Debat Jaarstukken 2021

Dan krijgen we het debat over de jaarstukken. Ik zou u willen vragen: wie willen er over de jaarstukken het woord voeren? Ja, de heer Bredius. Begrijpt u het dorpsbudget, mevrouw Van Splunter? En meneer Van Nieuwstadt? Bredius, Breddels, boete, mevrouw Van Splunter, meneer Van Nieuwstadt, meneer Van Kippersluis, en anderen. De heer Fluitman? De heer Fleishman, het was een kleinigheid. Dit is voor het moment mijn laatste grap, natuurlijk. De heer Fluitman van het CDA, anderen? Nee? Dan doen we het even zo. De heer Jan Bredius van Nieuwe Democratisch Cij, wat is uw reactie op de jaarstukken?

Ja, voorzitter, dank u wel. Vandaag behandelt de gemeenteraad van Zeist de jaarstukken van 2021, die bestaan uit de jaarrekening, een jaarverslag en het jaarresultaat. Zelden eerder is een resultaat van 4,3 miljoen in de boeken gezet. Het is een prestatie van formaat. Toch zijn er een paar kanttekeningen te plaatsen. De eerste is dat het lijkt alsof Zeist verrast is door een saldo van een ongekend formaat. In het raadsvoorstel wordt slechts een korte zin aan de omvang gewijd: "Het jaar 2021 sluiten we af met een positief resultaat van 4,3 miljoen." Dit komt voor het overgrote deel door meer incidentele inkomsten vanuit het rijk; de compensatie voor coronaeffecten was ruimhartig en ook het gemeentefonds groeide, einde citaat. Incidentele baten hebben we niet in eigen hand, maar worden door externe factoren vormgegeven. Het verrassingseffect werpt enigszins een schaduw over de jaarrekening en roept tegelijkertijd de vraag op over de voorspelbaarheid. De auditcommissie stelt de vraag rond de voorspelbaarheid terecht als aanbeveling. In haar rapport 'Een nieuw democratisch Zeist' vraagt het college deze aanbeveling over te nemen: voorspelbaarheid als een krachtige waarde binnen de cyclus van planning en control. Dit gezegd hebbende, is het oordeel van 'Nieuw Democratisch Zeist', hoe kan het anders, ruimhartig positief over deze jaarrekening? Er is een inhaalslag van meerdere miljoenen gemaakt die onze mooie gemeente slagkracht biedt in moeilijke tijden. En de voorzitter van het college heeft het goed verwoord tijdens de ronde tafel over de kadernota, waarbij verstandig lokaal overheidsbeleid ook betekent dat de reserveringen daar plaatsvinden waar het kan, juist waar onzekerheden heersen. Tot 2019 was er een CO2-uitstootgrafiek, en die is door 'Nieuw Democratisch Zeist' opnieuw opgevraagd. In het jaarverslag was er een voor 2019, en nu hebben we de cijfers tot 2022. Dat is een mooi resultaat, voorzitter. Is het geen zaak om de beleidsindicatoren niet op pagina 114, maar op pagina 4 van het jaarverslag te plaatsen, zodat ze serieus genomen worden en een prominente plaats krijgen die ze toekomt? En kan het college toezeggen dat de beleidsindicatoren een Zeister eigenheid krijgen, met de komende 10 jaar 10 indicatoren, waaronder rookcijfers en, jawel, CO2-uitstootcijfers? Opdat de raad het hulpmiddel krijgt waar ze iets mee kan, want op dit moment zijn het in rijtjes nietszeggende cijfers zonder context of duiding. Neemt u bijlage 6 erbij? Samen met de griffie hebben we de cijfers van 2020 erbij gezet, en hier ziet u dus op het scherm. Kijk er allemaal even rustig naar, en voor degenen die het niet goed kunnen zien, zal ik ze behandelen. Wat valt erop als je kijkt naar bijlage 6 van de jaarstukken? Allereerst valt de arcering op. Wij leggen niet deze stukken, maar wij leggen bijlage 6 waar ze te vinden zijn, rechtsboven. Ziet u de gele arcering? Nou goed, wat valt er nog meer op? Opvallend is dat dit gaat over 2021, maar er worden veel jaren genoemd, zoals u ziet. Zelfs dit jaar, 2022, zien we terug, hè? In de cijfers 4, 4 boven. En er is geen vergelijking in bijlage 6 met de jaren ervoor. Is het niet handig als je dus wilt spreken over duiding, dat je er voorgaande jaren bij doet? Nou, de griffie heeft dat voor 'Nieuw Democratisch Zeist' gedaan. Een slokje. Het gaat allemaal van uw tijd af, ik weet het, maar ik wacht op de interruptie, maar die gaat wel komen. En dan laten we eens onder kijken naar vestigingen. Dan zien we een goed resultaat, hè? Alleen wat dan opvalt, is dat aan de linkerkant 15 tot 75 jaar staat en aan de rechterkant 15 tot 64 jaar, dus daar begint het mee. Dit is trouwens een opgave van 13 van de 39 verplichte indicatoren, dus we hebben niet alles genomen. Wees gerust, het zijn er 13, maar ze zijn de moeite waard, want daarboven zien we hernieuwbare elektriciteit van 2,6 naar 3,8. Nou, zo'n goed resultaat, voorzitter, maar dat zijn de jaren 2018 vergeleken met 2019. Hoe staat het met 2020 en 2021, het verslagjaar? Nou, 'Nieuw Democratisch Zeist' is reuze geïnteresseerd. En waarom kan dat niet in bijlage 6? Dan hebben we diefstallen uit woningen. Dat lijkt een tegenvaller, maar in het jaarverslag lezen we dat dat ook een goed resultaat heeft. Datzelfde geldt voor de gemeentelijke woonlasten en meerjarige persoonshuishouding. Ook dat cijfer valt reuze mee. Jongeren met jeugdzorg en reclassering, daar is naar aanleiding van vragen van 'Nieuw Democratisch Zeist' op gereageerd, maar dit lijkt een heel goed cijfer, in zoverre dat er nogal met moeite gesproken wordt over de jeugdhulp en jeugdzorg, maar dit lijkt dus goede resultaten te boeken. Nou, als we dan naar de vier bovenste kijken, of de drie bovenste, over het apparaat, kosten en bezetting, sorry, over het externe inhuren en bezetting, ja, dan zijn de cijfers aan de linkerkant apekool en daar kunnen we weinig mee: 0,12 en dan 9,8. Ze zijn ook in het rood, omdat? Ja, dat is opmerkelijk wonderlijk, dus dat vraagt toch om een verklaring. En dan hebben we ook in die kolommen staan, ook de cijfers van 2020 en 2022, maar het gaat om het verslagjaar 2021. Dan zijn er nog twee laatste posten, voorzitter. Dat zijn de posten over niet-sporters. En wat daar opvalt, is dat je in deze beide jaarverslagen dezelfde cijfers hebt. Nou, dat klopt ook, het is 2016, daar zijn toch echt betere cijfers van. We hebben daar beleid op ontwikkeld, binnensportaccommodaties, buitensportaccommodaties. Dat moet toch te zien zijn in de cijfers, voorzitter? Dat is het niet te zien. Tenslotte, huishoudelijk restafval, ja, een speerpunt van de campagne van 'Nieuw Democratisch Zeist'. Hoe zit het daar dan mee? Ja, ook dat is een cijfer dat we niet herkennen. En ja, de cijfers zijn er wel, niet voor 2021, maar voor 2022. En laat nou uitgerekend op 12 januari 2022 in de nieuwsbode staan: "Scheiden van huishoudelijk afval gaat steeds beter, maar in Zeist is het van totaal 511 naar 527 kg gegaan, hè?" Ik spreek wel over de cijfers van 2020. Voorzitter, als je dan aan omgekeerd inzamelen doet, ja, dan moet je toch ook de cijfers presenteren om zo ook effectief beleid uit te voeren? Die cijfers in het geel, daar zijn vragen over richting het college, maar ook richting de raad, want dat moet iedereen zijn opgevallen als je de cijfers van 2019 daarnaast legt. Oké, ik heb daar zelf verder geen vragen over, maar ik hoor een reactie uit de zaal. Prima, dan wil ik naar het volgende. Dat is het laatste blokje, en dat is verantwoordingsdag. Want 'Nieuw Democratisch Zeist' meent dat jaarstukken een prominentere rol moeten krijgen binnen de cyclus van P&C. In ieder geval het jaarverslag, omdat het jaarverslag uiteenzet wat er met het geld van de inwoners is gebeurd. Wij willen de inwoners bij het jaarverslag betrekken door een dag van de verantwoording te gaan houden. Nu is er zelfs geen ronde tafel over het jaarverslag en inwoners kunnen zich er niet mee bemoeien. Dat kan en moet anders. De jaarstukken moeten prominent besproken worden door de inwoners. Zo is het voorstel om er specifiek 20 uit te nodigen om te reageren, steeds in wisselende samenstellingen, van ouderen tot jongeren, van sporters tot andere groepen uit onze samenleving, niet in de besloten setting van de auditcommissie, maar op een verantwoordingsdag. Niet als een woensdag gehaktdag of een bijltjesdag, maar als een feestdag, want cijfers verdienen het om gevierd te worden, ook als ze onverhoopt tegenvallen. Cijfers niet als doel op zich, maar als hulpmiddel bij het uit te voeren beleid, niet om af te rekenen, maar om verantwoording af te leggen. Dus voeg 10 indicatoren toe. Het is mooi om te weten hoeveel minder rokers er in Zeist zijn of met hoeveel zonnepanelen er zijn toegenomen. Hoe fijn is het om te weten hoeveel bomen het groen in Zeist is toegenomen? Beleidsindicatoren, en ik rond af, voorzitter, om de raad in comfort te brengen bij het verrichten van haar taken, want met vertrouwen alleen kan niet worden volstaan.

