Ronde Tafel RV Verordening Starterslening 2023 en intrekking Verordening Blijverslening 2017

Deze tekst gaat over het raadsvoorstel voor de vaststelling van de verordening op de starterslening 2023. Voor de bandopname: mijn naam is Roel van Nieuwstadt. Ik ben raadslid en vanavond heb ik de eer om als voorzitter op te treden. De stukken zijn via de website en het systeem voor u beschikbaar gesteld. We gaan ervan uit dat u deze allemaal heeft gelezen. Naast de voorzitter word ik bijgestaan door Roland Benen van de griffie, wethouder Laura Hoogstraten en twee leden van het ambtelijk apparaat, zonder wie niets mogelijk zou zijn hier. Vanavond bespreken we het raadsvoorstel. Er is zowel ruimte voor een rondetafelgesprek als voor debat, mocht u daar behoefte aan hebben. Er zijn geen insprekers, dus we kunnen direct beginnen met het stellen van vragen. Net als bij de vorige gelegenheid wil ik u vragen om in de eerste ronde maximaal twee vragen aan de wethouder te stellen. Daarna zullen we een ronde met antwoorden doen en bekijken of een tweede ronde nodig is. Ik zie een vinger opgestoken, dus er is een voorstel van mevrouw... Oh, dat bent u gewoon zelf. U bent zo enthousiast dat u meteen wilt meedoen. Heel goed. Ik zag al dat mevrouw Breddels, de heer Fluitman, mevrouw Van Kippersluis en mevrouw Struijk in ieder geval iets willen inbrengen. Laten we dan beginnen bij mevrouw Breddels van de A-partij. Dank u wel.

Dank u, voorzitter. Ik heb niet zozeer een vraag ter verduidelijking; het is meer dat de stukken voor ons nu volkomen helder zijn. Ik wil echter wel iets zeggen over de blijverslening die nu gaat verdwijnen, aangezien deze impopulair is. Ik vraag me af of dat ook niet komt doordat onbekend onbemind maakt. Want ja, ik zie dan vervolgens dat mensen die hun woning willen verbouwen, op basis van de WMO tegen een geringe vergoeding dat wellicht ook kunnen realiseren. Maar dan denk ik ook aan de financiën van de gemeente; voor de gemeente is dat veel duurder. Is dat dan wel zo handig? Is het niet gewoon zo dat de blijverslening niet zo bekend is? En dan heb ik eigenlijk ook nog een vraag die hier nauw op aansluit. Het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting biedt meer mogelijkheden, waaronder een duurzaamheidslening. Is het geen goed idee om die ook aan dit voorstel te koppelen? Dat staat erin, toch?

Soms krijg je de indruk dat er, alhoewel het geen oud gebouw is, toch geesten rondwaren, want je hoort op de achtergrond bijna het antwoord op de vraag. De geest van de fluit giert door het gebouw. Wij gaan over naar de vragen, mevrouw Breddels. Dank u wel, dan ga ik nu over naar... Wie had er nog meer een vraag? Mevrouw Van Kippersluis?

Ja, dank u wel, voorzitter. Ik zal beginnen met twee vragen, maar ik heb er meer. Ik heb in het stuk niet kunnen ontdekken hoe het rentepercentage wordt vastgesteld. Is dat een afgeleide van de marktrente, bijvoorbeeld, of is daar een rekenmodule voor? En hetzelfde geldt eigenlijk voor de looptijd van de lening. Ik zou graag een toelichting willen krijgen op de hardheidsclausule. Wanneer wordt deze toegepast? Kunt u daar voorbeelden van geven? Dank u wel.

Ja, dank u wel, Voorzitter. Ik zou heel graag een toelichting willen krijgen op de passage op pagina 4, waar gesproken wordt over de grens die van 405.000 verlaagd wordt naar 355.000. Ik vraag me af waarom daarvoor gekozen is. Er staat wel een toelichting bij, maar als ik zelf even op Funda kijk, dan zie ik nu maar 55 van dat soort woningen onder die prijs beschikbaar. Daarvan zijn er 8 voor senioren, dus die zijn niet beschikbaar voor starters, en dan zijn er al 12 onder bod of verkocht. De spoeling is dus heel dun, en ik vraag me af waarom de redenatie is dat iemand die een huis van 400.000 koopt, het wel kan betalen, terwijl die persoon misschien net dat zetje in de huizenmarkt nodig heeft. We zien dat de arbeiderswoningen die vroeger voor 100.000 weggingen, nu voor 400.000 weggaan. Dus daar zou ik graag een toelichting op willen hebben. Het tweede punt sluit een beetje aan bij de vraag van mevrouw Breddels. Dat gaat over de blijversleningen, waar wij als CDA destijds voor hebben gepleit en waar we blij mee waren. We zijn verdrietig dat we zien dat er maar één iemand gebruik van maakt. Er staat wel een rijtje van activiteiten die zijn ondernomen om dit onder de aandacht te brengen. Maar ik vraag me af of dat een eenmalige activiteit was toen de huidige regeling in 2017 van start ging, of dat dit jaarlijks herhaald wordt en of er opfrismomenten bij zitten. Want anders is het inderdaad zo dat onbekend onbemind maakt. Dus daarover zou ik ook graag een toelichting willen hebben.

