Routekaart Circulaire Samenleving Zeist 2026-2030

Samenleving Zeist, 2026-2030. Vanavond is inderdaad de ronde tafel. Mijn naam is Marco Huijben, raadslid en voorzitter van deze vergadering. Rechts naast mij Roland Beenen van de griffie die deze vergadering ondersteunt. Namens het college aanwezig wethouder Wouter Catsburg, welkom, en hij wordt ondersteund door Wiebe Zijlstra, ook welkom. Michiel Beek en Eline Politiek, ook welkom en uiteraard welkom aan de raad en commissieleden en de mensen op de publieke tribune. Dames en heren, we hebben één schriftelijke bijdrage ontvangen op dit raadsvoorstel. Dat is inmiddels in het raadsinformatiesysteem geplaatst, dus ik verwijs u daarnaar als u daar kennis van wil nemen. Er zijn vanavond geen insprekers die zich hebben gemeld, dus we kunnen wat dat betreft direct door naar de beantwoording van uw vragen, mits u die heeft, door het college. Het verzoek is om goed in de microfoon te spreken, want we worden uitgezonden. Opnamen die vinden live plaats en het verzoek is ook om uw vragen kort en puntig te stellen zonder grote beschouwingen en zo. Ik hoop dat u daar uw best voor kunt doen en wilt doen ook. Oké, dat gezegd hebbende, dan zou ik het bal graag willen aftrappen. Wie zou er graag één vraag willen stellen? Ik zie in ieder geval de heer Roel van Nieuwstadt, GroenLinks, en dan is het woord aan u.

Aan u dank u wel, voorzitter. Ik zal proberen puntig te zijn, voorzitter. Ik ga het niet hebben over de routekaart zelf. Ik wil graag mijn aandacht richten op wat er helemaal aan het eind van de routekaart aan de orde komt. Dat zijn de financiën. We zijn allemaal overtuigd van de urgentie en er is een lekkere ambitie. Er zijn duidelijke doelen en een heleboel doelstellingen. Dan kom je bij de pagina over de financiën en dan denk ik: lukt dat allemaal wel? En ik ben er eigenlijk van overtuigd dat de bedragen die ik daar zie staan daar eigenlijk veel te laag voor zijn. Dus ik heb behoefte of de wethouder ons een doorkijkje kan geven naar het bedrag wat volgens hem en zijn team nodig is om de doelen die wij gesteld hebben in 2030 en 2050 serieus te halen. En dat gaat waarschijnlijk niet vandaag lukken. Bovendien hebben we net de begroting behandeld, maar als ik ruimschoots voor de kadernota een beetje inzicht heb in wat er nodig is, dan kunnen we het daar met z'n allen over hebben. Want we hebben tenslotte budgetrecht. Dan zoom ik even iets dieper in op de bedragen die op pagina 31 staan, voorzitter. Daar staan ook de SDE++-gelden. Ik heb even wat gegoogeld en ontdek dan dat Google beweert dat die SDE++-gelden na 2025 ophouden. Daar komt waarschijnlijk iets voor in de plaats, maar ik zou graag willen weten hoe dat precies zit en vaststellen dat het in ieder geval niet klopt dat er nog voor de vier jaren hierna deze gelden staan. Dan moet het op zijn minst onder een ander kopje staan. En wat ik een beetje mis aan dit hele verhaal is als er mensen zijn die goede ideeën hebben en die doen een subsidieaanvraag, waar komt dan het geld voor die subsidies vandaan? Want ik denk dat dat ook ergens voor nodig is. Dus dat is de derde vraag, voorzitter. Dus ik ben wel eens benieuwd. Duidelijk, dank daarvoor. De heer van Splunter, VVD. Ja, dank u wel, voorzitter. Allereerst complimenten voor het mooie product, de routekaart circulaire samenleving, met ook een prachtige omslagfoto: hout en vrijgekomen tegels van een schoolplein in Zeist, hoogwaardig hergebruikt als gevelbekleding op de gemeentewerf. En de vraag die daarbij hoort is of je dat ook ter plekke daar bij de gemeentewerf kan zien. Ik denk dat in het proces van de bewustwording dat circulariteit belangrijk is.

Benieuwd. Duidelijk dank daarvoor de heer van Splunter VVD.

Ja, dank u wel, voorzitter. Allereerst complimenten voor het mooie product: de routekaart circulaire samenleving, met ook een prachtige omslagfoto, hout en vrijgekomen tegels van een schoolplein in Zeist. Hoogwaardig hergebruikt als gevelbekleding op de gemeentewerf. En de vraag die daarbij hoort is of je dat ook ter plekke daar bij de gemeentewerf kan zien. Ik denk dat in het proces van de bewustwording dat circulariteit belangrijk is en ook wordt toegepast, dat dit dus goed zichtbaar is. Op pagina 13 van het stuk staan overigens meer voorbeelden en kan je dan op de plekken waar de voorbeelden gegeven zijn, daar ook zien. En eigenlijk zou ik graag willen dat als er sprake is van hergebruik, dat je dat eigenlijk overal in de gemeente duidelijk zichtbaar maakt. Dan even naar paragraaf 2.2.1. Dat gaat over de inwoners en uit het stuk blijkt dan dat de inwoners van Zeist nog steeds niet op het landelijk gemiddelde uitkomen als het gaat om afvalstoffen. En de vraag die daarbij hoort is of er enig inzicht is waarom dat nou eigenlijk zo is. En ik denk wat ermee samenhangt op pagina 12 is de gedragsanalyse die uitgevoerd gaat worden. Kan de wethouder aangeven wanneer deze gedragsanalyse gaat plaatsvinden? En tot slot de laatste vraag. Paragraaf 2.2.2 gaat over de bedrijven en daar staat: er zijn verschillende ondernemers in Zeist met interesse om meer met elkaar samen te gaan werken om circulaire businessmodellen te creëren. Ik zou het leuk vinden als daar al wat voorbeelden zouden zijn. En ja, ik denk dat dat uiteindelijk ook als het gaat om circulariteit de toekomst is, dat publiek en privaat de handen ineen slaan en uiteindelijk via dat model nog weer een verdieping hoger komen in circulariteit. Dat was wat ik...

Dank u wel. Duidelijk, ik zie de heer Gerard van Vliet van GroenLinks.

Dank u, voorzitter. Ik heb een paar vragen. Als je kijkt, zeg maar, een van de onderdelen van de inhoud van dit plan is om ruimte mogelijk te creëren voor circulaire bedrijvigheid. Maar ik zie op zich in de stukken nog niet echt staan dat je ook vestigingsbeleid hebt. Wat bijvoorbeeld zegt van oké, wij kiezen in ons vestigingsbeleid gewoon actief voor voorkeur voor bedrijven die circulair opereren, of die reparatiecentra zijn, of die op een of andere manier bijdragen aan de circulaire economie die we willen. Dus is dat een mogelijkheid? Graag een reactie van de wethouder. Dan, er werd gezegd, zeg maar, op pagina 20 van het stuk dat er ruimte is voor twee transitie-experimenten. En dan staat er ja, dan wordt er gekeken of er valt te overwegen om maatschappelijke en ecologische kosten, zoals CO2-prestatie, CO2-gevolgen en milieukostenindicator in de besluitvorming mee te nemen. Wat is de reden om dat gewoon niet breder al gelijk in te zetten? Want wat zou daar voor nadelen zijn om dat veel breder te doen dan alleen in twee experimenten? En er is ook gesproken, zeg maar, over een ketenregisseur die belangrijk is om te zorgen dat de circulariteit wordt bevorderd. Is het dan ook niet nodig dat wij een ketenregisseur als gemeente aanstellen die die circulariteit in verschillende initiatieven ook praktisch daadwerkelijk dag tot dag, zeg maar, probeert te bevorderen, net zo goed als we ooit een leegstandscoördinator hadden die, zeg maar, op de Slotlaan zorgde dat de leegstand werd aangepakt? Zo zou je het ook op dit vlak, zeg maar, aan kunnen denken. En daar zit natuurlijk wel een vraag ook bij. En dan kom ik bij mijn collega. Van ja, hoe financier je dat dan? Dat waren mijn vragen.

Mijn vragen. Duidelijk, dank u wel, meneer Van Vliet, andere raadsleden die op dit moment ja, meneer Van der Linde, ChristenUnie-SGP.

Ja, beste collega's, vereerd. Er ligt een heel mooi stuk met heel veel doelstellingen. Wat ik me in die veelheid van doelstellingen afvroeg, is overal enigszins op het verschil in impact van maatregelen en waar het meeste is te halen, zeg maar. Waar ligt wat u betreft de focus? Dat was mijn vraag.

Dat was mijn vraag. Dank u wel, meneer Bredius.

Dat was mijn vraag. Dank u wel, meneer Bredius. Juist, ja, dank u wel, voorzitter. Ja, dan ook even in haar. Ik heb die doelstellingen, want hoe ambitieus zijn die doelstellingen nu eigenlijk? Als er gesproken wordt over samenwerken, allerlei vergezichten? Dat is de eerste vraag. En nulmeting 2026, had die niet al gewoon eerder moeten plaatsvinden? Nulmetingen komen een paar keer tegen, moet die niet veel concreter worden dan nog in te vullen? En de hoeveelheden afval, restafval moet in dit stuk als routekaart ook niet een doel beschreven worden, veel concreter dan wat er nu gebeurt? Stiekem toch nog even vierde vraag: omdat weggeefwinkels en kringloop komt twee keer voor dat dat woord in de routekaart. Is de belangstelling voor kringloopwinkels en weggeefwinkel geraakt in de loop der tijd?

Dank u wel, meneer Bredius, meneer Pattiasina, D66, en dan meneer.

Dank u, voorzitter. Ik moest even. Ik heb best wel een vraag. Dus misschien kom ik ook in een andere ronde weer terug met vragen, maar ik zal het nu houden bij de eerste die ik uit mijn document heb gehaald. Een van de doelstellingen staat richting een circulair ambachtscentrum of netwerk op, waarbij we samenwerken met buurgemeenten om de randvoorwaarden voor een succesvolle exploitatie te realiseren. Mijn vraag is, wat is de definitie van succesvolle exploitatie? En dat vraag ik ook omdat je met heel... Nou ja, als je het alleen op grondstoffen dus op circulariteit beoordeelt, dan is het waarschijnlijk vrij moeilijk heel succesvol of dicht te rekenen. Maar er spelen veel meer aspecten een rol, zoals ook sociale aspecten. Heb ik ook al weg. Hoor of een Repair Café, een weggeefwinkel, dat speelt allemaal wel, dus ik wil graag de definitie van succesvol toegelicht krijgen. Ook een beetje aansluitend dus mijn tweede vraag op de vraag van Jan. In mijn beleving heeft de gemeente op het gebied van circulariteit, en er staat best wel duidelijk in het stuk, voor heel veel ben je afhankelijk van nationale dan wel Europese regelgeving. Dat is gewoon zo. Het zijn internationale productieketens, maar waar wij als gemeente bijzonder veel invloed op hebben is ons huishoudelijk afvalinzamelsysteem. Hoe gaan wij borgen dat wij, nou ja, ons restafval in lijn brengen met de landelijke doelstellingen dan wel lager krijgen? Op welke stromen gaan we dan inzetten op die restafvalstromen? Omdat ik echt denk dat hier het meeste te halen is voor ons als gemeente, dus ik wil eigenlijk graag weten waarom inderdaad die nulmeting zo laat komt en waar we op gaan inzetten. Mijn derde vraag, en dan hou ik het in deze seconde daarbij, is dat hangt een... Nou ja, ik maak er toch twee vragen van. In het stuk wordt best wel veel gezegd, en daar ben ik het ook mee eens, dat de gemeente ook best wel veel inkoopmacht heeft, dus dat er veel te bereiken is, met name op grond, grond, water en wegenbouw, maar ook gewoon in circulair bouwen. Maar mijn ervaring is ook wel een beetje dat als het een beetje lastig wordt, dat dat een van de eerste dingen is die afvallen. Dus daarbij wil ik graag meer horen over welke ambitie hierachter zit en hoe dat geborgd wordt. Want bij bouwprojecten zitten ook al snel in de exploitatie uit de hand lopen als het heel circulair wordt. En hoe gaan we dit dan borgen dat we daar echt wat mee gaan doen? Want er zit veel koopkracht. En dan, als de voorzitter het toestaat, natuurlijk nog één vraag erbij. Er staat ook in waar ik een beetje moeite mee heb en dus ook een toelichting op wil. Bijvoorbeeld bij ICT staat: we gaan van bezit naar gebruik omdat het grondstoffen bespaart. Ik zou graag toegelicht krijgen waarom dat grondstof bespaart.