Dank u wel, meneer Bredius. Nu geef ik het woord aan de heer Hafid Boutahar van D66 voor een interruptie.

Ja, dank u wel, voorzitter. Volgens mij is dit ook de maiden speech van de heer Jan Bredius. Gefeliciteerd daarmee, goed gedaan. Dat was eigenlijk mijn vraag. Nee, nee, grapje, grapje. Nee, ik werd even getriggerd door de opmerking over die rookvrije bushokjes, hè? U stelde een aantal vragen aan de raad en ik heb eigenlijk ook een wedervraag aan u. Ik kan die cijfers die u net noemde niet oplepelen, maar wat ik u eigenlijk zou willen vragen is: heeft u weleens de omgeving van een bushokje schoongemaakt?

Er is een heel andere vraag: het gaat om afval en het opruimen daarvan. Dus ja, wat moet ik daarover zeggen? Het is belangrijk. Het is belangrijk dat er niet meer gerookt wordt in bushokjes, net zoals er ook niet meer rond het gemeentehuis gerookt moet worden. Dat is de opvatting van democratisch Zeist, en dat was juist de boodschap van vandaag. Ja, als u bezig bent met de bushokjes elders in het dorp, waarom kijkt u dan niet achter uw eigen voordeur? Ga dat dan meenemen, want dat is volkomen terecht. Want straks, als u uitgesproken bent, staan er een paar beneden, vlak voor de deur, om de nodige versnaperingen tot zich te nemen.

Maar mijn vraag was eigenlijk heel concreet, hè? Zeg maar, heeft u weleens een bushokje of de omgeving van een bushokje schoongemaakt? Het antwoord daarop is ja of nee. Ik...

Ik kan me niet meer herinneren dat ik dat heb gedaan. Hoor, zou...

Zou het dan?

Misschien is het een

Het is slechts enkele keren voorgekomen, maar ik wil u echt adviseren om het eens te doen, meneer Bredie. Als u dat eenmaal heeft gedaan, heeft u geen cijfers meer nodig om te zien hoeveel peuken er op de grond liggen en in de omgeving. Dat moet gewoon opgeruimd worden. Dus als u dat één keer heeft gedaan, dan denk ik dat u de opmerkingen in de toelichting volledig zult herzien. Ja.

Ja, voorzitter, deze interruptie is volkomen terecht. Het ging over het rookbeleid, nietwaar? Vooral duidelijkheid over het niet-roken zal zeker helpen. Het zal onze inwoners helpen om in ieder geval niet bij de bushaltes te roken. En als het effect daarvan ook nog eens is dat het een stuk schoner wordt, dan zou dat zeer prettig zijn.

Dank de heer van Nieuwstad GroenLinks dank

Mijnheer de voorzitter, ook ik wil graag mijn complimenten overbrengen aan de heer Bredius voor zijn indrukwekkende toespraak. Eveneens wil ik antwoord geven op de vraag van collega Boutahar: ja, ik heb weleens bushokjes schoongemaakt en ik kan bevestigen dat er bij bushaltes meer dan gemiddeld gerookt wordt. Nu heb ik een vraag aan de heer Bredius. Hij wil op een zeer feestelijke manier de inwoners betrekken, wat een kernactiviteit van hem is. Hij wil heel graag samen met de inwoners allerlei activiteiten ondernemen en een feestelijke dag organiseren voor de verantwoording van de jaarrekening. Het is geen 'bijltjesdag', hoewel hij het woord wel drie keer gebruikt. Ik vraag me af op welke manier we de bewoners zodanig moeten uitnodigen dat er ook een representatieve opkomst is. En dan de veiligheid van de inwoners van Zeist; dat is iets waar ik me ook zorgen over maak. Maar waar ik me nog meer over afvraag, is welke rol de heer Bredius voor ons ziet als gekozen vertegenwoordigers van ons dorp en de kernen bij het beoordelen van de jaarrekening. Ja.

Ja, voorzitter, het kan naast elkaar bestaan: de rol van de Raad uiteraard en de meerwaarde van de in dit voorbeeld genoemde 20 inwoners. Dan kun je zeggen, per jaar, dat je eerst naar de sporters moet kijken, hoe het daarmee gaat, en dan naar de ouderen en vervolgens naar de jongeren. En dat is u bekend, want de rijksoverheid hanteert ook zo'n werkwijze; dan gaat het om 100 inwoners en niet om 20. Dus dan wordt ook de jaarrekening en het jaarverslag verdedigd, nietwaar? In dit geval was het minister Kaag die dat kortgeleden heeft gedaan. Dus het is ook niet een vondst van Nieuw Democratisch Zeist. Maar u spreekt ons aan, en dit is dus een idee om dat ook hier te doen, juist om het participatieve aspect een weg en een ingang te geven, en om de inwoners kennis te laten maken met een jaarverslag en een jaarrekening. En ik gaf al aan dat dit behandeld wordt in de auditcommissie, een beetje in de spelonken van dit huis. Het zou veel prominenter moeten zijn, dus het zou echt in een sfeer van een ronde tafel moeten, waarbij je ook deze cijfers die net gepresenteerd zijn, zou kunnen beoordelen. Vergelijkenderwijs, zodat je ook een handvat hebt om er straks richting het college iets mee te doen, of dat nu over roken gaat of over iets anders. Het lijkt ons van meerwaarde. Is dat het antwoord op uw vraag, voorzitter? Dat...

Dat is een half antwoord op de vraag, want ik heb u ook gevraagd welke rol u ziet weggelegd voor ons als raadsleden in de representatieve democratie bij het beoordelen van de jaarrekening.