Dank u wel. Zijn er nog andere vragen van toehoorders? Oh ja, Jarda, sta ik correct?

VVD, dank u wel. Ik heb een vraag die aansluit op die van meneer Fluitman. Het gaat over de hoogte van de vastgestelde 355.000 euro. Kunnen we die hoogte in de komende jaren nog aanpassen? En hoe verhoudt dit zich tot de huidige huizenmarkt? We weten immers niet wat er gaat gebeuren. Dat is mijn eerste vraag. Mijn tweede vraag betreft een passage over de voorwaarden om in aanmerking te komen voor de starterslening. Er staat dat je bijvoorbeeld zes jaar in Zeist moet hebben gewoond, en wel in een huurwoning. Maar hoe zit het met jongeren die bij hun ouders wonen, in een koophuis dat wellicht heel goedkoop is? Betekent dit dat zij sowieso geen gebruik kunnen maken van de starterslening? Als je de tekst leest, zou je dat kunnen denken. Dat is mijn vraag. Bedankt.

U hoort de verschillende geesten achter het behang tevoorschijn komen. Bemoei u zich overal mee, dan moet u gewoon hard, heel hard op het behang slaan. Zijn er nog meer vragen of zullen we overgaan naar Martine Folkersma van GroenLinks? Ik had...

Ik had een vraag over de communicatie. Ik heb gelezen dat er advies wordt gegeven over de starterslening aan hypotheekadviseurs en makelaars. Zij ontvangen informatie over deze regeling. Echter, we hebben ook verhalen gehoord dat hypothekers soms afraden om een starterslening aan te gaan. Dat is toch een tweede lening? Horen jullie dergelijke verhalen ook vaker? En is dat een obstakel? Leidt dit ertoe dat minder mensen gebruikmaken van deze regeling? Dat is mijn eerste vraag. Mijn andere vraag betreft een toelichting. Er wordt gesproken over het vergroten van het toepassingsbereik. Ik begreep niet goed wat daarmee bedoeld wordt. Helaas weet ik de pagina niet meer. Er staat dat het toepassingsbereik wordt vergroot en dat het maximale leenbedrag iets omhooggaat. We richten ons specifiek op starters met een beperkt inkomen, maar heeft dit te maken met het verhogen van het maximale leenbedrag of iets anders? Aangezien het aanbod van woningen wordt gemaximeerd op €355.000, begrijp ik niet goed hoe ik dat moet interpreteren. Dat waren mijn vragen.

Twee vragen: hebben wij nu een keurige set vragen? Er wordt gefronst, er wordt nagedacht, er wordt gekeken. Is er een minuut schorsing nodig, of kunnen we van start gaan? We kunnen van start gaan, ja, er wordt geknikt. We kunnen gewoon beginnen.

Laten we beginnen met de blijverslening. Deze is inderdaad op initiatief van het CDA ingevoerd. Er is tot nu toe slechts één keer gebruik van gemaakt. Er zijn wel communicatieactiviteiten ondernomen. Ik moet bekennen dat ik onvoldoende weet of er extra communicatie heeft plaatsgevonden, maar landelijk is de blijverslening in totaal nog maar acht keer verstrekt. Het is dus niet alleen in onze regio, maar in heel Nederland dat de blijverslening niet erg populair is. Dit betekent eigenlijk dat als mensen een serieuze verbouwing aan hun huis willen doen, zij waarschijnlijk op een andere manier financiering zoeken, in aanvulling op de BMO-vergoeding. Ik weet niet precies hoe we dit moeten aanpakken, maar extra communicatie zou een mogelijkheid kunnen zijn om het te stimuleren. We kunnen het uitstel met tien jaar overwegen, maar ik vraag me af of dat zinvol is, aangezien het landelijk onvoldoende wordt gebruikt. We zouden die 60.000 euro graag willen inzetten voor andere financieel ondersteunende maatregelen. Er wordt onderzocht of dit kan via de duurzaamheidslening van de organisatie... Hoe heet die ook alweer? Ik wil 'SVB' zeggen, maar dat was in de vorige vergadering. SVM, ja. Het rentepercentage is een technisch verhaal. De eerste drie jaar betaal je geen rente.

Voor de starterslening geldt in de eerste drie jaar geen rente en geen aflossing. De rente wordt door de gemeente betaald. Wat er daarna gebeurt, zie ik momenteel niet. De rente van 3,6% blijft waarschijnlijk nog staan.