Helder, dank meneer Pattiasina, dan kijk ik naar meneer Fiscalini.

Carlo Fiscalini: Aan u het woord, ja, voorzitter, dank u wel. In de inleiding wordt gesproken over de brede milieuvisie Zeist, vastgesteld in 2016, met daarin de ambitie voor een circulaire economie. Ik heb recentelijk gewezen op het feit dat veel zaken die in de brede milieuvisie genoemd zijn als voornemens en als doelstellingen voor de toekomst, dat daar nog geen tot weinig aandacht aan is besteed. Ik heb de wethouder daar ook op gewezen en hij zou daar op terugkomen. In deze inleiding staat verder dat er in het coalitieakkoord ingezet is op een circulair plan en als gevolg daarvan is een eerste versie van de routekaart circulaire samenleving in september 2024 tot stand gekomen. Daarover zijn we geïnformeerd als raad en de bijgevoegde routekaart is een doorontwikkeling op dat document. Dan neem ik aan dat met dat document bedoeld wordt de eerste versie routekaart circulaire samenleving Zeist, met nadere concretisering en invulling aan de pijler circulaire economie uit de brede milieuvisie. Maar dat laatste, in aansluiting op datgene wat ik eerder zei, de constateringen die ik deed dat veel zaken uit de brede milieuvisie nog helemaal geen slag gevonden hebben, dan wel slechts ten dele. Ja, doet mij toch de vraag stellen van, in hoeverre is er dan inderdaad nu in dit stuk sprake van concretisering en invulling aan de pijler circulaire economie in de brede milieuvisie?

Dank u wel, meneer Visscher. Dan zijn er aardig wat vragen gesteld in deze eerste termijn. Dan kijk ik naar het college, de wethouder, of bent u al in staat om te beantwoorden of wilt u even kort ruggenspraak houden? Even kort gezien de hoeveelheid, even kort. OK, hoe lang heeft u nodig? Minuut of 5? Ja, schorsen we even voor 5 minuten.

Dames en heren, wij vervolgen de vergadering en dat betekent dat de wethouder aan zijn beantwoording gaat beginnen. Dus het woord is aan de...

Dus het woord is aan de wethouder. Ja, voorzitter, dank u wel. Dank u wel voor de vragen. Voor alle vragen geef ik graag... Nee, nee hoor, ik zal nog wat zelf doen. De heer Van Nieuwstadt, GroenLinks. Lukt het allemaal wel? Nou, zoals onze doelstelling is voor 2030, zien we dat als we uitvoeren wat we hier opschrijven, dat we dat redden. Dus de doelstelling 2030 halen we, als onze eigen beschreven doelstellingen. 2050 natuurlijk niet. Daar is nog veel meer voor te doen. En er zijn natuurlijk in de vragen ook door de heer Van Vliet inderdaad van: moet je niet meer doen, regisseurs aanstellen? Ja, dat kan allemaal, maar dat kost inderdaad gewoon extra geld. En dus we hebben ons in de routekaart in ieder geval ook gefocust op wat is nou realistisch haalbaar voor de gemeente Zeist, ook gezien natuurlijk onze financiële positie voor de komende 4 jaar. Dus waar wil je je geld aan uitgeven en waar wil je eventueel extra geld aan uitgeven? Dus dat wat betreft de doelstellingen. En we hebben 4 ton beschikbaar per jaar. Dat is ook geen klein geld, hè? Dat is een serieus bedrag. Het klopt dat de SEDOK stopt, alleen dat gaat door in een andere, reeds toegezegde regeling, dus het geld voor deze jaren is geborgd en het gaat door onder een andere naam. Wat met goede ideeën en subsidieaanvragen. Nou, de meest ideale route wat ons betreft, is dat initiatieven vanuit de inwoners of vanuit de organisaties terechtkomen bij een van onze partners, SDZ, en dat het via die route gesubsidieerd wordt, uiteindelijk uiteraard via de gemeente. Maar daarnaast hebben wij ook een eigen subsidieregeling voor onder andere duurzame doelstellingen waar een beroep op gedaan kan worden. Maar die worden wel, zeg maar, vanuit deze 4 ton ook betaald, hè? Dus je hebt in die zin zou je twee routes kunnen vinden om subsidieaanvraag te doen. Dan de VVD, sorry echt meneer Van Nieuwstadt, op dit punt een vervolgvraag. Ja, even ingaan op de antwoorden. Dank aan de wethouder. Ik wilde toch even iets dieper op ingaan, want de wethouder zegt de doelstellingen van of de doelen van 2030, die gaan we halen. 2050 is veel ingewikkelder en dat is ook een financiële keuze. Dat klopt en die keuze, daar gaan wij over. Dus de vraag was, als je nou wat dichter in de buurt van die doelen van 2050 wil komen, wat zou er dan nog extra...

Dan de VVD, sorry echt meneer Van Nieuwstadt, op dit punt een vervolgvraag. Ja, even ingaan op de antwoorden, dank aan de wethouder. Ik wilde toch even iets dieper op ingaan, want de wethouder zegt de doelstellingen van of de doelen van 2030, die gaan we verhalen. 2050 is veel ingewikkelder en dat is ook een financiële keuze. Dat klopt en die keuze, daar gaan wij over. Dus de vraag was, als je nou wat dichter in de buurt van die doelen van 2050 wil komen, wat zou er dan nog extra gedaan kunnen worden? Ook op kortere termijn en wat is daarvoor nodig? Want dan kunnen we erover nadenken of wij met die ambitie daar misschien de middelen voor beschikbaar willen stellen. Dat is één ding. Dan die SDE++-gelden. Ik heb gelezen dat er inderdaad een andere regeling komt en dat er geld gestort wordt in het gemeentefonds. Er wordt nog wel even de vraag, is dat geoormerkt en hoe wordt het geld dan verdeeld? Want ik heb ook ergens gelezen dat de gemeente Zeist de afgelopen jaren elk jaar 1,15 miljoen SDE++-gelden ontvangen heeft.

VVD, sorry echt meneer Van Nieuwstadt dat op dit punt een vervolgvraag.

Ingaan op de antwoorden, dank aan de wethouder. Ik wilde toch even iets dieper op ingaan, want de wethouder zegt de doelstellingen van of de doelen van 2030, die gaan we verhalen. 2050 is veel ingewikkelder en dat is ook een financiële keuze. Dat klopt en die keuze, daar gaan wij over. Dus de vraag was, als je nou wat dichter in de buurt van die doelen van 2050 wil komen, wat zou er dan nog extra gedaan kunnen worden? Ook op kortere termijn en wat is daarvoor nodig? Want dan kunnen we erover nadenken of wij met die ambitie daar misschien de middelen voor beschikbaar willen stellen. Dat is één ding. Dan die CDOKE-gelden. Ik heb gelezen dat er inderdaad een andere regeling komt en dat er geld gestort wordt in het gemeentefonds. Er wordt nog wel even de vraag, is dat geoormerkt en hoe wordt het geld dan verdeeld? Want ik heb ook ergens gelezen dat de gemeente Zeist de afgelopen jaren elk jaar 1,15 miljoen CDOKE-gelden ontvangt.

De wethouder, wat dat laatste betreft, wij krijgen vanuit de opvolging van de CDOK, ik meen 2 miljoen op jaarbasis voor duurzaamheid en vanuit die 2 miljoen hebben wij dus 3,5 ton intern geoormerkt voor circulariteit. Dus dat is de route die wij hiervoor gevolgd hebben en wat er nodig is. Tot 2050 denk ik dat ik wie bevend.

Toch gedaan zo hè? Ja. Top. Het belangrijkste ontmoeting. We noemen hem voor ten eerste voor de 2050-doelstellingen en dat, zoals in het raadsvoorstel ook is genoemd, is dat daar gewoon een hele grote afhankelijkheid in zit. Wij kunnen niet zeggen, met zoveel geld gaan we het halen, want daar zijn heel veel andere partijen voor nodig. Dat gezegd hebbende, we kunnen wel meer doen en dat betekent vooral een andere rol nemen. Dus nu zijn we in de breedte aangehaakt en als er kansen voorbij komen, zijn we daarvan op de hoogte en dan kunnen we daarop inspringen. Als we meer snelheid willen creëren als kartrekker of als initiatiefnemer en we willen het echt aanjagen, of dat nou binnen de eigen organisatie is of binnen de samenleving, dan is er meer geld nodig. En wij hebben gezegd dat als we echt in de breedte die rol willen, dan zou je ongeveer aan het dubbele moeten denken. En dan kan je die andere oppakken. Wat daarbij wel gezegd is en daarom hebben wij daar op dit moment niet voor gekozen, is dat het de vraag is op heel veel thema's of wij als gemeente Zeist die rol moeten nemen, omdat we ook heel erg afhankelijk zijn van de regio voor heel veel ketens of landelijk. En dat het dus de vraag is of je in deze transitie kartrekker moet willen zijn als gemeentehuis. Maar als we dat zouden willen, dan is daar ongeveer het dubbele voor nodig.

Oké, dank u wel, dan stel ik voor dat de wethouder dit.

Dank u wel, dan stel ik voor dat de wethouder dit vervolgt. Ja, de heer van Splunter, maak het zichtbare. Eigenlijk zegt u, doe wat aan marketing op dit gebied. Ja, bij de gemeentewerf is dat in die zin wat lastig, want daar komen in principe geen inwoners. Maar goed, het is wel een idee om in ieder geval daar breder in de communicatie-uiting aan te geven. Nou goed, een van de voorbeelden die ook genoemd wordt, hè? De circulaire fietsenstalling. Ja, dat is een beetje lastig om natuurlijk bij iedere fietsenplek een bordje te zetten, maar ik denk dat we wel meenemen dat het goed is dat we ook in de samenleving laten zien wat we als gemeente doen, ook om het goede voorbeeld te laten zien en om ook de inwoners aan te sporen om daar in ieder geval bewustwording te creëren en aan te sporen om ook meer circulair te gaan denken. Dus ik denk dat het goed is om dat mee te nemen, ook in de communicatie rondom eigenlijk alles wat we doen op dit gebied. Ik zie een vervolgvraag bij de heer van Vliet op dit punt. Nou, ik distilleer hieruit dat waar mogelijk u hierin toch wel aangeeft dat u meer inspanningen wil doen. Ja, bij de gemeente komen weliswaar inderdaad niet veel inwoners, maar er komen uiteindelijk toch ook wel relaties en het is echt een prachtig gebouw. Ik vond het ook heel leuk dat juist deze foto gekozen was als zeg maar boegbeeld van dit verhaal. Dus ja, ik zou zeggen, breng toch maar aan even hoe dat gegaan is, want het geeft ook gewoon echt aan dat je als gemeente bezig bent om dit concreet in te vullen. Ja. De wethouder. Ik zit even te kijken. Over afval. We hebben meer raadsleden natuurlijk een vraag over gesteld. Ja, volgend jaar gaan we hebben aangegeven, gaan we nieuwe afvalstoffenbeleidsplan met elkaar maken. Dus dat is het moment om uiteindelijk een keuze te maken van nou wat is voor Zeist het beste om te doen? Dus ook een vraag gesteld, nou, wat zijn nou de touwtjes waaraan Zeist echt kan trekken die echt voor Zeist ook direct invloed hebben. Nou is afval duidelijk een van de punten als je het hebt op circulariteit. Als je weet dat nou 30 tot 40% van wat nu in de grijze container zit GFT is en dus in een andere container had moeten zitten. Nou, dan weet je in principe genoeg. Hebben we bij afgelopen periode natuurlijk een gedragscampagne gedaan die redelijk succesvol is geweest. Maar we merken ook en dat zie je natuurlijk ook in de benchmarkgegevens in Nederland. Dat wil je echt meters maken op het afvaldossier. Dan zal je toch ergens een prijsprikkel in moeten bouwen, want dat zie je dat dan echt het restafval fors afneemt, hè? Dus dat is echt wel een van de dingen waar je als gemeente heel hard op kan duwen. Tegelijkertijd, hè? Als je kijkt ook naar de afvalstromen en dat is ook weer. Je doet het met elkaar in de regio dat we via de AVU bijvoorbeeld nu naar aanleiding van een onderzoek de komende tijd gaan inzetten om te kijken of vooral rondom meubels dat we die kunnen afvangen bij de afvalbrengstations en die kunnen hergebruiken, hetzij als hout, omdat dat een van de ja, het is heel zwaar en vaak nog is het hout in ieder geval nog prima te gebruiken. En dus daar loopt nu een onderzoek vanuit de AVU om te kijken van, hoe kunnen we nou bij die afvalbrengstations het grof afval verminderen? En dan is het bijvoorbeeld meubels een van de keysoorten waar je je op kan richten.