Een vraag stellen is hem beantwoorden. Ik probeer uit te leggen dat het naast elkaar kan bestaan; dus de taakopvatting van de Raad is te beoordelen wat de reactie van die 20 inwoners is. We hebben op onze Facebookpagina een reactie gekregen waarin werd geklaagd over de omvang van de stukken. Ja, dat kun je meenemen en dan kun je zeggen: "Kun je daar iets aan doen?" Nou, dat is een eerste reactie en zo kun je van inwoners meer reacties verwachten, ook meer inhoudelijk. Bijvoorbeeld over bijlage 6, waar ik net uitgebreid over gesproken heb. Bijlage 6 is nu aan de orde, maar voorheen was het bijlage 3; daar is geen chocola van te maken. Ook de vormgeving is anders. Nou, ik geef u een aantal voorbeelden van hoe er gereageerd kan worden, en daar mag de Raad en het college iets mee doen. Dat is de rol, zoals die in de taakopvatting van de Raad wordt gezien. Dank u wel.

Dank aan de heer Jan Bredius, die spreekt namens Nieuw Democratisch Sens, voor uw bijdrage. Ik geef nu het woord aan mevrouw Wilma Bredt van onze Partij van de Arbeid. Zij doet het.

Ik moet u eerlijk zeggen dat ik, na het waarnemen van het bewonderenswaardige en zeer uitgebreide betoog van Jan Bredie, het gevoel heb dat ik überhaupt mijn huiswerk niet gedaan heb. Dat voelt een beetje ongemakkelijk, maar aan de andere kant zegt hij niets over het raadsvoorstel. Dat doe ik dan weer wel, want dat is tenslotte ook waar we eind van deze maand een beslissing over moeten nemen. Ik kreeg net een interessante tip van Alexander Pieters, die tegen mij zei: "Daag alle volgende sprekers uit om binnen twee keer jouw tijd te blijven." Want zoals gewoonlijk is het bij mij kort en bondig, dus daar ligt de uitdaging. Pakt u de handschoen op, alstublieft? De jaarrekening over 2021 is een goed leesbaar en begrijpelijk document. Duidelijk is dat Zeist een financieel gezonde gemeente is. Van het verwachte negatieve resultaat zijn we uiteindelijk uitgekomen op 4,3 miljoen in de plus. Het dashboard stabiliteitscriteria geeft een helder overzicht van de financiële staat van Zeist, ook in relatie tot andere gemeenten. Het weerstandsvermogen is gestegen van 0,79 naar 1,04 in 2021, en dat is zeker voldoende. De Partij van de Arbeid is altijd een voorstander geweest van een voorzichtig financieel beleid, en dat blijven we ook. Je kunt evenwel ook te voorzichtig zijn. De accountant maakt daar min of meer al melding van. Er kan net wat meer dan dat we doen met de uitdagingen die er de komende jaren voor ons liggen. Er zou een nieuw beleid gemaakt moeten worden, naast de maatregelen die er genomen moeten worden in het kader van de duurzaamheid, biodiversiteit, et cetera. We hebben ook te maken met een behoorlijke inflatie die prijsstijgingen tot gevolg heeft. En dan heb ik het nog niet eens over de energiecrisis. De Partij van de Arbeid is niet heel gelukkig met een aantal bestemmingsvoorstellen, zoals die in het raadsvoorstel staan, en met name die waarbij het idee is om grote bedragen in het Rios te storten. Een storting in het Rios zou betekenen dat het geld voor langere tijd vastzit, terwijl er geen concrete investeringsplannen zijn, maar op andere fronten de nood wel heel hoog is. De Partij van de Arbeid zou graag zien dat de geplande storting van ruim 2,3 miljoen niet wordt uitgevoerd, maar dat de storting in het Rios wordt beperkt tot een bedrag van 1 miljoen. En dat het overige wordt gestort in het fonds voor sociale woningbouw, en dat er in samenspraak met de Zeister Woningbouwverenigingen wordt gestart met de verduurzaming van de bestaande voorraad sociale woningen, ten einde de gevolgen van de energiecrisis voor de burger zoveel mogelijk te beperken. Zo nodig dient de Partij van de Arbeid hierover een motie in. Afsluitend is het goed om te zien dat de verwachte werkloosheid vanwege de coronacrisis achterwege is gebleven en dat het aantal mensen dat een beroep heeft moeten doen op de Participatiewet aanmerkelijk is gedaald. De Partij van de Arbeid constateert dat inwoners de weg naar de bijzondere bijstand goed weten te vinden, waardoor potentiële schuldenproblematiek voorkomen kan worden. Tot zover, dank u wel.

Dank u wel. Mevrouw Breddels spreekt namens de Partij van de Arbeid. De heer Boutahar is fractievoorzitter van D66.

Dank u wel, Voorzitter. Ik ga mijn best doen om binnen de tijd te blijven die mevrouw Breddels heeft aangegeven, en dat gaat, denk ik, ook wel lukken. Ja, ik wil toch in eerste instantie beginnen, Voorzitter, met de complimenten aan de organisatie, aan de griffie en aan iedereen die vorig jaar een bijdrage heeft geleverd aan het resultaat dat er nu voorligt in deze jaarrekening. Het lijkt zo makkelijk, we hebben vorig jaar geen makkelijk jaar gehad met elkaar, een tijd van corona, een tijd die heel veel impact heeft gehad op onze samenleving, maar ook impact heeft gehad op onze organisatie, en dat moeten we ook niet vergeten. En dan kijk ik naar de jaarcijfers. Dan denk ik: nou, dan mogen we ongelooflijk trots zijn met zijn allen dat we dit als eindstreep hebben kunnen afsluiten vorig jaar. Een mooi resultaat aan de onderkant van de streep, maar ook als je kijkt naar de ratio's binnen onze gemeente. Of dat nou gaat om de solvabiliteit, die is goed, zelfs uitzonderlijk als je dat vergelijkt met andere gemeenten die ook in de benchmark worden genoemd. Ons weerstandsvermogen werd net ook genoemd; die is voldoende, maar als je het werkelijke weerstandsvermogen zou berekenen, dan is die ruim, ruim, ruim voldoende. Zo kom je uit op een ratio van 7, dus ja, allemaal mooie uitgangspunten binnen onze gemeente waar we, denk ik, gewoon heel blij mee moeten zijn, vooral in tijden van crisis. Voorzitter, de jaarrekening, er zit ongelooflijk veel werk in, dat weten we, en het is ook mooi om te zien hoeveel tijd en energie erin wordt gestoken om het zo duidelijk en leesbaar mogelijk te maken voor iedereen. Dus dank daarvoor nogmaals. Wat ik wel belangrijk vind, en ik benoem het nu nog een keer (ik heb het al een paar keer eerder benoemd), is dat ik nog steeds vind dat we onszelf ook tekortdoen als het gaat om de jaarrekening. Het is over het algemeen beschrijvend, en ik denk dat we daar veel meer uit kunnen halen door veel meer uit te leggen wat er zo'n jaar precies gebeurd is en wat we ervan vinden. Dus ook als we het hebben over het reflecterend vermogen in zo'n jaarrekening, zou ik toch willen oproepen om ook de komende jaren daar wat extra aandacht aan te schenken. En ik snap ook dat bij de rondetafel door de heer Bredius van NDZ werd benoemd dat er een soort van verantwoordingsdag moet komen, inderdaad. Maar ik denk: laten we nou beginnen, eerst door het op papier zo weg te schrijven dat je zo'n verantwoordingsdag bijna eigenlijk niet meer nodig hebt. Dus dat wil ik meegeven als tip. Dat was eigenlijk mijn verhaal. Dank u wel, Voorzitter. Dank.

Hartelijk dank, meneer David Boeters, voor deze 66. Ik geef graag het woord aan de heer Ernst van Splunter van de VVD. Ik had even de indruk dat u dacht: "Hij gaat buitenom." Dat is wel een beetje jammer, aangezien u inmiddels de helft van uw spreektijd kwijt bent. Voorzitter, het is altijd goed om een leuke aanloop te nemen.

