- Wilma Breddels - PvdA
- Ernst van Splunter - VVD
- Marcel Fluitman - CDA
- Falco van 't Riet - GroenLinks
- Koos Janssen - Burgemeester
- Dick van Ginkel - D66
- Gerard van Vliet - GroenLinks
- David Tompot - SP
Zeist experimenteert met burgeramendement: meer invloed voor inwoners
Zeist zet stappen richting meer burgerinvloed met het experimentele burgeramendement.
Politiekverslaggever Rijk de Bat
In een recente raadsvergadering in Zeist stond het voorstel voor een burgeramendement centraal, een initiatief dat inwoners meer invloed moet geven op de gemeentelijke besluitvorming. Het debat, geïnitieerd door D66 in 2020, werd levendig gevoerd met bijdragen van zowel de gemeente als Stichting Beter Zeist. "We zijn verheugd dat het voorstel nu op tafel ligt," zei Egbert Visser van de stichting. "Het is niet de oplossing voor alles, maar een belangrijke stap."De stichting benadrukte dat burgerinvloed een standaard onderdeel van het gehele besluitvormingsproces zou moeten zijn. "Een amendement op het eind is in feite een laatste middel," voegde Visser toe, "je wilt natuurlijk bij de voorkant van het proces en tijdens het proces betrokkenheid van burgers hebben."
Er werd voorgesteld om de experimenteerperiode te verlengen van 1,5 naar minstens 2 jaar om burgers de kans te geven aan het nieuwe middel te wennen. Ook werd aandacht gevraagd voor privacy bij het verzamelen van ondersteuners voor een amendement en duidelijkheid over de mogelijkheid tot aanpassing van een burgeramendement.
Raadsleden stelden vragen over de termijn, de betrokkenheid van ondernemers en de adoptie van het amendement door raadsleden. "Ik geloof in cycli," zei Ernst Fluitman van de VVD. "We moeten het een heel jaar de kans geven." Hij suggereerde dat als er na 1,5 jaar geen gebruik van is gemaakt, het experiment met een jaar verlengd zou moeten worden.
De portefeuillehouder benadrukte dat de raad het eerste en laatste woord heeft en dat het burgeramendement een verrijking is van het democratisch proces. "Het gaat niet om het instrument, maar om het doel van het instrument," zei hij.
De suggestie om de plaatsvervangend voorzitter van de Raad het amendement te laten indienen, werd breed gedragen, om zo de neutraliteit te waarborgen. Ook werd de behoefte geuit om het taalniveau van het voorstel toegankelijk te maken voor alle inwoners.
Het debat zal worden voortgezet, waarbij de raad zich zal buigen over de aanpassingen en de evaluatiecriteria van het burgeramendement. Het experiment in Zeist wordt gezien als een belangrijke stap in het versterken van de burgerparticipatie.
Samenvatting van het voorstel
Stichting Beter Zeist heeft gereageerd op het raadsvoorstel voor een burgeramendement in Zeist, een initiatief van D66 uit 2020 om burgers meer invloed te geven op gemeentelijke besluitvorming. Het voorstel is bedoeld om burgerparticipatie in de laatste fase van besluitvorming mogelijk te maken, maar de stichting benadrukt dat burgerinvloed idealiter een standaard onderdeel van het gehele besluitvormingsproces zou moeten zijn. Zowel de gemeente als Stichting Beter Zeist hebben voorstellen gedaan om participatie te verbeteren, maar er is nog werk aan de winkel. Zeist moet nog een participatie- en inspraakverordening opstellen, zoals landelijk is afgesproken. De stichting steunt het voorstel voor een experiment met het burgeramendement, maar verwacht dat het in het begin niet veel gebruikt zal worden omdat burgers moeten wennen aan het nieuwe middel en de kans op succes mogelijk als gering wordt gezien. Het experiment is belangrijk om ervaring op te doen en te leren van andere gemeenten. Het gebruik van het burgeramendement hangt af van het vertrouwen van burgers in de overheid en hun invloed tijdens het voortraject van besluitvorming. De stichting pleit voor meer invloed van burgers op de gehele beleidscyclus en benadrukt het belang van het ophalen van kennis en deskundigheid uit de samenleving. Ze stellen voor om de experimenteerperiode te verlengen van 1,5 naar minstens 2 jaar en vragen om betrokkenheid bij tussenevaluaties, aandacht voor privacy bij het verzamelen van ondersteuners voor een amendement, en duidelijkheid over de mogelijkheid tot aanpassing van een burgeramendement.