Ik zie een vervolgvraag bij

Ik zie een vervolgvraag bij de heer Van Vliet op dit punt. Nou, ik distilleer hieruit dat waar mogelijk u hierin toch wel aangeeft dat u meer inspanningen wil doen. Ja, bij de gemeente weer voorkomen weliswaar inderdaad niet veel inwoners, maar er komen uiteindelijk toch ook wel relaties. Het is echt een prachtig gebouw. Ik vond het ook heel leuk dat juist deze foto gekozen was als zeg maar boegbeeld van dit verhaal. Dus ja, ik zou zeggen, breng toch maar aan even hoe dat gegaan is, want het geeft ook gewoon echt aan dat je als gemeente bezig bent om...

Ja.

Ik zit even te kijken over afval. We hebben meer raadsleden natuurlijk een vraag over gesteld. Ja, volgend jaar gaan we hebben aangegeven, gaan we een nieuw afvalstoffenbeleidsplan met elkaar maken. Dus dat is het moment om uiteindelijk een keuze te maken van nou, wat is voor Zeist het beste om te doen? Dus ook een vraag gesteld, nou, wat zijn nou de touwtjes waaraan Zeist echt kan trekken die echt voor Zeist ook direct invloed hebben? Nou, is afval duidelijk een van de punten als je het hebt over circulariteit. Als je weet dat nou 30 tot 40% van wat nu in de grijze container zit GFT is en dus in een andere container had moeten zitten, dan weet je in principe genoeg. Hebben we bij afgelopen periode natuurlijk een gedragscampagne gedaan die redelijk succesvol is geweest. Maar we merken ook, en dat zie je natuurlijk ook in de benchmarkgegevens in Nederland, dat wil je echt meters maken op het afvaldossier, dan zal je toch ergens een prijsprikkel in moeten bouwen, want dat zie je dat dan echt het restafval fors afneemt. Dus dat is echt wel een van de dingen waar je als gemeente heel hard op kan duwen. Tegelijkertijd, als je kijkt naar de afvalstromen, en dat is ook weer, je doet het met elkaar in de regio, dat we via de AVU bijvoorbeeld nu naar aanleiding van een onderzoek de komende tijd gaan inzetten om te kijken of vooral rondom meubels dat we die kunnen afvangen bij de afvalbrengstations en die kunnen hergebruiken, hetzij als hout, omdat dat een van de, ja, het is heel zwaar en vaak nog is het hout in ieder geval nog prima te gebruiken. En dus daar loopt nu een onderzoek vanuit de AVU om te kijken van, hoe kunnen we nou bij die afvalbrengstations het grof afval verminderen? En dan is het bijvoorbeeld meubels een van de key soorten waar je op kan.

Ja, dank u, dank voorzitter. Dank u wel met uw welnemen. Als ik het goed beluister, dan iets. Want ik vroeg dus van, is er nou enig inzicht waarom wij dus niet voldoen, hè? En als ik dan goed naar u luister, dan zegt u dat dat in feite onwetendheid is, hè? Ik had net met mijn buren nog even een gesprekje, hè? Dat ik bijvoorbeeld aanvankelijk helemaal niet wist dat als je bijvoorbeeld wat houtafval hebt, wat as hebt, dat je dat niet in die grondcontainer moet gooien, maar in de zwarte container. Maar je moet het op een gegeven moment wel weten, dus het zit dus ook vooral in voorlichting aan de inwoners, waardoor ze de betere keuzes gaan maken. En dan komen wij in de richting om wel aan die normen te voldoen en komen op het landelijk gemiddelde uit. Of

Of is het dat niet zo? Nee, ik denk dat we puur, als we puur alleen op gedrag gaan sturen, dat we het niet gaan redden. Je ziet echt landelijk, zodra een prijsprikkel wordt ingevoerd, dat je echt meters of kilo's gaat maken, laat ik het zo zeggen. En ik kan, toen ik in de vorige periode wethouder werd, me nog de uitspraak van de vorige directeur van de RM herinneren. Die zegt: ja, hoe rijker de gemeente, hoe meer afval. En nou ja, dat is ook een binnen afvalland een uitgangspunt, dus dat heeft ongetwijfeld ook wel mee te maken. Maar nogmaals, gedrag is één, want het gaat natuurlijk ook om kwaliteit, hè? Je kan alles heel goed scheiden, maar de kwaliteit van wat je scheidt, dat moet ook wel goed zijn, hè? Dus dat is gedrag. Maar daarnaast inderdaad de prijsprikkel. Dan uw vraag, meneer Fiscalini, op dit punt? Kijk, we hebben het over het gedrag van onze inwoners, maar in hoeverre kunnen degenen die produceren, die zorgen voor de producten die dan vervolgens tot gescheiden afval moeten leiden? Dat is de andere kant van de medaille en daar wordt naar mijn mening veel te weinig aan gedaan. Ik zie dat ook niet direct als een taak voor de gemeente. Ik denk dat het nationaal is, maar dat kan vanuit de gemeentes natuurlijk wel gevraagd worden aan de nationale overheid om daar toch veel meer aandacht aan te besteden, of niet? Nee, nou laat ik het zo zeggen. Er wordt heel veel aandacht aan besteed, dus u heeft helemaal gelijk, hè? Ja, aan de bron moet je het aanpakken, hè? Dus nu heeft het natuurlijk binnen Europese richtlijnen wetgeving, bijvoorbeeld Right to Repair, hè? Dus dat is alleen waardoor producenten in ieder geval ook gedwongen worden om in ieder geval repareerbare spullen te maken. We hadden twee weken geleden het feestje van 10 jaar Cirkel Alliantie Utrecht. En toen werd mij gevraagd: wat is nou je droom over 10 jaar? En één van mijn dromen was: nou, dan breng ik mijn kapotte koffiezetapparaat naar één van de Repair stores in de buurt die betaald worden door de producenten vanuit de productverantwoordelijkheid. Nou ja, even mijn droom, maar hij weet dat er volop wordt gelobbyd. Alleen ja, in heel veel dingen is het natuurlijk zo dat de lobby van de fabrikanten vaak meer power en meer geld heeft dan de lobby vanuit gemeentes, waar zowel de VNG als bijvoorbeeld via de AVU en de Cirkel Alliantie waar wij zijn aangesloten, wordt er volop gelobbyd bij het rijk ook, bijvoorbeeld om te verplichten dat er een x percentage herbruikbaar materiaal gebruikt moet worden, bijvoorbeeld hè? Dat mag ook omhoog, hè? Dus er wordt volop gelobbyd. Alleen ja, dat is echt iets van de lange adem en wij participeren daarin als gemeente, maar dan via onze netwerken. Even nog voor wat betreft meubels. Daar zou je natuurlijk de meubelbranche ook in zeker kunnen interesseren. Zeker wordt daar over nagedacht en er zijn natuurlijk ook al best wel fabrikanten die dat bijvoorbeeld een bekende Nederlandse matrassenfabrikant zonder naam niet noemen omdat het ook uitgezonden wordt, maar het begint bij een N, hè, die hier al heel erg ver mee zijn. Dus ook daar zie je wel beweging, maar het zijn wel de pioniers die op dit moment daarmee bezig zijn. Dan de heer van Splunter nog bedrijven, meer ondernemers, circulaire businessmodellen. Nou, we hebben in Zeist vanuit het ondernemersplein het initiatief genomen om inderdaad de ondernemers bij elkaar te roepen om te kijken van in een aantal avonden van: hoe kun je elkaar nou ondersteunen? Hoe kun je nou die lokale kringlopen goed voor elkaar krijgen? En nou ja, daar is bijvoorbeeld uitgekomen, heb ik begrepen, dat Manutan zich heeft aangesloten bij de regionale Cirkel Alliantie of Circulair Utrecht, circulaire Utrecht ondernemers. Dus daar zie je wel verbanden ontstaan. En ja, dat netwerk is er, en dat blijven wij ook vanuit het ondernemersplein ondersteunen en hier ook weer misschien, hè? Het stukje marketing als je succes hebt dat we het dan ook delen, zodat ook andere ondernemers kunnen zien dat je circulair succesvol kan ondernemen. Mag ik jullie verdiepende vraag opstellen? Voorzitter, meneer Pattiasina op dit punt, ja, want dit gaat over de vraag van wat kunnen we ondernemers bieden en binnen de circulaire economie is bijvoorbeeld het ruimtevraagstuk een heel groot vraagstuk. De lineaire economie is hyper efficiënt en heeft daardoor minder ruimte nodig, dus als we overgaan naar een transitie voor circulaire economie, dan betekent dat ook dat we ruimte beschikbaar moeten stellen voor circulaire ondernemers. Andere randvoorwaarden moeten meegeven, soms ook misschien wat ruimer moeten zijn in milieuvergunningen voor dat type ondernemer. Dus los van de netwerkkansen die we kunnen bieden, wat voor concrete dingen bieden we aan als gemeente om circulaire ondernemers hier naartoe te halen? Dat is denk ik ook dezelfde vraag als die de heer van Vliet al eerder gesteld heeft. We zijn ook bezig nu met een visie op de vestigingslocaties waar dit ook een onderdeel van is, dus dat wordt uitgewerkt in die visie. Dus daar wordt aandacht aan besteed en uiteraard vanuit onze rol proberen we daar natuurlijk zoveel mogelijk ruimte voor te creëren, dus dat komt nog naar de raad toe. Voorzitter, dan de heer van Vliet. Nou, de eerste vraag heb ik bij deze dan ook beantwoord. De ruimte voor twee transitie-experimenten, wat is de reden daarvoor? Daarvoor geef ik graag wie het woord.

Dan uw vraag, meneer Fiscalini, op dit punt? Kijk, we hebben het over het gedrag van onze inwoners, maar in hoeverre kunnen degenen die produceren, die zorgen voor de producten die dan vervolgens tot gescheiden afval moeten leiden? Dat is de andere kant van de medaille en daar wordt naar mijn mening veel te weinig aan gedaan. Ik zie dat ook niet direct als een taak voor de gemeente. Ik denk dat het nationaal is, maar dat kan vanuit de gemeentes natuurlijk wel gevraagd worden aan de nationale overheid om daar toch veel meer aandacht aan te besteden.

Vraag. Meneer, Visscholing op dit punt?