Zeker als je hier voor de eerste keer staat. Voorzitter, regeren is vooruitzien, maar dat kan niet zonder zo nu en dan terug te kijken op wat is geweest en daarvan te leren. De bespreking van de jaarrekening en het jaarverslag, zoals wij dat hier doen, biedt de gelegenheid waarbij we onder andere door toegankelijke verslaglegging moeten blijven zoeken naar een grotere betrokkenheid van de samenleving hierbij. Dat brengt mij meteen op het eerste punt. De heer Bredius heeft hier zojuist over gesproken: de Verantwoordingsdag. Want ik vind het heel goed om meer mensen bij onze politieke besluitvorming te betrekken en ik denk dat het ook zeker goed is om daar de financiële kant van de zaak bij te betrekken. Waarbij ik toch wel aanteken dat we hier in deze zaal altijd werken volgens het zogenaamde BOB-model: beeldvorming, oordeelsvorming, besluitvorming, waarbij altijd het primaat bij de raad ligt. Dus ik zou het goed vinden om de Verantwoordingsdag op de agenda te krijgen en tegelijkertijd het primaat van de raad intact te laten, maar een actieve uitnodiging aan de samenleving om goed te kijken naar de financiële stukken past volgens mij wel in dat plaatje. Ik kom op het volgende punt, voorzitter. Ik ben altijd gewend om te werken met kopjes. Bij het volgende punt had ik erboven gezet: "The State of the Union is strong", wat betreft de financiële positie van Zeist. Ik citeer nu: "is goed te noemen", waarbij wel aandacht moet blijven voor de structurele exploitatieruimte, zo luidt een van de bevindingen op pagina 23 van de accountant in haar verslag. Dat stemt hoopvol, maar tegelijkertijd toch ook wel een beetje zorgelijk. Het saldo van baten en lasten voor 2021 is door incidentele baten toch nog positief afgesloten. Dat geeft ruimte om onder andere buffers in te bouwen voor de uitdagingen die nu voor ons liggen, in het besef dat structurele lasten niet door incidentele baten gedekt mogen worden, in onze optiek. Complimenten, voorzitter, aan het college en de ambtelijke organisatie voor de wijze waarop met het dashboard stabiliteitscriteria eenvoudig en begrijpelijk inzicht wordt verkregen in de weerbaarheid, bestendigheid en wendbaarheid van Zeist, ook ten opzichte van andere gemeenten. Op de inhoud van het dashboard kom ik nog zo dadelijk terug. Eerst wil ik in herinnering brengen dat de VVD, samen met de Partij van de Arbeid en ChristenUnie-SGP, pleitbezorger was en is om de financiële informatie en controlepositie van raadsleden te verbeteren, onder andere door toepassing van de zogenaamde methode-Duisenberg, een systematiek die raadsleden meer greep geeft op de financiën door structuur en duidelijkheid te bieden over beleidsdoelen, prestaties en middelen. Wethouder Jansen heeft samen met de Werkgroep Duisenberg hier een slag gemaakt die zichtbaar is geworden in de beleidsrapportage. De VVD is verheugd te hebben vernomen van de wethouder dat de financiële verslaglegging zich in de toekomst meer langs die lijn zal ontwikkelen. Graag een beschouwing op dit punt door de wethouder. Wat dit de komende jaren concreet betekent voor de planning- en controlcyclus. Dan nog even terug naar de inhoud. De VVD blijft pal staan achter de vastgestelde stabiliteitscriteria. Een tweetal criteria uit het dashboard verdienen daarom wat de VVD betreft nadere bespreking, en dan heb ik het over de kostendekkendheid van de leges en dan meer in het bijzonder de ruimtelijke leges en de belastingdruk ten opzichte van het landelijk gemiddelde. Allereerst de leges. Het is een beleidskeuze van deze raad geweest dat het niet kostendekkend zijn van de ruimtelijke leges voor aanvragen met lage bouwkosten wordt opgelost door hogere opbrengsten van leges voor bouwprojecten met hoge bouwkosten. Daar komt bij dat de legesinkomsten structureel lager zijn dan begroot en tel daarbij de invoering van de Omgevingswet en de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen bij op. En dan stevenen we toch af op een fors en structureel negatief effect? Dat is voor de VVD niet acceptabel. De VVD roept het college dan ook op om de negatieve effecten te beperken zonder dat de leges voor de inwoner van onze gemeente, die zijn eigen woning wil verbeteren, onbetaalbaar zouden worden. De VVD kijkt met belangstelling uit naar de aangekondigde voorstellen richting einde jaar. En in dit verband nog een vraag. We hebben in onze raad over deze materie een boeiende bijeenkomst in deze zaal gehad en daarbij bleek dat het risico bestaat dat legesverordeningen door de rechter buitenspel kunnen worden gezet als ze niet goed in elkaar steken. En dat zou betekenen dat alle leges niet meer kunnen worden geïnd. De VVD-fractie heeft toen als suggestie meegegeven een knip te maken tussen de bouwleges en de overige leges, zoals die worden geïnd bij het aanvragen van paspoorten en rijbewijzen, en dat werd door de ambtelijke staf een interessante optie genoemd. Concrete vraag dus ook daarom: hoe staat het hiermee en komt die knip er? En dan het tweede punt van aandacht. De VVD constateert dat de belastingdruk in Zeist in 2021 boven de grenswaarde uitkomt, met name toe te schrijven aan toenemende afvalstoffen- en rioolheffingen en de voorspellingen voor 2022 zien er qua belastingdruk niet veel beter uit, ondanks een licht gunstig effect van het onlangs vastgestelde gemeentelijke rioleringsplan dat overigens weer teniet wordt gedaan door het helaas noodzakelijke besluit om de OZB de komende drie jaar met 3% te gaan verhogen om structurele uitgaven op te vangen. Het zal u niet verbazen dat de VVD voorstander is van zo laag mogelijke lokale lasten voor de inwoners en ondernemers. En wij roepen het college dan ook op de belastingdruk in Zeist wederom onder de grenswaarde te brengen. En tot slot, complimenten, voorzitter, voor iedereen die heeft bijgedragen aan dit monnikenwerk: het college, de ambtelijke staf, de auditor, de auditcommissie, de griffie. Ze hebben allemaal gigantisch veel werk verzet en daar past alle lof voor. En het zal u niet verbazen dat de VVD instemt met dit raadsvoorstel.

Dank u wel, voorzitter. Mag ik de heer Van Splunter van de VVD interrumperen? Dank u, voorzitter. Ik wil de heer Van Splunter bedanken voor zijn vlammende betoog, zeker als het gaat om de leges. Daar zult u het CDA aan uw zijde vinden, en dat zal ik straks in mijn bijdrage rond de kadernota nog duidelijker maken: hoe wij daarover denken. Maar er viel mij iets op in uw betoog. U geeft aan dat u het eigenlijk niet acceptabel vindt als het college niet met een goed antwoord komt. Welke consequenties verbindt u daar dan aan, als u iets niet acceptabel vindt? Ja.

Ja, voorzitter, ik heb altijd geleerd, en volgens mij is dat ook een onderdeel van de katholieke leer, dat anticiperen zondig is. Daarom wil ik eerst afwachten wat de wethouder mij straks te vertellen heeft, en voordat het zover is, ga ik niet vooruitlopen op mogelijke consequenties. Het is interessant, maar natuurlijk horen we dat we het college kunnen wegsturen. Maar dat hoort u mij dus hier niet zeggen.

Nee, maar ik vind dat u erg zware woorden gebruikt. U zegt simpelweg: "Het is niet acceptabel," en dat vermeldt u zo in uw bijdrage. Ik vind het heel netjes dat u de samenleving uitlegt wat u bedoelt in het kader van Verantwoordingsdag. Maar wat bedoelt u precies met 'niet acceptabel'? Zegt u dan "foei" of "oh, wat erg"? Of gaat u straks met mij mee in mijn opmerkingen over een motie van vorig jaar die is ingediend over de leges, waarbij ik mij afvraag waar we nu staan? Of bedoelt u met 'niet acceptabel' dat we dit gewoonweg niet accepteren en dus verwachten we iets, en als dat niet gebeurt, dan is het "sorry, maar daar is de deur"? Want zo ver ga ik in de politieke context. Dat wordt niet als acceptabel beschouwd. Maar...