Kijk, het is natuurlijk zo dat de starterslening bedoeld is om starters meer kans te geven op de woningmarkt. Het geeft hen ook wat financiële ruimte in het begin, wanneer ze een woning hebben. Vaak zie je dat er een carrière ontstaat zodra iemand gaat wonen. Mensen gaan meer werken en krijgen meer financiële ruimte, waardoor ze vervolgens de extra rente kunnen aflossen. Dus het is echt een middel om mensen meer kansen te geven. Wat betreft het bedrag: de woningen die we financieren met 355.000 euro, trekken we gelijk met de andere grenzen die we hebben binnen de woonvisie en de doelgroepenverordening. Maar we kunnen ook besluiten dat het 400.000 euro blijft. Dat is volgens mij gewoon een keuze die aan ons is, om die hoogte te bepalen. We hebben nu gekeken naar wat in de omgeving gangbare bedragen zijn, maar het is helemaal niet gek om te overwegen dat te verhogen. Aanvullend lijkt het mij dat het bedrag mee moet bewegen met de woningmarkt zoals die is. Het is volgens mij een middel waar we veel actiever mee moeten gaan werken dan we tot nu toe hebben gedaan, om mensen meer kans te geven op de woningmarkt. Klopt het zo? Ja, hè?

Mijn vraag was vooral gericht op hoe de marktrente of de leenrente wordt vastgesteld. Ik begrijp dat het nu 3,6% is, maar ik neem aan dat dit niet zomaar een schatting is en dat het ergens op gebaseerd is. Daarnaast heb ik ook gevraagd naar de looptijd van de lening, waarop ik nog geen antwoord heb ontvangen. Ik weet wel dat de eerste drie jaar rentevrij zijn; dat heb ik gelezen. Maar daarna is het ook belangrijk voor mensen die de lening aangaan om te weten of ze 2% rente gaan betalen of dat het 6% is. Dus, hoe wordt die rente over de lening vastgesteld?

We kunnen die als gemeente zelf vaststellen, maar ik moet even nagaan hoe hoog die dan precies is. Wat ik in het algemeen nog wel een belangrijke opmerking vind, is dat we zien dat de leningen heel goed worden afgelost. Dus dat is nog een belangrijk punt, denk ik, waardoor, nou ja, ik ga het in ieder geval nog even uitzoeken.

De looptijd van de lening bedraagt nog 30 jaar. Overigens, met betrekking tot de hardheidsclausule, deze heeft betrekking op artikel 2, lid 1, van de verordening op basis waarvan iemand in aanmerking komt voor de lening. Een hardheidsclausule is een algemene bepaling uit deze verordening. Mocht er dus een situatie ontstaan waarbij iemand net niet kan voldoen aan de eisen die in Zeist voor de starterslening gesteld worden, en daardoor net zijn woning niet kan kopen, waardoor hij misschien op straat komt te staan, dan is de hardheidsclausule bedoeld voor dergelijke excessen.

Stel een aanvullende vraag, ja? Net niet, hè? Dat is zo'n vaag begrip. Kun je bijvoorbeeld uitleggen wat we precies verstaan onder 'net niet'?

In de verordening is bijvoorbeeld opgenomen dat je als voormalig inwoner van Zeist in aanmerking komt als je in de voorgaande 15 jaren minimaal 6 jaar ingezetene bent geweest. Stel dat je net niet aan deze eis voldoet, bijvoorbeeld op een maand na, dan kan dat een situatie zijn waarin je een beroep doet op de hardheidsclausule. Dit zou het geval kunnen zijn als je hiermee een mooie eerste woning kunt kopen, maar anders net niet. In zo'n geval kun je het college verzoeken om een uitzondering te maken.

Hoe harder je hem definieert, hoe meer je eraan vastzit. Dus ik weet niet precies waar u naartoe wilt. En...

Er zijn vragen gesteld door mevrouw Folkersma over wat er nou eigenlijk bedoeld wordt met het toepassingsbereik en waarom het leenbedrag wordt verhoogd, terwijl de hoogte van de woningwaarde eigenlijk naar beneden gaat ten opzichte van het leenbedrag. Bij een starterslening mogen starters maximaal €30.000 lenen, wat echt een extraatje is. Dit bedrag is verhoogd naar €35.000, dus nu mag je maximaal €35.000 lenen. Dat is een verhoging van €5.000 en biedt net dat extra stapje dat je kunt zetten bij het kopen van een huis of om meer kans te hebben het huis te bekostigen. Het toepassingsbereik is ook vergroot. We hebben gezegd dat een student die in een andere stad gaat studeren en daarna terugkeert naar zijn plaats van herkomst, dit voorheen binnen 5 jaar moest doen. Dit hebben we uitgebreid naar 10 jaar. Dus je mag nu ongeveer 10 jaar weggeweest zijn en dan alsnog terugkomen en gebruikmaken van de starterslening. Dat is de uitbreiding van het toepassingsbereik. Wat betreft de communicatiestroom, deze is essentieel om duidelijk te maken dat het aangaan van een tweede lening een obstakel kan zijn. Het is natuurlijk altijd een afweging, omdat het een tweede lening betreft en het afhangt van de draagkracht van de persoon die de lening aangaat. We gaan ervan uit dat, als het ontraden wordt, dit komt doordat het een stapeling van leningen betreft waarvoor iemand misschien niet voldoende financiële middelen heeft.