We hebben het over het gedrag van onze inwoners, maar in hoeverre kunnen degenen die produceren, die zorgen voor de producten die dan vervolgens tot gescheiden afval moeten leiden? Dat is de andere kant van de medaille en daar wordt naar mijn mening veel te weinig aan gedaan. Ik zie dat ook niet direct als een taak voor de gemeente. Ik denk dat het nationaal is, maar dat kan vanuit de gemeentes natuurlijk wel gevraagd worden aan de nationale overheid om daar toch veel meer aandacht aan te besteden, of niet? Nee, nou laat ik het zo zeggen. Er wordt heel veel aandacht aan besteed, dus u heeft helemaal gelijk, hè? Ja, aan de bron moet je het aanpakken, hè? Dus nu heeft het natuurlijk binnen Europese richtlijnen wetgeving, zoals bijvoorbeeld Right to Repair, hè? Dus dat is alleen waardoor producenten in ieder geval ook gedwongen worden om in ieder geval repareerbare spullen te maken. We hadden twee weken geleden het feestje van 10 jaar Cirkel Alliantie Utrecht. En toen werd mij gevraagd: wat is nou je droom over 10 jaar? En één van mijn dromen was: nou, dan breng ik mijn kapotte koffiezetapparaat naar één van de Repair stores in de buurt die betaald worden door de producenten vanuit de productverantwoordelijkheid. Nou ja, even mijn droom, maar ik weet dat er volop wordt gelobbyd. Alleen ja, in heel veel dingen is het natuurlijk zo dat de lobby van de fabrikanten vaak meer power en meer geld heeft dan de lobby vanuit gemeentes, waar zowel de VNG als bijvoorbeeld via de AVU en de Cirkel Alliantie waar wij zijn aangesloten, wordt er volop gelobbyd bij het rijk ook, bijvoorbeeld om te verplichten dat er een x percentage herbruikbaar materiaal gebruikt moet worden, bijvoorbeeld hè? Dat mag ook omhoog, hè? Dus er wordt volop gelobbyd. Alleen ja, dat is echt iets van de lange adem en wij participeren daarin als gemeente, maar dan via.

Even nog voor wat betreft meubels. Daar zou je natuurlijk de meubelbranche ook in zeker kunnen interesseren. Zeker wordt daarover gesproken.

Nagedacht en er zijn natuurlijk ook al best wel fabrikanten die dat bijvoorbeeld een bekende Nederlandse matrassenfabrikant zonder naam niet noemen omdat het ook uitgezonden wordt, maar het begint bij een na. Die zijn al hier heel erg ver mee, dus ook daar zie je wel beweging, maar het zijn wel de pioniers die op dit moment daarmee bezig zijn. Dan de heer van Splunter, nog bedrijven, meer ondernemers, circulaire businessmodellen. Nou, we hebben in Zeist vanuit het ondernemersplein het initiatief genomen om inderdaad de ondernemers bij elkaar te roepen om te kijken van in een aantal avonden van hoe kun je elkaar nou ondersteunen? Hoe kun je nou die lokale kringlopen goed voor elkaar krijgen? En nou ja, daar is bijvoorbeeld uitgekomen, heb ik begrepen, dat Manutan zich heeft aangesloten bij de regionale cirkelalliantie of circulair Utrecht, circulaire Utrecht ondernemers. Dus daar zie je wel verbanden ontstaan. En ja, dat netwerk is er, en dat blijven wij ook vanuit het ondernemersplein ondersteunen en hier ook weer misschien het stukje marketing. Als je succes hebt, dat we het dan ook delen, zodat ook andere ondernemers kunnen zien dat dat je.

Kan kan ondernemen. Mag ik jullie verdiepende

Vraag opstellen? Voorzitter meneer Pattiasina op dit punt.

Meneer Pattiasina op dit punt, ja ja, want dit gaat over de vraag van wat kunnen we ondernemen? Ze bieden en binnen de circulaire economie is bijvoorbeeld het ruimtevraagstuk een heel groot vraagstuk. De lineaire economie is hyper efficiënt en heeft daardoor minder ruimte nodig, dus als we overgaan naar een transitie voor circulaire economie, dan betekent dat ook dat we ruimte beschikbaar moeten stellen voor circulaire ondernemers. Andere randvoorwaarden moeten meegeven, soms ook misschien wat ruimer moeten zijn in milieuvergunningen voor dat type ondernemer. Dus los van de netwerkkansen die we kunnen bieden, wat voor concrete dingen bieden we aan als gemeente om circulaire ondernemers hier naartoe te halen?

Ook dezelfde vraag als die de heer Van Vliet al eerder gesteld heeft. We zijn ook bezig nu met een visie op de vestigingslocaties waar dit ook een onderdeel van is, dus dat wordt uitgewerkt in die visie. Dus daar wordt aandacht aan besteed en uiteraard vanuit onze rol proberen we daar natuurlijk zoveel mogelijk ruimte voor te creëren, dus dat komt nog naar de Raad toe. Voorzitter, dan de heer Van Vliet. Nou, de eerste vraag heb ik bij deze dan ook beantwoord. De ruimte voor twee transitie-experimenten, wat is de reden daarvoor? Daarvoor geef ik graag...

Ja, dank voorzitter. Nou, ten eerste, ik zou niks liever willen dan dat we morgen het gewoon zo breed invoeren en standaard doen in alles wat we doen. Zowel een brede waardedefinitie als levenscycluskosten hanteren. De realiteit is dat dat best wel een vergaande verandering vraagt van ook iedereen die nu daar niet mee werkt. Dus er is best wel wat tijd nodig om bekend te raken met de instrumenten. Soms zijn de instrumenten ook nog in ontwikkeling, dus door er eerst mee te experimenteren leren we ook, want het is ook maatwerk. Dus het zijn instrumenten die steeds verder doorontwikkeld worden. MKI bijvoorbeeld, milieukostenindicator, maar het toepassen in de processen van een specifieke organisatie, in dit geval gemeente Zeist, is weer maatwerk en dat vraagt gewoon tijd. En daarnaast, het gedachtegoed hierachter is echt radicaal, dus het is niet we doen wat we nu doen en dan zetten we er een getalletje bij of af, maar het is een hele andere manier van nadenken over financiën en daarvoor zijn die transitie-experimenten nodig om ook echt met radicaal andere oplossingen te experimenteren. Dus dat vraagt ook klein beginnen, daarmee bekend worden, dan ervaren hoe fantastisch dat is en dan langzaam dat gewoon goed maken.

Meneer van Vliet de vervolgvraag

Van Vliet, de vervolgvraag op dit punt: op welke termijn denk je dan ook bijvoorbeeld om zulke, ja, radicaal andere manieren van benadering dat ook kan worden gebruikt, zeg maar, bij onderwerpen als bijvoorbeeld aanbestedingen of...

Ja, daar kan het wel relatief snel, dus het staat in de routekaart nu onder het kopje financiën waar het echt gaat over gewoon eigenlijk het hele financieringsmodel. Begrotingsmodel van de gemeente op termijn omvormen, maar in onderdelen van de bedrijfsvoering, bijvoorbeeld in aanbestedingen, wordt het al gedaan. Er zijn nu concrete pilots en daar zou je vrij snel toe kunnen gaan. Ook in het inkoopbeleid wordt geüpdatet en daar kan het uitgangspunt om ook milieukosten mee te nemen vrij snel worden gedaan omdat dan de impact iets kleiner is, ja.

OK

Oké, de wethouder. Ja, voor die informatie. Ik heb daar ook 2,5 week geleden bij de klimaattop in de gemeente of in de Jaarbeurs in Utrecht. Zat ik daar in het panel om inderdaad het belang van MKI ook voor de gemeente en wat wij ermee doen, ook te promoten. Dus het zit wel in ieder geval tussen de oren en we zijn er inderdaad mee bezig. Dan de ketenregisseur praktisch bevorderen. Nou ook hè? Wat we al eerder aangaven? Ja, dat kost geld en waar stel je de prioriteiten? Maar dat gebeurt ook in de regio op dit gebied al het nodige en jij weet beter dan ik welke regio-initiatieven daar al op zijn.

Daar al op zijn zorg? En nou, er zijn concrete ketenregisseurs vanuit de Commissie Utrecht op zorg onder andere, en er zijn nationale maar ook regionaal georiënteerde programma's, bijvoorbeeld Building Balance, die zich meer opbouw en GWW focussen. En omdat we als Zeist toch afhankelijk zijn van de regio om die ketens te sluiten, kiezen we er waar mogelijk voor om ook te profiteren van de ketenregisseurs die er in de regio zijn en niet daar zelf dan de verantwoordelijkheid.

Ja, en misschien ook hierop aanvullend, er gebeurt in de regio hè? Zeker via de NMU Cirkel Alliantie Utrecht echt wel veel dingen waar we ook als Zeist op aangehaakt zijn. De komende jaren gaan we bezig bijvoorbeeld met een Utrechtse asfaltstrategie om te kijken hoe we daar dat ding beter kunnen doen. Stenen delen MKI is daar onderdeel van, biobased isoleren is een speerpunt die we vanuit de regio willen oppakken. Nou, agricycling, heel Utrecht repareert. En zo zijn er een aantal van echt wel op circulair gebied items die vanuit de regio echt worden aangejaagd en waar we ook gewoon aanhaken en ook in participeren. Dan de ChristenUnie-SGP, de heer Van der Linde, veelheid van doelstellingen, wat de impacten, waar kan je nou de meeste impact maken? Nou, wat ik net al gaf, de meeste impact waar we ook direct invloed op hebben, is toch de afvalkant, hè, dus het verminderen van het afval of het juist scheiden van het afval. En de inkoop, dat is een belangrijk punt, hè? Want we hebben natuurlijk als gemeente bepaalde inkoop, maar ook bijvoorbeeld in regionaal verband. En dat heeft natuurlijk ook bijvoorbeeld met die asfaltstrategie te maken. Ja, met de hele regio heb je natuurlijk nog een veel grotere inkoopkracht, hè? En zo proberen wij ook in de regio ook met elkaar bijvoorbeeld op inkoopgebied de nodige stappen te maken, ook op circulair. Er is overigens ook een ambtenarenoverleg. Daar zit jij, Michiel, volgens mij bij, hè? Kun jij daar misschien iets over zeggen? Ja, dat denk ik wel. Ik ga in de microfoon spreken dan ja en iets naar u toe buigen, dan zijn we goed verstaanbaar. Dank u wel. Utrechtse circulaire ambtenarennetwerk wordt door Natuur en Milieufederatie Utrecht begeleid en dat is echt om kennis te delen over verschillende thema's. Daar hebben we het ook over biobased isoleren, dat soort zaken. En ja, er gebeurt heel veel in de regio, dus daar trekken we lering uit. Dank, dan de heer Bredius, zijn de doelstellingen ambitieus? Ik zou ze als realistisch willen bestempelen. Het zijn realistische doelstellingen die we neerzetten. Als we ambitieus willen zijn, dan zullen we voorlopig, nou goed, de discussie die we ook met de heer Van Nieuwstadt hebben gehad, als je ambitieus wil zijn, dan hangt daar een prijskaartje aan. En daar hebben we op dit moment niet voor gekozen. Ook, nou ja, moet je als gemeente bij een onderwerp als circulariteit het voortouw willen nemen als je van zoveel ketens afhankelijk bent? Dus ik nogmaals, realistisch. Nulmeting 2026, ja al niet eerder, ja, we hadden al niet eerder deze routekaart, hè? Dus in die zin stellen we nu de routekaart vast en kunnen we niet met terugwerkende kracht een nulmeting uitvoeren, hè? Dus dan gaan we zodra deze routekaart is aangenomen, gaan we met die nulmeting van start. Restafvaldoel beschrijven, ja, wij gaan nog steeds, is ons doel de landelijke doelstelling. Dus ja, dat staat volgens mij ook in het stuk dat dat ons doel is. En zijn we de aandacht voor de kringloop en de weggeefwinkel verloren? Nou, zeker niet. Het feit dat ze twee keer genoemd worden, zegt wat dat betreft genoeg. Nee, dat is echt een belangrijke partner van ons en dat is denk ik ook zeker met de kringloop Zeist, hè, hebben we natuurlijk een regeling die ook de circulariteit wat ons betreft aanjaagt, hè? Ze krijgen geld voor wat ze binnenkrijgen. En ze moeten betalen voor wat ze weer naar het afvalbrengstation brengen. En daar zit echt wel een behoorlijke prikkel in om datgene wat ze binnenkrijgen hetzij te repareren, hetzij iets nieuws van te maken en dat werkt, denk ik, heel goed. En in feite, ik heb het al eens eerder gezegd, functioneert de kringloop Zeist zo af en toe echt als een soort mini-ambachtcentrum en we zouden meer willen, maar dat is helaas nog niet mogelijk, dus daar zit echt wel een prikkel in en wij vinden het echt hele belangrijke partners. Voorzitter, meneer Bredius overeenkomst uit dit punt, ja toch een reactie op het eerste punt. Ambitieus realistisch. De onderlegger onder dit stuk, de routekaart, is toch de brede milieuvisie en die is in 2016 vastgesteld door de gemeenteraad. Dat is 9 jaar geleden. Je kunt van die brede milieuvisie zeggen dat die ambitieus was en dan komt er ook het circulaire element met voorbeelden bij. Die was ambitieus. Nou, zegt de wethouder realistisch. Ik begrijp dat heel goed, je komt in de afgelopen 8 jaar allerlei dingen tegen, maar toch is dat een verandering van mindset of van idee. Kan de wethouder reflecteren op die constatering die we doen? Ik ben het eens met uw constatering, dat realiseer ik me hetzelfde. In 2016 met de brede milieuvisie waren we heel ambitieus en zeker op het gebied van circulariteit. Ik wil niet zeggen dat we toen voorloper waren door het zo uitgebreid om te noemen, maar je ziet wel dat circulariteit in de breedte pas eigenlijk de laatste jaren volle aandacht heeft gekregen, dat dat steeds een belangrijker onderdeel wordt van de samenleving, hè? De eerste jaren zat de focus heel erg op het energiegedeelte, hè, met de uitdagingen die we daar hadden en je ziet dat de laatste jaren, nog wat ik al zei, circulariteit steeds belangrijker is geworden, tot soms verzuchting, bijvoorbeeld van de bouwers die zeggen, moet dit er ook nog bij? En dan zeggen wij van, ja? En dan kijken we wel hoe we het gaan doen, maar dus ik denk dat u gelijk heeft dat we bij de brede milieuvisie echt ambitieus waren op dit gebied. Misschien een beetje te, maar dat is helemaal niet erg en dat we nu een aantal jaren verder zijn en we moeten constateren dat circulariteit echt iets van, nou ja, wat Wibo zei, iets van de ketens is. Waar je bij wijze van spreken, vanuit China tot hier mee te maken hebt met die ketens en dat dat echt iets van de lange adem is en ja, dat we ons ook wel realiseren dat ambitieus zijn kan, maar dat heeft de nodige effort. En daarom hebben we hier gekozen om te zeggen, van nou, laten we het realistisch houden en dat we in ieder geval doen wat we kunnen doen en dat we mee kunnen met hoe het nu loopt rondom circulariteit en dus vandaar dus de realistische doelstellingen.