Maar ja, dat is dat dan. Ik zou bijna zeggen: "Nou breekt mijn klomp," want ja, dit is toch een uitspraak van de Raad waarvan wij inderdaad zeggen dat we die zwaar opnemen. Dat is precies de reden waarom ik zeg dat kostendekkendheid gewoon heel erg belangrijk is. En daar hielden we stevig aan vast.

Dank u wel. De heer Van Splunter spreekt namens de VVD, de heer Van Nieuwstadt namens GroenLinks.

Voorzitter, ik heb zojuist een goede tip meegekregen van de heer Alexander Pieterse, die neem ik ter harte. Ik zal het ook kort houden. In ieder geval wil ik me aansluiten bij de complimenten die zijn uitgedeeld aan alle mensen die een bijdrage hebben geleverd, met name de ambtelijke staf en ook de griffie, maar uiteraard ook het college en het vorige college, bij het tot stand komen van deze resultaten. Ook de nieuwe accountant is behoorlijk onder de indruk, met name ook van het lerend vermogen van onze gemeentelijke organisatie. Dus, vastgesteld dat de zaken goed op orde zijn met goed uitgewerkte stabiliteitscriteria en het heldere dashboard. We hebben het erover gehad: ruime reserves, goede solvabiliteit. En in navolging van Karst Schuring zeg ik: we worden weer verwend en we zijn het in Zeist ook wel gewend. Dus nogmaals complimenten aan de organisatie. Vorig jaar waren er wel aandachtspunten met zorgen over de controle op uitgaven in het sociaal domein. Daar is nadrukkelijk aangegeven dat het programma 'Sociaal in Balans' meer inzicht geeft en ook meer aangrijpingspunten voor de raad. Dus het gaat de goede kant op met de aandachtspunten. Op ICT-gebied zijn er nog wat restpunten waar GroenLinks zich wat zorgen over maakt, maar gezien het tempo van de verbeteringen lijkt het ons haalbaar dat de gemeente dat begin 2023 op orde heeft. Dan de stabiliteitscriteria: ja, ook bij GroenLinks maken wij ons buitengewoon veel zorgen over dat verhaal van de leges. Wij vinden dat, ik kijk even naar de heer Fluitman, heel vervelend. En ik zal daar straks ook in mijn bijdrage in de algemene beschouwingen op terugkomen. Een ander zorgpunt is het niet op orde zijn van de onderhoudsplannen. Heel veel onderhoudsplannen moeten bijgewerkt worden. En mijn vraag aan het college is: kan het college aangeven of het risico dat ontstaat door het niet op orde hebben van je onderhoudsplannen gering is, of moet daar misschien een tandje bij gezet worden om die plannen wel bij te werken? En daar wil ik het op dit moment bij laten, voorzitter.

Dank u wel, meneer Van Niels. GroenLinks geeft graag het woord aan mevrouw Van Kippersluis vanwege het belang van Zeist.

Ja, dank u wel, voorzitter. Allereerst wil de fractie van Zeister Belang een groot compliment geven aan de ambtenaren die verantwoordelijk zijn voor het opstellen van de jaarrekening. Ten opzichte van voorgaande jaren is de kwaliteit van de jaarrekening opnieuw verbeterd. De jaarrekening is wederom overzichtelijker geworden en de kwaliteit van de onderbouwingen blijft verbeteren, wat de leesbaarheid ten goede komt. Onze complimenten daarvoor. Er zijn een aantal zaken die ons opvallen in de jaarrekening: dotatie, weerstandsvermogen, debiteuren, Sociale Zaken. We hebben dus een vordering van 2,8 miljoen euro op de balans staan van vóór 2006, waarvan we verwachten dat we nog 1,3 miljoen kunnen innen. Let wel, het is 16 jaar geleden. De Belastingdienst kijkt niet verder terug dan 7 jaar. Die 1,3 miljoen kan lager uitvallen doordat er meer oninbaar is, maar naar onze mening ontbreekt de onderbouwing van deze 1,3 miljoen. Hoe hard kunnen we dat maken? Het gaat om vorderingen van inmiddels 16 jaar geleden. Moeten we dat niet als incidentele winst beschouwen als er iets wordt betaald, in plaats van ons nu rijk te rekenen met 1,3 miljoen, waarvan we nu al weten dat het minder wordt? Graag ontvangen wij een reactie van het college hierop. Onze fractie is verheugd te lezen dat de algemene reserve wordt opgehoogd naar de signaalwaarde per hoofd van de bevolking, namelijk € 600 per inwoner. Daarmee is ons doel, de streefwaarde in de nota stabiliteitscriteria, gehaald. We hebben een aantal opeenvolgende keren tijdens de algemene beschouwingen, maar ook daarbuiten, aangedrongen op het aanvullen van de algemene reserve en het vervult ons met trots dat het college nu daadwerkelijk tot dotaties aan de algemene reserve overgaat. De belastingcapaciteit ligt wederom boven de streefwaarden. Volgens de nota stabiliteitscriteria dient er een gesprek te worden gevoerd met de raad over dit percentage. Dit hebben we bij de begroting 2021 en de jaarrekening 2020 ook al geconstateerd. Het college wijst naar de raad voor dit gesprek. Waarom neemt het college hier niet het voortouw in om tot een discussie te komen hierover? Tot slot een algemene opmerking, en ik houd het ook erg kort. Zeister Belang houdt van kort en krachtig. Een algemene opmerking: het jaar 2021 is met een positief resultaat afgesloten door incidentele meevallers, zoals de decembercirculaire, debiteuren Sociale Zaken, extra coronacompensatie en OZB. We hebben in 2021 dus gewoon geluk gehad en daarmee 4,3 miljoen als positief resultaat geboekt. Dat doet niets af aan het beeld dat de aankomende jaren het risico op negatieve resultaten nog steeds aanwezig is. Ik noem de risico's voor de aankomende vier jaar: stijgende inflatie, de Oekraïne-oorlog, een opleving van corona, stijgende kosten in het sociaal domein en met name in de jeugdzorg. Dank u wel, voorzitter.

Dank u wel, mevrouw Van Kippersluis, voor uw belangrijke bijdrage. Ik geef het woord aan Marcel Fluitman van het CDA. Ja, dank u.