Ik begreep uit de vraagstelling, maar mevrouw Folkersma mag mij corrigeren, dat het bij sommige makelaars of hypotheekverstrekkers misschien niet helemaal duidelijk was hoe de regels waren.

In dit geval ging het volgens mij niet om de ontoereikendheid van de financiën, maar was het echt een kwestie van: "Joh, je moet überhaupt geen tweede lening aangaan. Dat is gewoon heel slecht. Je moet dat niet doen. Je moet dat niet willen." Toen dacht ik: "Ja, hoe zit het dan met de communicatie? Is het wel duidelijk bij hypotheekverstrekkers en makelaars hoe het in elkaar zit? Wordt de weg die we inslaan in ieder geval gecommuniceerd?"

We zullen er aandacht aan besteden. We gaan natuurlijk communiceren over deze nieuwe afspraken rondom de starterslening en zullen aangeven dat deze daadwerkelijk ingezet mag worden voor starters op de woningmarkt, om als lening te verstrekken. Daar staan we ook garant voor. Dus als aanvulling: wilde je nog iets toevoegen? Heb je nog een aanvulling?

Ja, wat het laatste punt betreft, gaan we inderdaad uit van de professionele afweging van de betrokken makelaar of hypotheekadviseur. Zij zijn bekend met de startersregeling. Ik heb ook met een hypotheekadviseur gesproken. Niet allemaal zijn ze fan van het instrument, omdat het om het stapelen van financieringen gaat. En nou ja, doordat je iemand een starterslening geeft, kan diegene een woning kopen, maar daardoor wordt iemand anders, die die woning had willen kopen, weggedrukt. Als je het zo bekijkt, vervang je eigenlijk het ene probleem door het andere. Maar ja, we gaan wel uit van de professionele afweging die de hypotheekadviseur of makelaar maakt op basis van de persoonlijke situatie van de aanvrager. Dat heb ik begrepen.

Ik heb al wat anders gedaan. Ik heb andere vragen beantwoord.

Ik kijk even naar wat ik heb opgeschreven. Er was een vraag over het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting. Of dat erbij kan of dat het daar al bij zit. Dat was de eerste, zeg maar, geestelijke vraag. Dan nu: het maximale bedrag kan worden bijgesteld als de huizenmarkt op hol slaat, bijvoorbeeld nogmaals van mevrouw Struijk.

Nogmaals, daar zijn we weer. We kunnen als Raad of als gemeente zelf bepalen of dat mag. Dus als we vinden dat het aangepast moet worden, dan moeten we daar gewoon naar kijken. Ik vind zelf dat we het instrument actiever kunnen gaan gebruiken en dat we het ook meer moeten blijven volgen. Als er een reden is om mee te bewegen, dan moeten we dat doen. Net zoals bij de keuze van bijvoorbeeld de 355.000 euro grens. Dat is de grens die we nu hanteren, in lijn met de NHG-grens of de nieuwe woningwet, waar we ons op voorbereiden. Maar we kunnen ook heel goed uitleggen waarom het 400.000 euro moet zijn. Daarmee bereik je inderdaad een grotere groep woningzoekenden, zoals starters. Maar het is natuurlijk een belachelijke prijs als we het daarover moeten hebben. Aanvullend...

En daarna had jij, Struik, voorgesteld dat je hem jaarlijks indexeert? Ja, dat kan ook, en dat kun je in de veroordeling opnemen, dan hoef je hem dus niet ieder jaar te bekijken. Of wat dan ook, maar dan vindt er een jaarlijkse indexatie plaats op basis van... Ik zie een ambtenaar heel hard nee schudden. Zie je het niet zitten? Vertel. Nee, ja, wat is er aan de hand?

De verordening is vastgesteld op 3,55 en je kunt deze wel elk jaar laten wijzigen als je dat wilt. Maar daar is op dit moment niet voor gekozen.

Om dat? Nee, dat begrijp ik. Dat staat er ook niet in. Maar naar aanleiding van de vraag van de VVD en Jarda, en hoe...

Als ik er ook in zit, zou het wel kunnen.

Zeg nee, joh, zijn salaris wordt gewoon jaarlijks geïndexeerd. Daardoor groeit het mee met de ontwikkeling van de markt.

We gaan ervan uit dat groeien ook kan betekenen dat iets kan krimpen, mevrouw Breddels.

Breddels, is het geen voorwaarde dat de koopprijs onder de NHG-grens blijft? Anders zou je daarbij kunnen aansluiten, dan zit je altijd goed. Nee, dat is het niet.

Nee, hij is er nu niet. We hebben hem onder de NHG-grens gezet, vooruitlopend op de nieuwe Woningwet. Maar we kunnen hem op de NHG-grens houden, als dat nodig is.