Ja, dat denk ik wel. Ik ga in de microfoon spreken dan ja en iets naar u toe buigen, dan

Wel. Ik ga in de microfoon spreken dan ja en iets naar u toe buigen, dan zijn we goed verstaanbaar. Dank u wel. Utrechtse Circulaire Ambtenarennetwerk wordt door Natuur en Milieufederatie Utrecht begeleid en dat is echt om kennis te delen over verschillende thema's. Daar hebben we het ook over biobased isoleren, dat soort zaken. En ja, er gebeurt heel veel in de regio, dus daar trekken we lering.

Dank aan de heer Bredius. Zijn de doelstellingen ambitieus? Ik zou ze als realistisch willen bestempelen. Het zijn realistische doelstellingen die we neerzetten. Als we ambitieus willen zijn, dan zullen we voorlopig... Nou goed, de discussie die we ook met de heer Van Nieuwstadt hebben gehad: als je ambitieus wil zijn, dan hangt daar een prijskaartje aan. En daar hebben we op dit moment niet voor gekozen. Ook, nou ja, moet je als gemeente bij een onderwerp als circulariteit het voortouw willen nemen als je van zoveel ketens afhankelijk bent. Dus ik nogmaals: realistisch. Nulmeting 2026, ja, al niet eerder, ja. We hadden al niet eerder deze routekaart, hè? Dus in die zin stellen we nu de routekaart vast en kunnen we niet met terugwerkende kracht een nulmeting uitvoeren, hè? Dus dan gaan we zodra deze routekaart is aangenomen, gaan we met die nulmeting van start. Restafvaldoel beschrijven, ja, wij gaan nog steeds... is ons doel de landelijke doelstelling. Dus ja, dat staat volgens mij ook in het stuk dat dat ons doel is. En zijn we de aandacht voor de kringloop en de weggeefwinkel verloren? Nou, zeker niet. Het feit dat ze twee keer genoemd worden, zegt wat dat betreft genoeg. Nee, dat is echt een belangrijke partner van ons en dat is denk ik ook zeker met de Kringloop Zeist, hè? Hebben we natuurlijk een regeling die ook de circulariteit wat ons betreft aanjaagt, hè? Ze krijgen geld voor wat ze binnenkrijgen en ze moeten betalen voor wat ze weer naar het afvalbrengstation brengen. En daar zit echt wel een behoorlijke prikkel in om datgene wat ze binnenkrijgen hetzij te repareren, hetzij iets nieuws van te maken en dat werkt, denk ik, heel goed. En in feite, ik heb het al eens eerder gezegd, functioneert de Kringloop Zeist zo af en toe echt als een soort mini-ambachtcentrum en we zouden meer willen, maar dat is helaas nog niet mogelijk. Dus daar zit echt wel een prikkel in en wij vinden het echt heel...

Voorzitter.

Meneer Bredius over het eerste punt. Ambitieus realistisch. De onderlegger onder dit stuk, de routekaart, is toch de brede milieuvisie en die is in 2016 vastgesteld door de gemeenteraad. Dat is 9 jaar geleden. Je kunt van die brede milieuvisie zeggen dat die ambitieus was en dan komt er ook het circulaire element met voorbeelden bij. Die was ambitieus. Nou, zegt de wethouder, realistisch. Ik begrijp dat heel goed. Je komt in de afgelopen 8 jaar allerlei dingen tegen, maar toch is dat een verandering van mindset of van idee. Kan de wethouder reflecteren op die constatering die we doen?

Eens met uw constatering, dat realiseer ik me. Ik realiseer me hetzelfde in 2016 met de brede milieuvisie. We waren heel ambitieus en zeker op het gebied van circulariteit. Ik wil niet zeggen dat we toen voorloper waren door het zo uitgebreid te noemen, maar je ziet wel dat circulariteit in de breedte pas eigenlijk de laatste jaren volle aandacht heeft gekregen. Het is steeds een belangrijker onderdeel geworden van de samenleving. De eerste jaren zat de focus heel erg op het energiegedeelte, met de uitdagingen die we daar hadden. Je ziet dat de laatste jaren, zoals ik al zei, circulariteit steeds belangrijker is geworden, tot soms verzuchting van bijvoorbeeld de bouwers die zeggen: moet dit er ook nog bij? En dan zeggen wij: ja. En dan kijken we wel hoe we het gaan doen. Dus ik denk dat u gelijk heeft dat we bij de brede milieuvisie echt ambitieus waren op dit gebied. Misschien een beetje te, maar dat is helemaal niet erg. En dat we nu een aantal jaren verder zijn en we moeten constateren dat circulariteit echt iets van de ketens is. Waar je bij wijze van spreken vanuit China tot hier mee te maken hebt met die ketens en dat dat echt iets van de lange adem is. Ja, dat we ons ook wel realiseren dat ambitieus zijn kan, maar dat heeft de nodige effort. En daarom hebben we hier gekozen om te zeggen: laten we het realistisch houden en dat we in ieder geval doen wat we kunnen doen en dat we mee kunnen met hoe het nu loopt rondom circulariteit. En dus vandaar.

Meneer Bredius, tot slot op dit punt, zou je deze gedachte dan ook althans vorm kunnen geven in die zin dat je voor de eigen organisatie een andere doelstelling neerlegt die ambitieuzer is dan buiten de organisatie? Is dat een lijn die je in deze routekaart misschien zou kunnen ontdekken? Maar is dat iets wat ook het college nu in deze rondetafel kan bevestigen, dat er dus verschil is in ambitie en dat de mogelijkheden intern verder reiken?

Kan bevestigen dat er dus verschil is in ambitie en dat de mogelijkheden intern verder reiken. Nee, ik denk in de praktijk dat het al zo is dat wij als gemeente al veel ambitieuzer zijn dan de buitenwereld in veel gevallen. En dat is ook één van de actielijnen, hè? Duidelijk in de zin dat wij als gemeente hier een duidelijke voorbeeldfunctie hebben en ook daadwerkelijk aan de slag gaan daarmee, hè? Er werd al genoemd, hè, door de heer van Splunter over de gemeentewerf met die tegels. En dat is misschien ook een beetje een antwoord op hoe borg je dat nou? In het aanbestedingsproces, de bouwer die de aanbesteding gewonnen had, die zei: "Ik ga die tegels niet doen." Maar op basis, want het is natuurlijk een bovenwettelijke vraag die wij daarin gesteld hadden. En toen hebben we na de aanbesteding, uiteraard binnen de regels van de aanbesteding, het uiteindelijk wel vastgehouden aan het feit dat we zeggen: "Nee, maar we willen die buitenmuur circulair hebben van die stoeptegels, hè?" Dus dat is ook de voorbeeldfunctie die je als gemeente hebt. De trouwzaal hebben we ook circulair gedaan. Dat vinden heel veel mensen wat van en toch hebben we gezegd: "We gaan het wel doen." Hè, dus dat is in die zin denk ik dat we wel eens ambitieuzer zijn dan, en dat is denk ik ook onze taak, dan veel mensen in de buitenwereld.

Circulaire ambachtscentra, wat is een succesvolle exploitatie? Hybe, kan jij dat?

Ja, hij klinkt wel heel erg economisch als ik hem zo teruglees, maar het idee erachter is dat we iets neer willen zetten wat toekomstbestendig is, wat levensvatbaar is en dat kan komen doordat het een economische businesscase heeft waardoor het zichzelf in stand kan houden. Of dat kan zijn doordat het gebruik maakt van hele handige sociale regelingen, waardoor het zichzelf in stand houdt. Maar tot nu toe is de uitdaging dat ze voor circulaire ambachtscentra in Nederland een stapje verder komen dan met een subsidie opstarten, want daar zijn we al. Dat doet Kringloop Zeist, dus we zijn heel erg op zoek naar die sleutel of die invulling, die randvoorwaarden, waardoor we kunnen zeggen: oké, we jagen dit nog een paar jaar aan, maar dan gaat het ook draaien. Want anders moeten we misschien weer op een andere manier naar kijken of het doel op een andere manier invullen.

Dank

Dank voor het antwoord en ik denk dat we op één lijn zitten, maar ik zocht inderdaad naar het antwoord dat je zo'n circulaire businesscase, zeker in het huidige tijdsbestek, moet scoren op meer dan enkel op eigen benen kunnen staan op basis van de grondstoffen die je daar omzet en dat inderdaad ook sociale aspecten of andere domeinen hier een rol in kunnen spelen.