Dank u wel, Voorzitter. Ik vraag de griffier even de sheets te pakken van de snoep etende kinderen, de chips etende kinderen en al het overige. Ik refereer even aan de heer Bredius, die met een mooi verhaal kwam. De heer Bredius, dank u wel voor het goede inzicht. Ik vind dat u de verantwoording goed heeft gelezen, maar ik denk dat we hier in de raadszaal een gesprek moeten voeren. U kunt altijd verwijzen naar de samenleving, maar volgens mij zijn wij hier de representatieve vertegenwoordiging van de inwoners van Zeist en voeren wij hier het gesprek. Dus ik denk dat u wel een punt heeft, maar ik deel niet helemaal uw mening dat wij naar een 'bijltjesdag' of naar een andere soort dag voor verantwoording moeten. Volgens mij doen we de verantwoording hier vandaag, op dit moment, als generatieve vertegenwoordiging. Ja, we kijken terug vandaag, we kijken waar we staan en we kijken vooruit. Volgens mij zijn dat drie heel belangrijke momenten in het jaar om even te kijken van: nou, wat is de thermometerstand op dit moment en hoe staan we ervoor? Wat mij dan opvalt, en wat ons van het CDA opvalt, is dat als we naar die jaarrekening kijken, het het dikste stuk is van de dag. Zoiets, voor de mensen thuis, denk ik. Ja, als je het uitprint. Maar als je het niet uitprint, is het niet te lezen, vind ik zelf, dus je moet het wel uitprinten. En als je dat stuk dan doorneemt, dan sta je versteld van wat er toch in een jaar gebeurt en wat voor werk er is verzet. En dan verbaast het me wel een beetje dat we daar eigenlijk vandaag de minste tijd over nemen, want we praten er eigenlijk heel kort over en we hadden er ook nog dingen uit die we straks ook weer gaan herhalen. Aan de andere kant is het wel een stuk dat doordrongen is van alles wat wij afgelopen jaar hebben gedaan, en met 'wij' heb ik het over de Raad, de samenleving, het college en de ambtenaren. En ik denk ook dat wij wat dat betreft heel complimenteus mogen zijn, met name ook tegenover het ambtelijk apparaat. Als je ziet wat er toch in dat afgelopen jaar allemaal is gebeurd, want het was geen normaal jaar. Het was een heel vreemd jaar met corona, met tekorten, met anders werken, met allemaal plannen vanuit een IC die vormgegeven moesten worden en overal is de hand geslagen en is er iets gebeurd. En als je dan het stuk leest, dan vind ik het wonderbaarlijk hoe wij in deze tijd in Zeist zoveel voor elkaar hebben gekregen. En daar denk ik dat het ambtelijk apparaat echt een van de grootste harde werkers van is die dat gedaan heeft, en daarvoor hele grote complimenten vanuit het CDA. En ja, als je de stukken leest, dan zijn er dus ook zorgen te vinden. En als je kijkt naar de tekorten in de Wmo, is dat wel een heel groot probleem. Hetzelfde geldt voor de jeugdzorg en de leges, waar we nog over te spreken komen later op deze dag. Maar als je al die elementen bij elkaar pakt en je gaat daar toch iets meer relativerend doorheen, dan moet ik zeggen dat wij in Zeist heel goed voorstaan en wat dat betreft Zeist echt een stukje beter hebben gemaakt. Moet dat dan in zo'n dik stuk? Ik hoorde daarnet de heer Bredius ook zeggen dat dat dan zo'n input van een inwoner zou kunnen zijn. Moet dat dan in zo'n dik stuk? Ik heb al vaker aangegeven dat ik het een prachtig stuk vind, maar dat ik wel vind dat er ongelooflijk veel tijd en capaciteit in komt te zitten om dit stuk te vervaardigen. En ik zou echt het college willen oproepen om te kijken of we dit op een andere manier zouden kunnen doen. Want heel veel van de onderwerpen die beschreven staan in het stuk worden natuurlijk ook in ronde tafels besproken, ook in stamtafels en ook weer op andere momenten. En als wij het nodig achten als Raad, kunnen we altijd op incidentele onderwerpen u bevragen. Dit is wel een zo uitgebreid stuk, want dan denk ik van: ja, het is veelomvattend, maar het vraagt ook zoveel werk, zoveel inzet. Ik denk dat dat op een andere manier besteed kan worden, maar dat u op een andere wijze ook ons op de hoogte kunt houden van de stand van zaken en hoe een jaarrekening eruitziet. Dus dat zou mijn oproep zijn vanuit onze kant. Het mag dus bondiger, het mag korter en complimenten voor de inhoud. Dank u wel, Voorzitter.

Dank u wel, meneer Fluitman van het CDA, voor de interruptie. De heer Jan Bredius van Nieuw Democratisch Zeist.

Ja, voorzitter, dank u wel. Ik heb een vraag voor de fractievoorzitter van het CDA. Hij zegt dat er geen behoefte is aan het afleggen van verantwoording en geen Verantwoordingsdag voor de inwoners. Maar is het hem bekend op welke manier de inwoners kunnen inspreken bij de jaarrekening? Is er een moment in het jaarverslag waarop inwoners sowieso kunnen inspreken? Bestaat er een ronde tafel, zoals de Krachtformule van Zeist dat voorschrijft? En als dat allemaal niet bestaat, welke mogelijkheden ziet de fractievoorzitter van het CDA dan voor de inwoners?

Oké, ten eerste citeert u mij verkeerd. Ik heb niet gezegd dat er geen verantwoording afgelegd moet worden over de bonus. Dat heb ik helemaal niet gezegd. Ik heb alleen gezegd dat die verantwoording op dit moment plaatsvindt, hier bij de representatieve vertegenwoordiging van de inwoners van Zeist. Wij zijn allemaal gekozen en hier neergezet als vertegenwoordiger van de Zeister samenleving. Dat is punt één; daar hoort men de verantwoording af te leggen, en dat doen we ook op een dag als vandaag. Er is inderdaad geen ronde tafel, maar het is een omvattend stuk, want er zijn heel veel onderwerpen die u in het stuk leest. Die hebben het afgelopen jaar al diverse rondetafels gepasseerd of zijn op diverse andere momenten aan de orde gesteld. En dat is het moment waarop je per onderwerp dat gesprek voert met elkaar en kijkt of je het eens bent met wat daar gebeurt en of je vindt dat de middelen goed besteed zijn. Dus, wat mij betreft, moet je het juist doen aan de tafels waar de inhoud besproken wordt en niet waar het overall beeld wordt gegeven. En als u dat dan zo nodig wilt, dan moet u hetzelfde doen als het CDA. Dan belegt u gewoon een ledenvergadering of een openbare vergadering en dan gaat u in gesprek met de samenleving. Dan doet u dat eens zelf als raadslid. En dan legt u die last niet bij het college of bij een ambtelijk apparaat, maar dan vervult u uw taak als volksvertegenwoordiger door gezellig de boer op te gaan en met inwoners van Zeist te spreken. Dat haalt u op en dat vertelt u hier als vertegenwoordiger. Ik denk dat dat uw rol is als volksvertegenwoordiger en niet om continu te roepen dat een ander het maar moet regelen.

Ja, voorzitter, het is geen antwoord op de vraag. De gestelde vraag was: wanneer kan de inwoner reageren op het jaarverslag? Er is namelijk geen moment voor voorzien. Dan zegt de fractievoorzitter van het CDA dat de inwoner maar moet kiezen uit de momenten die wel geschikt zijn. Maar dat is toch niet te doen? En is het niet zo dat er in ieder geval een ronde tafel zou moeten plaatsvinden? Een ronde tafel zoals die nu bij de auditcommissie plaatsvindt, want daar wordt het besproken. Maar dat was afhankelijk van een geheime sessie, nietwaar? Dat was in de spelonken van het gemeentehuis, heb ik gezegd. Dus de vraag is, voorzitter, wanneer dat moment er volgens het CDA wel is om over dit jaarverslag, de jaarrekening en bijvoorbeeld bijlage 6 te spreken? Wanneer kan een inwoner over bijlage 6 spreken? Want eerder was dat moment er niet. Ja.

Ja, meneer Bredius, u maakt er weer een gezellig kwartiertje van. Het is allemaal stiekem in de achterkamers, in de spelonken van dit gebouw. Ik wil gewoon dat er een ronde tafel is geweest waar alle raadsfracties vragen hebben kunnen stellen aan het college. Het is openbaar uitgezonden. U kunt het nog steeds terugkijken. Er is geen woord, geen letter geheim aan. Maar als u te beroerd bent om met de samenleving te praten en u vindt dat een ander moet gaan regelen dat die samenleving hier moet komen, dan zit u fout. Ik ben tegen u aan het spreken, geloof ik. Nou, dank u, voorzitter.

Dank u. Het antwoord was ontkennend. Is dat ook mogelijk voor andere zaken? Het is voldoende voor de eerste termijn vanuit de Raad. De wethouder van Financiën, Walter van Dijk, zou u een reactie vanuit het college kunnen geven op wat naar voren is gebracht? Of had u daar niet op gerekend? Nee? Dan is het eenvoudig.