Ik bedoelde het meer als een alternatief voor indexering, want volgens mij is de voorwaarde dat deze niet hoger is dan de NHG. Als je gaat indexeren en je begint nu bijvoorbeeld op 4%, dan heb je natuurlijk de kans dat je erbovenuit komt. Ik denk dat dat niet de bedoeling is, dus dan zou je het kunnen koppelen aan de NHG. Dat was het eigenlijk alleen maar.

Dit is zeker een interessant punt, want laten we dit inderdaad eens goed overdenken. Als we hiermee een debat kunnen voorkomen, dan zou dat natuurlijk mooi zijn. Dus wat gaat er nu gebeuren? Nou?

Nou, kijk naar hem. Hij moest geëvalueerd en aangepast worden, dus we hebben hem nu aangeschaft en de starterslening aangescherpt. Volgens mij moeten we vooral met elkaar afspreken dat het doel is om mensen te helpen een woning te krijgen en starters meer kans te geven. Daar staan we volgens mij allemaal achter. Ik denk dat we over de prijs gewoon een overeenstemming moeten vinden. Ik vind het prima om de NHG-grens, of de maximale NHG, te volgen als we die blijven aanhouden. Het enige gevolg is dat starters dan meer kans hebben op een grotere woning. Maar de vraag is of we dat nog wel een starterswoning vinden of niet. Ik denk dat we starters in die zin gewoon een kans moeten geven; als ze een woning van €366.000 kunnen kopen, dan is dat al winst, want daar hebben we de woningen voor. Dus in die zin ben ik wel bereid om dat aan te passen op een manier waarvan wij zeggen: dit helpt het instrument het meest. Dus we gaan een goede formulering vinden en kijken hoe we de markt goed kunnen blijven volgen, en daar gaat Frank zijn best voor doen.

Dus een kleine aanpassing voordat het stuk ter besluitvorming voorligt. Dankjewel, dan kijk ik er even naar. Er was ook een vraag via Charles over de struiken, namelijk: hoe zit het nou precies met de redenen om in aanmerking te komen? Stel dat je zes jaar niet hebt gehuurd omdat je in een koophuis zat, kom je dan ook in aanmerking?

Het bij je ouders inwonen terwijl zij een koophuis hadden, was gewoon.

Een prachtige goedkope. Ze moet minimaal 6 jaar woonachtig zijn geweest in de gemeente. Dus...

Dus dan maakt het ook niet uit, want je kunt zelf geen koper zijn geweest, omdat het je eerste woning is, maar die van je ouders.

Mag ik daar nog even verduidelijking over? Het staat specifiek vermeld dat men een huurwoning moet hebben bewoond of inwonend moet zijn geweest. Maar dit staat in het tweede gedeelte. Er staat dat men gedurende de voorgaande 15 jaar ten minste 6 jaar ingezetene moet zijn geweest van de gemeente Zeist en een huurwoning moet hebben bewoond of inwonend moet zijn geweest. Gaat dit dan alleen over huurwoningen of...?

Het is een gave, en ik ben er dol op; het redt meestal de meest oncomfortabele situaties.

Het gaat erom dat de koopwoning van de aanvrager het ergste is. De rest maakt niet uit.

Dus bos en duin, en daarna een starterslening. Dat kan ook als je ouders daar woonden.

"Order, order," zou ik bijna zeggen. Ik kijk even rond in de groep vragers. Er zijn een aantal vragen gesteld en alle vragen zijn tot nu toe naar tevredenheid beantwoord. Zijn er nog aanvullende vragen? Want dan gaan we een tweede ronde doen. Ik zie dat David al zijn vinger opsteekt voor een tweede ronde. Dus, de tweede ronde is voor David Tompot en daarna voor Hannie Kippersluis. Ja.

Kunt u mij meer vertellen over de achtergrond van de starterslening? Zijn er in de afgelopen jaren natuurlijk een aantal leningen verstrekt? Is er iets te zeggen over het totale aantal aanvragen dat in het afgelopen jaar, 2022, is gedaan? En heeft u enig inzicht in de kans dat een aanvraag wordt toegekend, oftewel de verhouding tussen het aantal aanvragen en het aantal toekenningen van de starterslening? Mijn eerste vraag betreft dus de statistieken en de tweede vraag is of er misschien zeldzame gevallen zijn waarin stellen als huiseigenaren te maken krijgen met bijvoorbeeld een scheiding. Is het dan mogelijk dat zij niet meer in staat zijn om de hypotheeklasten te betalen? Bestaat er dan ook nog de mogelijkheid dat een deel van de lening kwijtgescholden kan worden, of is dat uitgesloten? Dat waren mijn twee vragen, dank u wel.