Ja, misschien kijk, ook de markt is natuurlijk bezig. Toevallig kreeg ik vandaag een filmpje te zien van een bouwonderneming die een hele studentenflat, ik meen dat het er 300 appartementen waren, aan het renoveren is en daar gewoon alle sanitair uit haalt, helemaal schoonmaakt, helemaal controleert en vervolgens weer terugplaatst. Dus je ziet in de markt gelukkig ook al wel bewegingen. Een toiletpot zou je normaal niet naar een ambachtscentrum brengen om te laten schoonmaken en dergelijke, maar op het moment dat je 300 of 400 keukens en doucheruimtes moet renoveren, ja, dan is het voor een bedrijf ook interessant om te zeggen van nou, ik hergebruik alle materialen, want het is een vrij eenvoudig proces. Porselein gaat gewoon heel lang mee, het materiaal waar het van gemaakt is. Dus zo zie je dat ook in de markt gelukkig initiatieven te vinden zijn. Nou, u heeft helemaal gelijk, meneer Pattiasina, dat er heel veel externe afhankelijkheid is. Nou, huishoudelijk afval, hoe gaan we lijn brengen? Ik denk dat dat hopelijk het antwoord volgend jaar te vinden is in het nieuwe grondstoffenbeleidsplan. Dan, hoe gaan we borgen dat circulair bij bouwen en bij grond- en waterbouw overeind blijft en niet als eerste er vanaf valt? Kun jij er?

En misschien gelijk ook de vraag voor grondstoffen bij ICT. Ja, dat is de grote vraag, hoe gaan we zorgen? Want ik begreep dat het bij de gebiedsontwikkeling in Zeist ook weer dreigt te gebeuren. En ja, daar moet hard voor gestreden worden. Het blijft een hele grote uitdaging om bovenwettelijke eisen, waar niet een potje extra geld voor is, overeind te houden. Ik denk dat er twee manieren zijn waarop we dat nu vooral proberen te doen. Eén is waar we het al over hadden, om het financieringsmodel te veranderen. Dus wanneer we maatschappelijke kosten of ecologische kosten, sociale kosten mee gaan nemen in een investeringsmodel, wordt het ineens veel interessanter. Want het is nu gewoon nog vaak lastig concurreren voor de circulaire oplossingen. En de tweede is dat we dus ook instrumenten zoeken om die bovenwettelijke eisen gewoon zonder meer kosten, dus binnen het haalbare, te halen. En daar moet je bij vastgoed denken aan het financieringsmodel met restwaarde, dus die staat ook als activiteit. Dat is nu iets wat in Nederland, voor mij is dat zo'n hefboom, zo'n instrument die heel logisch is. Ik begrijp nu dat het ook in de nota, en dan weet ik de naam niet, want dat is dan weer een heel technisch financiën aspect, maar dat het mogelijk is voor de raad om af te wijken om in vastgoedprojecten met restwaarde te rekenen, wat er gewoon op neerkomt dat je niet afschrijft naar nul, maar naar 10%, waardoor je uiteindelijk niet helemaal dat, want rente, enzovoort, maar wel een substantieel deel overhoudt om vrij te investeren in bijvoorbeeld bovenwettelijke circulaire eisen. Nou ja, dat zijn dingen waar we zelf ruimte kunnen creëren om toch die circulaire eisen, ondanks dat er krapte zit op budget en allemaal andere ambities, overeind te houden. Dat is bij vastgoed. Bij GWW toevallig hebben we het er nu over gehad, waarom dat daar niet ook gewoon zou kunnen, want je asfalt en je straatstenen hebben ook gewoon nog waarde aan het einde. Maar daar is het ook iets waar heel erg wordt geleund op wat meer schaal. Dus bijvoorbeeld beelden binnen asfalt werd net genoemd, regionaal wordt er gekeken of gemeentes samen niet wat meer garantie kunnen gaan geven op de afzet van biobased asfalt, waardoor het voor de markt veel interessanter is om te ontwikkelen en te innoveren, omdat ze nu vaak gewoon niet de schaalgarantie krijgen, waardoor het niet interessant is om daarop in te zetten. Dus wanneer dat gebeurt en daar wordt nu op ingezet. Wij hadden geen geschikt proefvak. Als we die hadden, dan hadden we het hier neergelegd, konden we zo bijdragen, maar nu hebben we ons gecommitteerd aan afname over 5 jaar, wanneer die innovaties in de gemeentes die wel proefvakken hebben, is doorontwikkeld. Dus op die manier probeer je het haalbaar te maken en het logisch, zodat het niet meer afvalt. Dan ICT, bezit naar gebruik? Waarom leidt dat tot minder grondstoffen? Dat is een hele interessante, detailistische discussie die we zouden kunnen hebben hier, maar dat zullen we niet doen. Algemeen begrip achter het van bezit naar gebruiksfunctie is dat er gewoon meer incentive zit voor de producent om het beter te benutten. Dus in plaats van dat je een laptop bouwt die na 3 jaar kapot gaat en die iemand weggooit en dan koopt hij een nieuwe laptop, heb je er als producent en het idee, zeg maar, het Philips light as a service is een beetje het oude voorbeeld waarbij Philips niet lampen ging verkopen, maar licht. Dus je koopt gewoon licht in een ruimte en daardoor was Philips veel meer gemotiveerd om die lampen gewoon een levensduur te geven die veel langer was dan de lampen daarvoor. En wanneer die levensduur veel langer wordt, is over het algemeen wel het gevolg dat je dan minder grondstoffen nodig hebt.

Nodig hebt. Meneer past

Nodig hebt. Meneer Pattiasina, op dit punt een volle vraag, ja, dank voor de twee antwoorden. Eerste antwoord snap ik helemaal, met name die schaalbaarheid, dus een heel mooi antwoord op die tweede. Ik vroeg het namelijk ook niet voor niks, maar ik ken ook het antwoord hier, snap ik ook, maar dan vraag ik me wel af. Bij het cirkel, omdat het toch zo prominent in staat, bijvoorbeeld bij het inkopen van zo'n gebruikscontract. Hebben we dan ook oog voor de tweede fase? Levensfase van zo'n product, gaat het dan terug naar de producent of doen we dat gewoon bij een intermediair die het als ware alsnog afdankt? Dus kijken we dan ook in de keten die we daar zelf maken, of doen we dat nog niet.

Je bedoelt op het moment dat wij laptops gaan leasen of wij ons dan ook druk maken over wat er daarna mee gebeurt? Wat over het algemeen het idee is, is dat als wij het leasen, de producent het zo maakt dat ze er zelf waarde uit hebben om het mee terug te nemen. Dat is het idee op het moment dat dat niet gebeurt. Kijk, nu is het nog niet voor alle laptops zo en dan begreep ik dat we ook een deel gewoon geven aan mensen die er nog wel wat aan hebben op dat moment en het anders niet kunnen betalen, dus dan houden we het gewoon zelf in stand. Maar bij een leasecontract gaat het terug naar de producent en hebben wij er op dit moment niet direct de grip of invloed op wat er dan mee gebeurt. We gaan ervan uit dat er dan op een manier mee wordt omgegaan dat er in ieder geval waarde uit wordt gehaald.

Ja

Ja, tot slot op dit punt: ik vind het antwoord van "we geven het door" een mooie, want dan zorg je zelf voor die tweede levensfase. Maar dat zomaar vertrouwen op de producent dat...

Doen?

De wethouder: Ja, en als je het over restwaarden hebt, inmiddels een aantal gesprekken inderdaad ook al gevoerd, hè? En als je dan de dochter vraagt van de heer Bredius, is dit nou ambitieus? Ik denk op het moment dat wij hier het besluit zouden nemen om bijvoorbeeld met de restwaarde te gaan werken, dat dat als gemeente best wel ambitieus is, want het kan, maar er zijn nog maar heel weinig gemeentes die het ook daadwerkelijk doen, dus we zouden daar toch voorloper in kunnen zijn als ook financiën daar zijn zegen aan geeft. Ja, dat de heer Fiscalini veel zaken breder milieuvisie nog niet gehaald. Ja, ik ga toch een beetje hetzelfde antwoord geven als ik denk vorige week of twee weken geleden. Klopt, heel veel is er ook wel gehaald. Ik heb even een aantal. Ik heb even de brede milieuvisie snel wat dingetjes doorgekeken. Dan zie ik toch dat heel veel dingen dat we er wel degelijk gehaald hebben en ik kwam toevallig bladeren tegen in de openbare ruimte. Nou, daar gebruiken we natuurlijk heel veel van ons eigen blad gebruiken we al om bokashi te maken, hè? Voor vervolgens voor het voorjaar. En we hebben nou ook mede naar aanleiding daarvan van de brede milieuvisie ook gekeken. Nou, kunnen we nog meer doen? Dan hebben we bijvoorbeeld één bladmulchmachine aangeschaft die ervoor zorgt dat de bladeren zo fijn gemaakt worden dat ze eigenlijk direct kunnen blijven liggen om als compost te dienen, hè? Dus je ziet soms kleine dingen, soms grote dingen, maar ik denk. Alles uit de visie zal niet gehaald zijn en dat is ook een visie. Sommige dingen zijn waarschijnlijk ook niet realiseerbaar, maar ik denk dat de brede milieuvisie een hele goede basis, een hele sterke basis is geweest voor heel veel ontwikkelingen die we de afgelopen 10, 11 jaar in Zeist hebben gedaan en waar de basis toen wel is gelegd als gemeente die echt goed omkijkt naar deze aarde en hoe we de aarde achterlaten voor de mensen na ons. Dus en ik denk dat u ook bedoelt. Het geeft de brede milieuvisie heeft nog steeds kracht en dat blijft ook wel dat dit weer een onderdeel is. Uitwerking van die brede milieuvisie dus die staat in die zin nog. Ja, ik zou zeggen als een paal boven water en we blijven werken aan de doelstellingen van de brede milieuvisie. Volgens mij heb ik dan alle antwoorden gehad.

Dan alle antwoorden gehad, voorzitter. Dat is ook mijn taxatie. Dank aan de wethouder. Dan kijk ik nog even rond of er nog één behoefte aan een vervolgvraag is. Ik zie dat dat zo is, dan ga ik maar even gewoon het rijtje afdenken. Voorzitter, mag ik niks? Misschien u heeft nog een vervolgvraag op het vorige punt? Nee, nee, nee, ik help, nee dat niet. En ik heb verder ook geen vragen, maar gezien de agenda van iemand anders moet ik nu. Dan bent u geëxcuseerd, meneer Fiscalini, dank u wel. Dan geef ik het woord aan meneer Van Nieuwstadt, GroenLinks.

Dat zo is, dan ga ik maar even gewoon het rijtje afdenken. Voorzitter, mag ik niks? Misschien heeft u nog een vervolgvraag op het vorige punt? Nee, nee, nee, ik help, nee dat niet. En ik heb verder ook geen vragen, maar gezien de agenda van iemand anders moet ik.

Van Nieuwstadt, GroenLinks, dank u wel voorzitter. Ik blijf toch even in de afdeling Financiën hangen en ik ga een beetje op zoek naar een toezegging. Ik hoor de wethouder zeggen: we zijn nu realistisch bezig en niet ambitieus, maar ik zeg durf te dromen. Stel nou eens dat je wel die kartrekkerrol pakt en dan wordt er nu over de duim gezegd: ja, dan heb je ongeveer het dubbele budget nodig. Ik zou het wel fijn vinden als er inderdaad iets meer onderbouwing komt van wat dat betekent. Niet alleen in de dingen die je doet, maar ook in wat het gaat kosten, zodat ik daar daadwerkelijk een afweging bij de kadernota over kan maken. Dus als dat zou kunnen, dan zou u mij daar zeer gelukkig mee maken. Dat is één. En twee, dat kwam bij me op tijdens deze vergadering. Het gaat over circulaire samenleving en ik vraag me af: waarom staat er in deze routekaart niks over onze lokale munt?

Oké, dank u wel, meneer Van Vliet, GroenLinks.

