeld willen geven richting de samenleving. En dat alles betekent eigenlijk dat we het niet wenselijk vinden om hele gedetailleerde toekomstscenario's te ontwikkelen. Daarvoor is er eigenlijk veel te veel onzekerheid in onze omgeving, en dat maakt dat we een voorkeur hebben voor een aanpak waarbij wij jaarlijks een voorstel doen richting de raad, waarbij zowel de uitvoering als de financiën worden geactualiseerd. En ja, het spreekt voor zich dat we daarbij het doel voor ogen houden om zoveel mogelijk ons gemeentelijk vastgoed gasvrij te maken. Daar blijven we ook op sturen. Maar om die reden, met name vanwege de vele onzekerheden en omdat het zo moeilijk is om daar grip op te krijgen, denken wij dat we dat met deze gefaseerde, gedoseerde, realistische en efficiënte aanpak wel kunnen hanteren. Om die reden ontraden we deze motie. Dank u wel, voorzitter.

Dan ga ik terug naar meneer Van Kippersluis voor zes belangrijke zaken.

Ja, dank u wel, voorzitter. Dank u wel, B en W, voor dit antwoord. Wij zijn van mening dat je juist beter op de toekomst kunt sturen op het moment dat je een aantal scenario's tot je beschikking hebt, waarbij je wellicht via associatie verder kunt redeneren. Dat is voor ons echt een stap verder, een stap professioneler, dan wanneer je zegt: "We stellen iedere keer onze plannen een klein beetje bij." Dus ja, dat is ons standpunt. Dank u wel.

Ik begrijp uit uw woorden dat u dit graag aan de orde wilt stellen; dan is de motie nu aan de orde. Wie wil hierover het woord voeren? Ik zal dit even inventariseren. Luca, verdriet, Valko van de Riet, Tompot. Hoi, Lucas Gijsbert, nou ja.

Ja, voorzitter, dank u wel. Wij vinden het een zeer sympathieke motie. We waren erg benieuwd naar het antwoord van het college en desalniettemin zullen wij, zoals het hier verwoord is en met het belang van Zeist in gedachten, deze motie volledig steunen. Dank u wel.

Dank aan de heer Luca van Triet van GroenLinks voor de 6 punten.

Dank u wel, voorzitter. Ja, GroenLinks heeft begrip voor de overwegingen van de wethouder. Wij hebben eigenlijk voldoende aan datgene wat in het abonnement is vastgesteld om jaarlijks gewoon met elkaar te kijken: waar staan we en wat gaan we de komende periode doen? Dus wij zullen deze motie niet steunen.

Dank aan de heer Vogel van GroenLinks en de heer Ton Pot van de Socialistische Partij, ja.

Ja, dank u wel, voorzitter. Ik heb zojuist ook de reactie van wethouder Van Dijkhof gehoord. Deze motie, zo gaf de wethouder aan, zou niet uitvoerbaar of wenselijk zijn vanwege de grote onzekerheid die er de komende jaren is. Volgens hem zou je op grond van die onzekerheid eigenlijk niet tot scenario's kunnen komen. Maar volgens mij is dat juist een argument om wél verschillende scenario's te ontwikkelen of uit te werken, juist vanwege die onzekerheid. Omdat je daarmee juist met verschillende variabelen kunt werken, die gebaseerd zijn op een scenario. En ja, die scenario's zijn natuurlijk heel reëel vanwege die onzekerheid. Dat kan heel verschillende kanten opgaan, met aan de ene kant een grote energieschaarste, wat een scenario kan zijn waarin grote energieproblemen niet direct opgelost kunnen worden, of juist een scenario waarin de komende jaren al een groot begin mee kan worden gemaakt. Je hebt natuurlijk ook nog scenario's met een heel groot gebruik van bijvoorbeeld elektrische auto's en laadpalen, waardoor er weer problemen kunnen ontstaan op andere gebieden. Dus ik denk dat het juist interessant is om al die scenario's achter de hand te hebben. En ja, dat betekent dus dat je daarmee aan de slag moet gaan. Daarom zou ik deze motie zeker wel kunnen steunen. Dank u wel.

Dank u wel, meneer Tompot van de Socialistische Partij en anderen. Hoeveel leden willen we dan laten stemmen? Aan de orde is de motie ingediend door de heer C, betreffende zijn belangenmotie. Er zijn diverse scenario's voorgelegd. Wie is er voor de motie? Voor de motie zijn Zeister Belang, Zeist.nu en de Socialistische Partij. Wie is er tegen de motie? Tegen zijn de ChristenUnie, SGP, VVD, GroenLinks, CDA, D66 en de Partij van de Arbeid, alsook Nieuw Democratisch Zeist. Dat betekent dat er 25 leden van de Raad tegen de motie zijn en 5 voor. Daarmee is de motie verworpen. Akkoord, dank u wel. Aan de orde is nu het voorstel zelf: het aardgasvrij maken van gemeentelijk vastgoed, fase 3. Met de genoemde namen stemmen we over het aanvaarden van het amendement. Kunt u instemmen met het voorstel? Akkoord, dank u.