Ik heb de tekst grammaticaal gecorrigeerd: Nu had ik er zeker op gerekend, alleen niet per se op dit moment. Maar wat mij betreft is het prima; dan hebben we even geen tijd gehad voor onderlinge afstemming. Dus met die nuance wil ik dat best doen. Hij staat gewoon aan. Ja. Oké. Dan loop ik daarheen. Oké, dat kan ook. Dit zou qua geluid beter gaan, denk ik zomaar, en ik zie aan uw hand dat het wel lukt. Ja, ik had graag even de tijd gehad om er wat grote lijnen uit te halen. Die tijd was er niet, dus ik doe het dan maar zoals het moet, namelijk door de verschillende bijdragen langs te lopen in diezelfde volgorde. Dan toch ook maar. Ik begin bij Nederlands Dagblad. Buitengewoon gecomplimenteerd voor uw bijdrage vanuit de Raad. Dat is altijd mooi en ik denk ook wel terecht, want u geeft een aantal zaken aan die ik persoonlijk in ieder geval heel erg herken en ik verwacht zomaar dat dat voor het college ook geldt. In de Raad was dat in ieder geval de vorige periode ook zo en dat heeft te maken met ja, hoe kun je ervoor zorgen dat de jaarrekening zodanig inzichtelijk is dat het niet over de cijfers gaat hier en ook niet in de auditcommissie, maar dat het over de inhoud gaat. Dat je kunt laten zien hoe het gaat op onderwerpen waarvan we als Raad, waar u als Raad van vindt: oké, maar daar willen we graag... Hé, u noemt het aantal van 10 beleidsindicatoren. Dat zou natuurlijk goed kunnen. Of je dan bij roken en CO2-uitstoot uitkomt, dat is natuurlijk een keuze. Die keuze hebben we tot nu toe niet gemaakt, dus u heeft helemaal gelijk. We hanteren nu die verplichte criteria en de beperktheid daarvan. Ja, die is heel herkenbaar. Vandaar dat in de vorige periode er ook in overleg met de VVD van Westray evenaar met het vorige college is gekeken of we die methode die in de Tweede Kamer wordt gehanteerd, de Duisenberg-methode, hier ook in Zeist kunnen hanteren. En daar is vervolgens door de wethouder, maar vooral door het ambtelijk apparaat, en zie je een aantal mensen die dat doen op de tribune zitten, ook inhoud aan gegeven. En dat is ook wat je terugziet, niet in de jaarrekening. Dat wordt zichtbaar in de jaarrekening van 2023, dus dat duurt nog even, maar we zien het al wel terug in de bestuursrapportage van 2022 en meer specifiek in de beleidsrapportage, een onderdeel daarvan. We zullen het ook terug gaan zien. U ziet het terug in de begroting voor 2023 en langs die weg dus ook uiteindelijk in de jaarrekening, dus het duurt even. Maar het gaat wel die kant op. En ja, dan is het idee dat je dus inderdaad probeert met elkaar te benoemen wat nou de zaken zijn waarop je echt concreet wilt volgen wat de ontwikkeling is in de Zeister samenleving. En ik kan me goed voorstellen dat roken en CO2-uitstoot voorbeelden zijn die ik noemde en daar onderdeel van zouden kunnen uitmaken, maar misschien ook een aantal van die verplichte criteria. We zullen een selectie moeten maken en door dan vervolgens iedere keer in de begroting te laten zien van: nou ja, dit is waar we nu staan, hier gaan we op inzetten, daar besteden we die en die middelen aan en dat is wat we... En dan vervolgens als outcome proberen te realiseren, kun je vervolgens in de beleidsrapportage, onderdeel van de bestuursrapportage, laten zien hoe het daarmee medio van het betreffende jaar gaat en in de jaarrekening het jaar daarop kun je dan laten zien of we het gehaald hebben en zo niet, nou ja, goed, dan kom je ongeveer bij die verantwoordingsdag uit waar u het over had en houd je het wel... Ja, dan kun je de vraag stellen, zijn we klaar of zetten we een tandje bij of is het recht zo die gaat? Maar op die manier kun je in ieder geval ervoor zorgen, en dat was en dat is mijn hoop, onze hoop, dat bij de Raad veel meer betrokkenheid gaat ontstaan bij eigenlijk die hele P en C-cyclus. Omdat het accent verschuift van de cijfers en en toe gaat naar de inhoud. En dat is uiteindelijk waar het om gaat en zeker voor de inwoners is dat ongetwijfeld het geval. En verder noemde u nog het advies van de auditcommissie en met name de voorspelbaarheid die daarin wordt benoemd, want het klopt dat die 4,3 miljoen redelijk laat in het jaar in beeld kwam, eigenlijk pas vroeg dit jaar. Dat is heel erg laat, maar u gaf zelf al aan wat de redenen daarvoor zijn. Incidentele inkomsten, met name corona-gerelateerd. Die mogen we ook houden, hè? Dat biedt heel veel ruimte voor de gemeente om daar de dingen mee te doen die je zou willen doen. Maar ja, dan is wel de vraag, heb je voldoende tijd om die middelen ook aan te wenden? En ja, zo niet, dan leidt dat dus tot een hoger overschot over het jaar 2021. Dat is wat u terugziet, dit jaar, ze is heel specifiek, zou mijn inschatting zijn voor 2021, maar dat neemt niet weg dat we het advies van de auditcommissie volledig onderschrijven. Nou, u vraagt om context en duiding, dus voeg voorgaande jaren toe aan die beleidsindicatoren, lijkt me heel zinvol. Een jaar geeft geen ontwikkeling in de tijd weer. Wat u niet noemde, maar lijkt me ook nuttig, is een vergelijking met andere gemeenten. Dus hoe verhoudt het aantal rokers of nou ja, welke indicator dan ook maar zich ten opzichte van onze regio, onze provincie of misschien landelijk? Dat zou ook kunnen doen, maar voeg vooral ook interpretatie toe, is hoe ik u hoor zeggen en nogmaals, u ziet dat nu al in de beleidsrapportage van 2022. En die kant gaan we meer op, dus er zit daar echt op dezelfde lijn, maar waar we mogelijk niet op dezelfde lijn zitten, is die verantwoordingsdag. Maar dat hangt er een beetje vanaf hoe je dat vormgeeft, want het doel is dus inderdaad wel om het gesprek in de Raad te laten gaan over de inhoud. En als je dat doet, wordt het ook makkelijker om het gesprek met de inwoners te voeren over de inhoud. De vraag is hoe je dat doet en hoe je ook voorkomt... Ja, dat je de vertegenwoordigende rol van de Raad daarin onbedoeld zou kunnen ondergraven, want dat is wat u ongetwijfeld ook niet wilt. Dus ik denk dat dat nog een gesprek vraagt, hoe we dat op de goede manier zouden kunnen doen, maar persoonlijk ben ik ervan overtuigd dat het op deze manier ontwikkelen en doorontwikkelen van de jaarrapportage en hetzelfde geldt, zoals gezegd, voor de begroting en dergelijke, ertoe kan leiden dat er bij de inwoners meer betrokkenheid ontstaat bij onze planning- en controlcyclus. Dan spreek ik over naar de Partij van de Arbeid. Dat gaat wat sneller, want mevrouw Breddels was altijd compact. U gaf aan van zouden we in het bestemmingsvoorstel niet een andere keuze moeten maken, 1 miljoen in plaats van naar het Rios toekennen aan het revolving fund sociale woningbouw. En dat hebben we inderdaad in Zeist. Dat zou kunnen. De keuze die nu is gemaakt in het Raadsvoorstel, volgt in feite een op een uit een besluit wat de Raad zelf heeft genomen op het moment dat er een rekeningsaldo is. En dat is er ieder jaar. Maar als er een positief rekeningsaldo is, dan gaat dat naar het Rios, dus dat is een s. Idee is dat het college op dit moment werkt. Nou, ik zeg het college, het zijn natuurlijk de ambtenaren en een uitvoeringsprogramma, dus we hebben een coalitieprogramma. Dat wordt nu uitgewerkt. Wat moet je allemaal gaan doen? Daar zijn ook middelen voor