Ja, dank u wel, voorzitter. We hebben het net even over communicatie gehad. Het is wel duidelijk dat hypotheekadviseurs en makelaars goed op de hoogte zijn. Maar ik vraag me af hoe er gecommuniceerd is met de inwoners van Zeist. Want ik moet eerlijk bekennen dat ik niet eens van het bestaan van een starterslening op de hoogte was. Dus misschien - ik hoorde net de wethouder zeggen: "Ja, we gaan de nieuwe regeling verder communiceren" - dus ik wil graag een tipje van de sluier opgelicht zien over welke communicatiekanalen we daarvoor gaan inzetten. Dat is de eerste vraag. En dan heb ik nog een soort van technische vraag: wat gebeurt er als mensen niet meer aan hun betalingsverplichting kunnen voldoen? Wat wordt er dan in gang gezet?

Dank u wel. Zijn er nog meer vragenstellers in deze tweede ronde? Het jaar daarop is Struik...

Is het ook een vereiste om een bepaald type woning te hebben, los van de kosten? Dus, bijvoorbeeld, ik kan het me bijna niet voorstellen, maar zouden jullie een kavel kunnen kopen? En stel dat die precies 400.000 of 355.000 kost, is dat dan toegestaan? Ja, in Zeist... Ik hoor weer allerlei stemmen in mijn hoofd. Jemig, wat een drukte hier. Ja, nee, ik negeer gewoon het advies.

Het advies is gegeven. Het is belangrijk om je goed te concentreren, ook op de vraag hoe deze lening zich verhoudt tot andere leningen in de omgeving. Er is wel iets over opgenomen in de documentatie, maar ik wil graag concreet weten, bij wijze van spreken, hoe het zit. In andere gemeenten mag je misschien meer lenen, nietwaar? Wordt er dan ook meer geleend? Wordt de lening meer gebruikt? Mijn doel is namelijk dat de lening meer gebruikt wordt. Dus kunnen we misschien iets leren van andere gemeenten? Misschien zeggen ze wel: "Weet je wat? We plaatsen overal billboards." Ik weet niet of dat helpt om hogere bedragen te lenen, dat soort zaken.

Dankjewel. Ik kijk weer even naar mijn linkerflank. De wethouder doet de aftrap. Niet...

Het totale aantal keren dat leningen zijn afgewezen, is mij niet precies bekend. Ik weet wel dat de meeste aanvragen worden toegekend, omdat de voorwaarden aan de voorkant natuurlijk helder zijn. Maar volgens mij komt het slechts een aantal keer per jaar voor dat een lening wordt afgewezen. Wat betreft de schaal waarop dit gebeurt, dat weet ik niet precies. Het betreft altijd woningen die onder de Nationale Hypotheek Garantie (NHG) vallen, dus dat biedt ook altijd een soort bescherming. Maar ja, wat betreft de productvoorwaarden zou ik moeten nagaan hoe het precies zit met kwijtschelding en betalingsregelingen voor het geval er niet aan kan worden voldaan. Dat geldt dus ook voor uw vraag. Dus dat ga ik even nagaan. Nou ja, we...

We kunnen ervan uitgaan dat er een aantal systemen in werking treedt wanneer rentes of bedragen niet meer betaald kunnen worden. In dat geval gaan we een ander traject in. Het is niet zo dat, als er niet meer betaald kan worden, we de schuld dan automatisch kwijtschelden. Dus dan bewegen we richting een schuldhulpverleningstraject, indien nodig. In zo'n geval is de gemeente een van de partijen die meegaat in eventuele schuldensaneringsafspraken. We zijn niet anders dan een andere kredietverstrekker of hypotheekverstrekker wat betreft de mogelijkheid tot kwijtschelding; die is er dus niet. Dat is niet automatisch een optie. Wat betreft mensen die niet meer kunnen betalen, heb ik zojuist mijn antwoord gegeven. Dan zijn er bepaalde typen woningen, bijvoorbeeld een kavel. Als iemand voldoet aan de voorwaarden voor de starterslening, dan kan die persoon de starterslening verstrekt krijgen. Dat betekent dat ze € 35.000 extra kunnen krijgen, waarbij ze de eerste drie jaar niets hoeven te betalen, vervolgens geen rente betalen en daarna wel rente betalen en netjes gaan aflossen. Als dit helpt voor een starter om actief aan de slag te gaan met een woning, dan is dat prima.

Helderheid is dan ook gewenst; het gaat hierbij om een woning en niet, zoals zojuist gesuggereerd werd, alleen om een kaal kavel.

Nou, ik denk van wel. Het gaat erom dat iemand een woning gaat organiseren of bouwen, dus een eerste woning gaat realiseren als daar een kavel voor nodig is. Maar het is niet zo dat, wanneer iemand dat kavel kan kopen en daar een huis op bouwt, hij of zij het dan allemaal weer verkoopt. Ik denk niet dat dat de bedoeling is. Het mag natuurlijk wel. Ja, Tjarda, nou...

Is er al iets bekend over wanneer je daar precies moet gaan wonen? Binnen welke termijn moet je je op dat adres vestigen? Wat ga je aanschaffen met het geld van deze lening? Nou, volgens...