Dank u wel, meneer Van Vliet, GroenLinks ook. Ja, dank. Ik had in de eerste ronde gevraagd over het vestigingsbeleid en dat gaat dus ook inderdaad over locaties voor grotere circulariteit, zeg maar om dat mogelijk te maken. Maar dat kan ook soms vestigingsbeleid op het gebied van kleine repairshops en zo. En daar had ik: kun je daar niet in je vestigingsbeleid ook veel meer, als er ruimte vrij is, daar prioriteit aan geven, zeg maar, dus dat je juist focust op dat dat mogelijk is of dat die er komen? En ik wil het niet te lang maken, maar ik heb in mijn omgeving zelf meegemaakt dat er een dure koffiemachine is, dat het heel lastig is om een klein materiaal nog ergens een repairshop te vinden die dan binnen twee... Het is haast niet te doen, dus de repaircafés zijn er, maar daar ben je ook wel weer soms, ja. Dat is één ding en het beetje het signaal. Dat sluit ook wel aan bij de vraag van D66. Circulair ambachtscentra zijn op korte termijn niet altijd, ja, duur of het winst of continuïteit te waarborgen. Is er ook ruimte soms om wat langer subsidie te geven, omdat het soms opstart en voordat je zover bent, dat duurt soms wel even. En dan bij het grondstoffenplan is het zo dat er ook wordt gekeken naar, want ik hoor nu eigenlijk bij het grondstoffenplan vooral ook over de huishoudelijke afval en dergelijke. Maar het gaat toch ook over dat je hout kan opslaan en weer zorgen dat het en allerlei andere materialen of maakt dat niet ook? En als laatste. Heel als ik lees het stuk, dan wij trekken als wij nemen als gemeente aan een bepaalde voortrekkersrol. Het leeft nog niet heel erg in de samenleving, ook nog niet. Ja, bij sommige ondernemers wel, zijn 7 ondernemers in Zeist die circulair bezig zijn of daar stappen in willen zetten, maar ook heel veel nog niet. Moeten we niet ook stimuleren dat al op scholen gewoon circulariteit leuk is en circulariteit belangrijk is en dat je niet per se het nieuwste model spijkerbroek hoeft te kopen, maar dat je ook net zo goed met een lapje erop heel inventief bent? Met andere woorden, moeten we al niet meer in de basis al stimuleren dat gewoon circulariteit en dat het gewoon met lessen één keer per jaar of twee keer per jaar hebben we scholen dat het gewoon echt, nou ja, dat dat hot is of dat dat belangrijk is dat het leuk is.

Is of dat dat belangrijk is dat het leuk is. Op tijd beginnen, zegt u inderdaad, meneer, ja, meneer Van der Linde.

Meneer Van der Linde, ChristenUnie-SGP. Ja, ik heb nog even een hele praktische vraag waarin voor mij wat lijnen van deze vergadering bij elkaar komen. En dat is het feit dat de gemeente een belangrijke rol heeft en ook dat weg- en waterbouw best wel een grote factor is in het geheel. Wat ik me regelmatig afvraag rond fietsen in Zeist is dat er heel veel wegwerkzaamheden plaatsvinden. Is het mogelijk, is er gedacht over het hergebruik daarvan? Tegels en steen et cetera. Het valt me op dat er opvallend vaak nieuwe tegels en stenen worden gebruikt waarvan ik denk, nou, op die plek is heel vaak ook al bestrating aanwezig. Wat zijn de opties daar? Het is misschien niet de mooiste optie, maar het is wel heel circulair.

Dank u wel, meneer Bredius, NieuwDemocratischZeist. Juist, dank u wel, voorzitter. Ja, de portefeuillehouder heeft ons overtuigd van de voortrekkersrol, het interne ambitieniveau en ook het belang van bijvoorbeeld ecologische restwaarde in plaats van rekenen over afschrijvingstermijnen. Maar als dat allemaal klopt, hoe verhoudt zich dan deze routekaart met de marktvisie?

Dank u wel meneer

Juist, dank u wel, voorzitter. Ja, de portefeuillehouder heeft ons overtuigd van de voortrekkersrol, het interne ambitieniveau en ook het belang van bijvoorbeeld ecologische restwaarde in plaats van rekenen over afschrijvingstermijnen. Maar als dat allemaal klopt, hoe verhoudt zich dan deze routekaart met de marktvisie?

Een duidelijke vraag, meneer Patriashina

Meneer Pattiasina, D66, dank. Ik heb, nou ja, één opmerking, één verzoek en een vraag. Mijn opmerking is: er wordt heel veel gezegd dat het heel belangrijk is om op landelijk niveau de lobby op orde te hebben. Nou is het zo dat bijvoorbeeld de NVRD zijn best doet, maar de VNG is best wel een grote afwezige vaak. Dus misschien kan het lonen om via een ambtenarennetwerk wat meer druk, of misschien via de VNG zelf wat meer druk op de VNG te zetten om de NVRD daar ook eens bij te staan, want de VNG heeft dan een grotere lobbykracht dan de NVRD zelf. Dat is mijn opmerking. Mijn andere opmerking was: in het stuk staat best wel vaak dat we scoren op de dimensie CO2, terwijl je circulariteit eigenlijk dat onderwerp in het bijzonder niet plat moet slaan tot één dimensie. Omdat de waarde vaak zit in, nou, ik zeg niet dat we naar meervoudige waardecreatie, dat soort modellen, gelijk moeten gaan, maar dat zit vaak in die effecten op de leefomgeving, in vervuiling, in de lucht, bodem, water. En daar zitten vaak de grootste effecten qua circulariteit. Dus mijn opmerking is: sta je niet blind op de eendimensionale CO2-dimensie in dit vraagstuk. En dan mijn vraag. Mijn vraag is eigenlijk, en dat hangt een beetje samen met de opmerking over de kringloop, het Repair Café en bijvoorbeeld ook de mensen actief bij Samen Duurzaam Zeist. Als je dit document leest, wat is nou het handelingsperspectief dat we als gemeente willen geven aan de mensen die bijvoorbeeld nadenken over een Repair Café, actief zijn bij een kringloop, of actief zijn binnen Samen Duurzaam Zeist? Hoe kunnen die in dit document handvatten vinden waar ze gewoon een handelingsperspectief uit kunnen halen?

Dank daarvoor. Dan kijk ik naar de wethouder voor de tweede termijn en vraag ik of hij al beschikbaar is voor beantwoording.

Ja, gaat uw gang. GroenLinks over. De toezegging van wat gebeurt er als wij wat ambitieuzer worden? Ik zal hier de toezegging doen dat we proberen. Nou, dat moet wel lukken voor de voorjaarsnota u daarover te informeren. En mijn doelstroom zou dan zijn dat medio maart er een bericht naar u toe komt. Zodat u daar inderdaad in de voorjaarsnota keuzes over kunt maken. Wat zeg je? Ja, misschien dat een dag daarna zullen we dat. Over die toezegging staan genoteerd, meneer van Nieuwstadt. Daar had ik hem eigenlijk naar mij moeten trekken. Dus de lokale munt. Ik heb geen idee of die nog bestaat, meneer van Nieuwstadt, hij bestaat nog. Kijk nou dat. Ik weet niet of die heel actief bestaat, maar dat u zegt van wel dat. OK, veel winkeliers die daar nog nou. Dat is heel erg local to local. Dus dank nou dan kunnen we even nog reclame maken via de media voor de Zeisterknoop. Nou, de heer van Vliet ja u, zegt Repair Store. Kijk, het is ook een markt, hè? In het verleden hadden we hier in ieder geval kan ik me herinneren. Twee Repair Stores, maar ik heb ook ooit de eigenaar gesproken. Hij zegt, ja, er valt geen droog brood meer in te verdienen, want als ik een koffiezetapparaat ga repareren, dan is de reparatie duurder dan dat ze de mensen een nieuwe kopen, hè? Dus dat is natuurlijk. Dus we zitten daar echt op de uitwerking van de Europese regelgeving op een Right to Repair te wachten. En nogmaals, ja, we zijn bezig met een visie op werklocaties, dus daar zal het ook voorkomen. Maar we kunnen natuurlijk niet zeggen van een. Een bakker mag niet in een winkel, omdat daar een Repair Store moet komen als er ook niemand is die een Repair Store wil beginnen hè. Dus dat is ook een stukje marktwerking. Ambachtscentrum of ja, dat duurt wel even. Inderdaad, hè? Het heeft tijd nodig om op te starten. Daarom denk ik dat het goed is om het vooral op regionaal gebied te doen. We hebben in Zeist. Ik denk dat ik al een jaar of 7 op zoek ben naar locaties, maar vooral in Zeist is het grote probleem. Locatie dus vandaar dat ik dat goed is dat we in de regio daarnaar kijken, zodat we ook regionaal de boel kunnen ondersteunen. Utrecht is recent begonnen met het grondstoffendepot. Nou gaan we kijken hoe dat loopt. Wellicht kunnen we daar ook vanuit Zeist wat mee dus zo zie je dat we ja proberen in de regio dat te doen en het Grondstoffenplan Michiel. Ik denk dat we dat zou breder zijn dan alleen huishoudelijk afval.

We dat. Over die toezegging staan genoteerd.

Daar had ik hem eigenlijk naar mij moeten trekken. Dus de lokale munt. Ik heb geen idee of die nog bestaat, meneer Van Nieuwstadt, hij bestaat nog. Kijk nou dat. Ik weet niet of die heel actief bestaat, maar dat u zegt van wel dat.

Oké, veel winkeliers die daar nog... Nou.

Dus dank, nou dan kunnen we even nog reclame maken via de media voor de Zeisterknoop. Nou, de heer Van Vliet, ja u zegt Repair Store. Kijk, het is ook een markt, hè? In het verleden hadden we hier in ieder geval, kan ik me herinneren, twee Repair Stores. Maar ik heb ook ooit de eigenaar gesproken. Hij zegt, ja, er valt geen droog brood meer in te verdienen, want als ik een koffiezetapparaat ga repareren, dan is de reparatie duurder dan dat de mensen een nieuwe kopen, hè? Dus dat is natuurlijk. Dus we zitten daar echt op de uitwerking van de Europese regelgeving op een Right to Repair te wachten. En nogmaals, ja, we zijn bezig met een visie op werklocaties, dus daar zal het ook voorkomen. Maar we kunnen natuurlijk niet zeggen van een bakker mag niet in een winkel, omdat daar een Repair Store moet komen als er ook niemand is die een Repair Store wil beginnen, hè. Dus dat is ook een stukje marktwerking. Ambachtscentrum of ja, dat duurt wel even inderdaad, hè? Het heeft tijd nodig om op te starten. Daarom denk ik dat het goed is om het vooral op regionaal gebied te doen. We hebben in Zeist, ik denk dat ik al een jaar of zeven aan het zoeken ben naar locaties, maar vooral in Zeist is het grote probleem locatie. Dus vandaar dat ik denk dat het goed is dat we in de regio daarnaar kijken, zodat we ook regionaal de boel kunnen ondersteunen. Utrecht is recent begonnen met het grondstoffendepot. Nou, gaan we kijken hoe dat loopt. Wellicht kunnen we daar ook vanuit Zeist wat mee, dus zo zie je dat we proberen in de regio dat te doen en het Grondstoffenplan, Michiel. Ik denk dat dat zou breder zijn dan alleen huishoudelijk afval.

De microfoon

Ja, dank u wel. Ja, het gaat wel over allerlei grondstoffen, maar ik weet niet of we ook, zeg maar, een houtopslag of zo, of dat soort zaken daarin opnemen. Maar u geeft eigenlijk een voorzetje van: denk daaraan, dus dat zullen we in de uitvraag voor het grondstoffenplan meenemen om te kijken.

Maar u geeft eigenlijk een voorzetje van: denk daaraan, dus dat zullen we in de uitvraag voor het grondstoffenplan meenemen om te kijken of, nou ja, het is wat ik al zei. Er zijn regionale initiatieven hiervoor of we daar ook in het grondstoffenplan bij kunnen aansluiten, dus we zullen het meenemen. Ook ja, stimuleren is leuk, maar je moet vroeg beginnen. Nou, dat staat ook in het stuk, hè? Dus dat we ook via de Borstwerf kunnen kijken of we daar iets voor kunnen ontwikkelen in de tussentijd. Ik ben recent op een school bezig geweest met de E-waste Race. Dat was een E-waste Race voor textiel. Dat zal dan niet een E-waste geheten hebben, maar, hè, dus met vier scholen in Zeist die door één van de businessclubs, ik weet niet meer welke, sorry, de Rotary, die had dat georganiseerd om de leerlingen bewust te maken van textiel en de impact van textiel op het milieu. En ik zei het vanavond nog tegen mijn vrouw: ik koop niks meer van polyester. Maar ja, dat wordt heel erg lastig, want het is natuurlijk gewoon plastic met microplastics, maar, hè, dus er zijn al op scholen E-waste Races, wordt al gegeven ook via de RMN bijvoorbeeld.