De situatie is op deze manier niet voorzien in de verordening. Er is dus ook geen termijn vastgesteld voor wanneer je er precies moet gaan wonen. Laten we ervan uitgaan dat een starterslening vooral wordt gebruikt door starters voor hun eerste woning en dat dit ook het onderwerp van gesprek is bij de hypotheekverstrekker. Daar wordt dan bekeken of dit een passende aanvulling is waardoor iemand de woning wel kan aanschaffen. Qua communicatie, want als je er nog nooit van hebt gehoord, lijkt het nieuw. Als starter heb ik er wel van gehoord, dus het is zeker een instrument dat ter sprake komt bij een hypotheekverstrekker. Het is een van de instrumenten waarover gesproken wordt, of het kan helpen de situatie te verbeteren. Vooral communicatie naar de hypotheekverstrekkers is belangrijk, want daar wordt het geregeld. Dat is goed, maar daarnaast is het ook iets wat we bijvoorbeeld bij het vaststellen van het voorstel kunnen communiceren, misschien met een persbericht. Er is geen heel actief communicatieprogramma of een folder in gedachten. Ik denk dat het er wel staat, dus als je het wilt vinden, kun je het vinden. Als je in gesprek gaat met een hypotheekadviseur, is het een van de mogelijkheden die genoemd wordt waarmee je je woning kunt betalen. Dan is het een afweging of je er gebruik van moet maken of niet. Er staat nu 1,8 miljoen. Dat is gewoon het bedrag dat we daarvoor hebben gereserveerd. Het is een revolving fund, dus het wordt ook weer aangevuld. Mocht het bedrag op zijn, dan zouden we een extra bedrag kunnen toevoegen. Maar goed, dan zouden we opnieuw naar de Raad moeten gaan met het verzoek om het te verhogen. Laten we hopen dat het lukt, want dan hebben we blijkbaar veel starters geholpen met een woning. Misschien is dat dan ook het moment om de afweging te maken of we ermee doorgaan, of dat het bedrag lager moet. Het is echt een instrument om starters op de woningmarkt te helpen. Een kavel is niet direct een woning, maar stel dat je er een tiny house op zet, ik weet het niet, het kan allemaal. Ja, reageren.

Vraag: Moet ik het goed vinden? Ik vind het een prima regeling, hoor, en zeker als het mensen helpt om op eigen voeten te staan, vooral in de woningmarkt. Ik begreep dat er nog genoeg budget is voor 25 nieuwe startersleningen. Dus, nou, ik zou bijna zeggen: laat ze alle 25 gebruikt worden, want dan hebben we in ieder geval 25 mensen aan een woning geholpen. Sorry, oh, er waren weer geesten. Ze zijn wel aan het praten, begrijp ik? Ja, oké, ja.

Ja, ze blijven maar terugkomen, die geesten. Uw verduidelijkende vraag: of was dit het? Als dit het was, dan heb ik volgens mij nog iets staan. De vraag van Charles Struijk: hoe wordt er in andere gemeenten met het instrument omgesprongen en kunnen we daar nog iets van leren? We...

We hebben uiteraard uitgebreid onderzoek gedaan naar de verschillende startersleningen in de regio en ook daarbuiten. We hebben daar heel serieus naar gekeken. We hebben ons deels aangesloten bij de regelingen in de regio, zodat we geen ongebruikelijke maatregelen nemen, maar we hebben wel bepaalde grenzen vastgesteld vanuit het perspectief van de Zeister woningmarkt. Dat gezegd hebbende, we hebben hier goed naar gekeken en er lering uit getrokken. We hebben heel bewust keuzes gemaakt, met name wat betreft de hoogte van het bedrag dat je maximaal kunt lenen en de waarde van de woning, namelijk 355.000 euro. Er is zeker lering getrokken uit wat andere gemeenten doen.

Zeker 260 van de 342 gemeenten bieden de starterslening aan. En ja, we zien overal dat deze goed wordt gebruikt.

Bedankt voor deze informatie. Op dit moment zijn daarmee alle vragen beantwoord. Maar ik zie dat mevrouw Bakels ook nog een vraag heeft. Ja?

Ja, er wordt al bedankt. Er wordt altijd vroeg gestart, dus dat zijn hele jonge mensen. Maar is er een leeftijdsgrens? Voor hypotheken weet ik het wel, nee.

Nee, ook op een bepaalde leeftijd komen veel scheidingen voor. Dus dan denk je: "Hé, dat zou natuurlijk misschien ook de..."

De voorwaarde is dat het echt je eerste huis is en...

Ja, er is geen leeftijdsgrens. Ik weet ook niet of mensen die uit een scheiding komen in aanmerking komen, want zij hebben natuurlijk misschien samen een huis gekocht. Dus in die zin komen zij niet in aanmerking voor een starterslening, tenzij ze huren en het echt hun eerste woning is. We zien ook echt wel dat er een stijging is. In de Vogelwijk is er bijvoorbeeld onlangs weer een starterslening verleend, dus het werkt wel. Het helpt echt mee. Ik hoop dat het aantal startersleningen gaat stijgen. Oké.

Oké, dan kijk ik op dit moment nog even 4 seconden rond de tafel om te zien of er nog meer vragen zijn. Na deze 4 seconden ga ik ervan uit dat alle vragen naar tevredenheid beantwoord zijn. Vervolgens vraag ik u: heeft u de behoefte om op dit moment een kort debat te houden? Of is ook dit stuk klaar om op 23 mei in de Raad aangenomen te worden? Ik zie dat David Tompot zijn vinger opsteekt.

Ja, ik zal het even samenvatten. Er is toegezegd dat er nog informatie komt over de berekeningsmethode van de rente. Ten tweede, er wordt gekeken naar de tekst en naar de mogelijkheid om jaarlijks te indexeren tot het maximum van het NHG-bedrag. Er wordt nagegaan hoeveel aanvragen en afwijzingen er waren in 2022. Ook is gezegd dat er een persbericht komt als deze verordening wordt vastgesteld, zodat erover gecommuniceerd kan worden. Heb ik iets gemist?

Ja, ik moet het in de plannen opnemen. Volgens mij wordt er ook gekeken of het weer op hetzelfde bedrag gezet kan worden, waarop het soms stond, namelijk 405 euro.

Nee, dat is prima. Komt hij op 450 te staan?

Dat is nu de NHG. We houden hem misschien wel op de NHG-grens. Dat is eigenlijk wat we met elkaar afspreken. Ja, oké.

Is dat voor iedereen helder? Ik zie de vinger van mevrouw Breddels, maar ik zie geen vinger van Pathe Jozina. Ook zag ik nog een vinger van de heer Tompot.

Ja, we hadden ons ook afgevraagd of het misschien een optie was om die blijverslening te handhaven, want je hebt er ook geen last van als die er is. En als die wat meer bekend wordt, dan is dat misschien toch nog een...

Ja, dat zou kunnen, maar ik ben er niet voor. Vooral omdat er in heel Nederland het hele jaar door slechts 8 zijn verstrekt. Dus ik voorzie niet dat het echt gebruikt gaat worden. Misschien kunnen we het geld beter gebruiken voor duurzaamheid.

Misschien is er een argument dat ervoor zorgt dat het iets populairder wordt: de hypotheekrente is de afgelopen jaren ongelooflijk laag geweest, maar deze is nu aan het stijgen. Dus misschien wordt het voor mensen nu toch wat lastiger. Ja.

Het is aan de Raad. Volgens mij zijn er nu mensen aan het nadenken over een mogelijk amendement. Dat is een van onze instrumenten. Ik zag ook nog een vinger van u, een partner, China. Korte...

Naar aanleiding van het korte debat over het verhogen van het bedrag, wil ik vragen of dit ook tot gevolg heeft dat het leenbedrag met hetzelfde percentage wordt verhoogd.

Oké, voor de rest heb ik alleen de opmerking dat de opbouw van die rente en de toezeggingen gedaan zullen worden. Dat vind ik op zich wel belangrijk voor de discussie die daar gevoerd wordt, want de aantrekkelijkheid, zoals het CDA aangeeft, hangt af van of die rente laag blijft. Als de hypotheekrente laag is, zal iedereen geneigd zijn de lening af te nemen; is deze echter hoger of gelijk, dan wordt het minder aantrekkelijk. Dus de opbouw van die rente is best wel belangrijk voor de populariteit van deze lening. Dus ja, ik ben benieuwd naar het antwoord op die vragen.

Toegezegd. Ik zorg ervoor dat die snel naar jullie toekomt. Ja, David.

Dan heb ik nog een kleine, verduidelijkende vraag over het plafond van de starterslening. Dit plafond staat op 1,8 miljoen euro. Als het plafond is bereikt, worden er geen nieuwe startersleningen meer verstrekt. Zojuist hoorde ik de wethouder echter iets zeggen over de mogelijkheid dat, mocht er een hoger bedrag nodig zijn, er een raadsvoorstel zou komen. Klopt dat? Is de wethouder bereid de raad te informeren als dat plafond bereikt is, zodat de raad eventueel kan besluiten om een hoger bedrag te reserveren voor de starterslening?

In het fonds zit gewoon 1,8 miljoen. Als het goed is, vult het zich keurig aan. Mocht het echter niet voldoende zijn, dan zal ik naar de Raad moeten om aanvullende middelen te verzoeken. Dus het plafond is vastgesteld: dit is het bedrag, en als er meer nodig is, dan zal er geld voor vrijgemaakt moeten worden.

Het is mogelijk dat dit zal gebeuren. Dat betekent dus dat, als het plafond in zicht komt, de Raad een raadsinformatiebrief daarover zal ontvangen.

Kan deze toezegging in het raadsvoorstel worden opgenomen? Dan hebben we hem vastgelegd.

Inderdaad, er wordt geknikt, dus de zesde. Zijn er nog meer aanvullingen?