Een kleine opmerking, gewoon dat ik het zo'n mooi onderwerp vind. Misschien iets voor de verdere uitwerking. Ik hoor veel dingen over realisme en de ambitie. En soms wil je ook aanhaken bij landelijke bewegingen. Nou, ik vind bijvoorbeeld, er komt een UPV van meubels. Dat is prima om daar nu al op in te springen, maar een tijd terug, nou ja, laat ik het zo zeggen. Als je dan kijkt naar welke dingen wij in onze directe omgeving hebben. Heel toevallig zit de UPV club van textiel in Zeist, zit ook de grootste belangenclub in retail in Zeist. Dus als we misschien iets doen zoals we dat ook vroeger met glas hebben gedaan om ergens een kartrekker te zijn, iets meer ambities erin te leggen en misschien ook nog wel de financiering kunnen krijgen vanuit zo'n club, dan zou misschien die UPV textielclub een interessante partner kunnen zijn om wel ergens.

Een kaarttrekker op te worden. Dank voor deze oproep.

Staat genoteerd. De tuinbranche zit ook in Zeist, hè? We hebben natuurlijk het plantenasiel, dus dat zou ook nog een goed idee zijn. Wegwerkzaamheden, hergebruik. Het gebeurt al in de Oude Arnhemseweg. Bijvoorbeeld hebben we inderdaad de oude klinkers die er lagen hergebruikt voor de parkeerplaatsen. Wat je natuurlijk wel vaak ziet, is als we nu wegen gaan aanpakken dat we vooral het asfalt verwijderen en daar steentjes voor terugleggen. Dus dan kan je het asfalt niet meer hergebruiken, maar het is zeker een onderdeel van de afweging als we met de wegen bezig gaan dat we dan kijken of we inderdaad stenen kunnen hergebruiken. En ja, het kan niet in alle gevallen. Misschien zijn we er ook niet in alle gevallen even alert op, hè, zo eerlijk moeten we denk ik ook zijn. Maar het is zeker ook naar aanleiding van deze nota, van deze routekaart, echt wel dat we het nog meer dan voorheen onder de aandacht brengen van onze medewerkers. Want even de inkoop in Zeist is decentraal geregeld, hè? Dus het gaat niet via een inkoopbureau, dus in de organisatie moeten we dat ook steeds breed uitventen en gelukkig gebeurt dat steeds beter. Ja, hoe verhoudt deze routekaart zich met de marktvisie? Daarin veronderstelt u dat, neem ik aan, dat slopen altijd slechter is dan nieuwbouw. Nou, die afweging durf ik niet te maken. Het is ook altijd een afweging en die zult u dan denk ik ook, u gaat nog beraadslagen over de markt, dus die vraag kunt u daar ook kwijt. Maar het is ook een afweging tussen duurzaamheid, locatie en wat kan en financiën. Dus dat zal denk ik de afweging zijn. Maar ik zal in ieder geval mijn collega doorgeven dat deze vraag waarschijnlijk gaat komen ergens in december. Maar als je dan echt de ambitie hebt, dan met dat andere voorbeeld van het hergebruik van die bakstenen, dan zou je dat in deze situatie ook kunnen doen. Dus ik geef het college in overweging om daar toch ook heel goed over na te denken dat als die sloop plaatsvindt, die tegels, die stenen, die bakstenen ook voor de nieuwbouw worden gebruikt. Ja, of in ieder geval worden hergebruikt. Dat laten we dat. De heer Pattiasina, ja, u maakt er twee opmerkingen. Ik ga alleen even in op de VNG. Dat is ook de grote frustratie van heel veel wethouders, dat de lobbykracht van de VNG op dit dossier heel erg beperkt is. En ja, dat wordt vanuit in ieder geval vanuit ook wethouders, maar ook vanuit bijvoorbeeld cirkelwaarden waar we in samenwerken echt wel op gepusht bij de VNG. Maar dat is wat je zegt. We hebben veel meer macht dan we laten blijken in de lobby richting de producenten. Helemaal mee eens. Ja, het handelingsperspectief voor inwoners en voor de ja, ik denk dat we afgelopen jaren heel goed met elkaar hebben samengewerkt en volgens mij gaan we die samenwerking ook gewoon met elkaar voortzetten en is er ruimte voor allerlei initiatieven en is er ja, de samenwerking zoals die eerst was, die zetten we denk ik goed door. Dus het handelingsperspectief is dat er ruimte is en ruimte blijft voor nieuwe initiatieven, voor bestaande initiatieven. En dat we daar als gemeente ja, onze inwoners en de betrokken organisaties bij ondersteunen. Kleine verdiepende vraag hierop. Mijn vraag was meer van welke handvaten lezen bijvoorbeeld de kringloop of een Repair Café in dit document? Of misschien komt er nog iets anders waarin ze ook gewoon zien van oké, als we dit gaan doen, dan kunnen we dat. Dan dragen we bij aan wat de gemeente bijvoorbeeld wil of als we dit gaan doen, dan kunnen we bijvoorbeeld gebruik maken van middelen van. Wanneer doen ze het goed? Ja, ik zoek het dan een beetje op twee lagen, want ik denk dat de gedachte, wanneer dragen we bij aan de doelen van de gemeente, zit denk ik in het stuk. Qua onder andere de knoppen en de ladder. Ik bedoel dat zit en dat zit ook in de subsidieregeling van. Wij willen graag aan deze knoppen draaien om anders met ons grondstoffen om te gaan. Dat zijn dan de vier knoppen uit het nationale programma. En dit zijn tien strategieën die je daar dan kan hanteren om daaraan bij te dragen als ze daar mee bezig zijn. En toevallig zijn die twee organisaties, de Repair en de kringloop, die heel goed weten dat ze precies op die ladder en aan die knoppen draaien. Dus dat is een bevestiging van wat ze aan het doen zijn. Het andere handelingsperspectief. Het verschilt heel erg, want de Repair Cafés zijn eigenlijk zo succesvol dat ze naar ik begrijp dat ze eigenlijk niet. Ja, precies van nou, dit is wat we aankunnen. Laten we alsjeblieft meer mensen Repair Café starten, want ze zitten hartstikke vol. En de kringloop. Voor de kringloop zou ik heel graag veel meer handelingsperspectief willen bieden op circulariteit. Dat doen we nu met de eerste subsidieregeling specifiek op circulariteit, zodat we ook hun activiteiten op circulariteit wat beter kunnen ondersteunen. En daarnaast is het circulaire ambachtscentrum nog steeds het nationale thema waar mijn samenwerking en perspectief achter zit en het kader wat daarachter zit, van waar ze daaraan moeten voldoen, is vrij helder. En de gesprekken die we nu voeren met de kringloop en ook met de BIG gaan om te kijken of we dat leercomponent en het hergebruikcomponent echt met twee hele sterke partijen in Zeist samen kunnen krijgen. Dat is denk ik het meest concrete onderwerp waarop zij handelingsperspectief hebben om daarop verder te ontwikkelen en te kijken of ze daar verder op kunnen komen. Oké, dank aan de wethouder. Mag u uw microfoon...

In december. Maar als je dan echt de ambitie hebt, dan met dat andere voorbeeld van het hergebruik van die bakstenen, dan zou je dat in deze situatie ook kunnen doen. Dus ik geef het college in overweging om daar toch ook heel goed over na te denken dat als die sloop plaatsvindt, die tegel, die stenen, die bakstenen ook voor de...

Die bakstenen worden ook voor de nieuwbouw gebruikt.

Of in ieder geval wordt hergebruikt. Laten we dat. De heer Pattiasina, ja u maakt er twee opmerkingen. Ik ga alleen even in op de VNG. Dat is ook de grote frustratie van heel veel wethouders. Dat de lobbykracht van de VNG op dit dossier heel erg beperkt is. En ja, dat wordt vanuit in ieder geval ook wethouders, maar ook vanuit bijvoorbeeld cirkelwaarden waar we in samenwerken echt wel op gepusht bij de VNG. Maar wat je zegt, we hebben veel meer macht dan we laten blijken in de lobby richting de producenten, helemaal mee eens. Ja, het handelingsperspectief voor inwoners en voor de ja, ik denk dat we afgelopen jaren heel goed met elkaar hebben samengewerkt en volgens mij gaan we die samenwerking ook gewoon met elkaar voortzetten en is er ruimte voor allerlei initiatieven en is er ja de samenwerking zoals die eerst was, die zetten we denk ik goed door. Dus het handelingsperspectief is dat er ruimte is en ruimte blijft voor nieuwe initiatieven en voor bestaande initiatieven. En dat we daar als gemeente ja, onze inwoners en de betrokken organisaties...

Kleine, verdiepende vraag hierop. Mijn vraag was meer van welke handvaten lezen bijvoorbeeld de kringloop of een Repair Café in dit document? Of misschien komt er nog iets anders waarin ze ook gewoon zien van: oké, als we dit gaan doen, dan kunnen we dat. Dan dragen we bij aan wat de gemeente bijvoorbeeld wil. Of als we dit gaan doen, dan kunnen we bijvoorbeeld gebruik maken van middelen van... Wanneer doen ze het goed?

Ja, ik zoek het dan een beetje op twee lagen, want ik denk dat dat. De gedachte, wanneer dragen we bij aan de doelen van de gemeente, zit denk ik in het stuk. Qua onder andere de knoppen en de ladder. Ik bedoel, dat zit ook in de subsidieregeling van. Wij willen graag aan deze knoppen draaien om anders met onze grondstoffen om te gaan. Dat zijn dan de vier knoppen uit het nationale programma. En dit zijn tien strategieën die je daar dan kan hanteren om daaraan bij te dragen als ze daarmee bezig zijn en toevallig zijn die twee organisaties de Repair en de kringloop die heel goed weten dat ze precies op die ladder en aan die knoppen draaien. Dus dat is een bevestiging van wat ze aan het doen zijn. Het andere handelingsperspectief. Het verschilt heel erg, want de Repair cafés zijn eigenlijk zo succesvol dat ze, naar ik begrijp, dat ze eigenlijk niet. Ja, precies van nou, dit is wat we aankunnen. Laten we alsjeblieft meer mensen Repair café starten, want ze zitten hartstikke vol. En de kringloop. Voor de kringloop zou ik heel graag veel meer handelingsperspectief willen bieden op circulariteit. Dat doen we nu met de eerste subsidieregeling specifiek op circulariteit, zodat we ook hun activiteiten op circulariteit wat beter kunnen ondersteunen. En daarnaast is het circulaire ambachtscentrum nog steeds het nationale thema waar mijn samenwerking en perspectief achter zit en het kader wat daarachter zit, van waar ze daaraan moeten voldoen, is vrij helder en de gesprekken die we nu voeren met de kringloop en ook met de BIGA om te kijken of we dat leercomponent en het hergebruikcomponent echt met twee hele sterke partijen in Zeist samen kunnen krijgen. Dat is denk ik het meest concrete onderwerp waarop zij handelingsperspectief hebben om daarop verder te ontwikkelen en te kijken of ze daar verder op kunnen komen.

Oké, dank aan de wethouder. Mag u uw microfoon gelijk uitzetten, want ja, dank u wel. Dan hebben wij een mooie set aan vragen gesteld vanavond, denk ik. Stel ik vast en dan komt als vanzelf de vraag: wensen wij nog debat over dit thema of zegt u: ik ben zo goed geïnformeerd vanavond. Hier kunnen we in.