nodig. Daar gaan we het vanmiddag nog over hebben. Welke middelen dan zijn, hoe dat zich ontwikkelt en in ieder geval is het riool staan vervolgens natuurlijk wel een van de bronnen waarmee je die ambities voor de komende 4 jaar mee zou kunnen financieren en die kaders voor het riool. Nou ja, designer, maar die zijn wel redelijk ruim, dus de zaken die u noemde, ik meen de ontwikkeling van woningen of bijvoorbeeld het verduurzamen van woningen. Nou, dat zijn zaken die staan in het coalitieakkoord komen daarmee ook in het uitvoeringsprogramma terecht en daarmee is ook het riool een prima basis om tot financiering te komen. Dus in die zin denk ik dat het het een het ander niet in de weg hoeft te zitten. Bij D66 ja, proefde vooral een wens om de jaarrekening inhoudelijker te maken en ook reflectiever te maken. Nou, daar ging ik net in reactie op Nederlands Dagblad al op in. Dat is een wens die het college ook heeft, dus daar kunnen we zonder meer in meegaan. En bij u proefde ik ook die vragen rondom die verantwoordingsdag in uw woorden, in eerste instantie het gesprek met de Raad voeren en daarna kijken in welke mate je dat breder zou kunnen trekken. Nou, dat lijkt mooi aan te sluiten bij hoe ik het net zelf ook heb gehad. Laten we daar even de tijd voor nemen. Eerst deze cyclus een keer integraal doorlopen met de Raad en dan kijken op welke manier je de inwoners daar nog beter dan dat we dat nu al doen bij kunt betrekken. Dan de VVD, die de beleidsrapportage die ik al noemde er nadrukkelijk uithaalt, pleit voor meer beschouwing, meer interpretatie, meer duiding. Nou, dat is herkenbaar en dat zullen we dus ook gaan zien de komende tijd, voor het eerst in de begroting komend jaar. U maakt een punt van de kostendekkendheid van de leges, is herkenbaar, want daar zien we inderdaad een heel forse min. Daar is inderdaad, u noemde dat al, een informatiebijeenkomst voor georganiseerd een maand geleden ongeveer. Waarbij we hebben opgehaald, hoe de Raad daarin zit en één ding mag duidelijk zijn, die leges zijn op dit moment niet kostendekkend. Die moeten dat wel gaan worden en dat zijn... Dat is geen simpele opgave. Dus uw oproep om dat te doen op een zodanige wijze... Ik weet niet meer hoe u het exact zei, maar het kwam erop neer dat het in mijn beleving het de inwoners niet al te zeer moet raken, dat wordt een hele ingewikkelde ben ik bang. Het gaat om heel forse bedragen. Het is ook nog zo dat en dat gaf u ook aan dat in januari, als dat de datum gaat worden, er ook nog twee wetten bij komen die beide... Gods slaan in het inkomstenmodel wat we op dit moment hebben ten aanzien van de leges. Ja, dan wordt het heel moeilijk om dat recht te breien. Dat hangt er ook een beetje vanaf. Welke instrumenten je nou voor zou willen inzetten en die zijn weer afhankelijk van die nieuwe wetgeving. En het hangt er natuurlijk ook vanaf en dat is een keuze die u als Raad moet maken hoeveel tijd je daarvoor wilt nemen, dus wil je dat heel snel qua inkomsten uitgaven bij elkaar brengen? Ja, dan wordt het ingewikkelder om het voor de inwoners behapbaar te maken dan wanneer je dat via een ingroeipad zou kunnen doen. Maar hier gaan we het ongetwijfeld vanmiddag ook nog over hebben, maar uw oproep om het voor ze structureel negatieve effecten te beperken is gehoord. Daar had u een vraag en dan heb ik het antwoord niet op, dus daar kom ik op terug. Dat ging over die knip. Ja, zeker iets wel en dat is wel een overweging geweest die terug is komen in die raadsinformatiebrief dat je dit zegt, maar corrigeer me als ik het mis heb, die legesinkomsten via een zorgvuldig proces zou moeten doen. Dus laat ik er dit over zeggen. Wij hadden op een gegeven moment enkele scenario's, een scenario waarbij eigenlijk op stel en sprong een voorstel aan uw Raad nog dus nog voor de zomer zouden moeten neerleggen. Dan zou het uit mijn hoofd 1 oktober of 1 november ingaan en dan zou dat een aantal tonnen op kunnen leveren, maar daar zat precies het risico in waar u ook op duidt. Namelijk dat je geen zorgvuldig proces hebt dat je daar niet met de Raad het gesprek over kunt voeren, laat staan breder en nou, daar is niet voor gekozen, ook al niet omdat het erg in de rede ligt om aan te sluiten bij de instrumenten die de nieuwe wetgeving geeft. En ja, we gaan er als gezegd vanuit dat we op 1 januari die twee nieuwe wetten tegemoet kunnen zien. Laatste stand van zaken duidt daar weer wat meer op. De koepels IPO namens de provincies en de VNG namens de gemeenten hebben daar toch wel op aangedrongen. Niet zozeer omdat ze ervan overtuigd zijn dat het allemaal op orde is, zeker het digitaal stelsel niet. Maar wel naar ik begrijp omdat... Ja, in januari dan in ieder geval wel heel veel duidelijkheid biedt en daar is toch ook wel behoefte aan, ook in dit Huis. Ja, verder noemde u nog de belastingdruk en terecht punt, want daar zitten we boven de onszelf gestelde norm op dit moment. Daar gaat natuurlijk wel veel gebeuren in de auditcommissie. Nee, dat was niet nou het Commissie nou goed. Bij de rondetafel denk ik dat het was. Daar is gesproken over het feit dat met name aan de afvalstoffenkant we verwachten dat we daar de komende jaren een positieve trend gaan zien in de zin van de burger minder gaan belasten aan de OZB-kant natuurlijk niet. Die gaat met 3 keer 3% omhoog en de precieze uitkomst daarvan weten we op dit moment nog niet, maar dat vereist aandacht, want ja, we hebben niet voor niets die criteria en bepaalde voorwaardes gesteld. Ja, we zitten daar op dit moment boven. Is dat dan ook het moment om daar al het gesprek met de Raad over te voeren? Want dan zal de afspraak... Ons voorstel is om daar dat nog heel even af te wachten en dat te doen zodra, zeg maar dat sommetje gemaakt kan worden waar ik net op doelde. Want dan weet je ook echt of je structureel boven die 105% zit. GroenLinks sprak ook over diezelfde leges, maar in andere woorden, heel vervelend herinner ik mij dat de heer Van Nieuwstad aangaf, nou, als ik zeg, daar gaan we het vanmiddag ongetwijfeld nog over hebben en de onderhoudsplannen ja, daar hebben niet echt uitgebreid over kunnen spreken, want dat raakt meerdere wethouders vanmorgen hebben we in het college nog wel even kort over gesproken, want het is ons natuurlijk ook opgevallen dat er een aantal onderhoudsplannen op dit moment niet geactualiseerd zijn. Dat is veel werk en uw vraag was. Met name van dus, dus dat is ook de verklaring. In combinatie met corona en het feit dat hier ook vaak externe expertise voor nodig is die niet altijd beschikbaar is. Maar uw vraag was meer van zit daar ook een financieel risico aan vast? En dat ja, dat ontstaat natuurlijk meer naarmate het up-to-date zijn minder de situatie van dit moment is en we zien dat dit niet per dit jaar opeens is ontstaan. Dit was ook al in voorgaande j

Spreekt u met de heer Van Dijk namens het college van B en W? Dan ga ik even op zoek naar een afsluitende mogelijkheid. De tweede termijn is van de zijde van de raadgever. Is er nog aanleiding voor een reactie op de reactie? Dan kan de conclusie van de zijde van de Raad zijn dat het debat in voldoende mate gevoerd is en dat, ook met inachtneming van de betekenis van de voorgaande bijeenkomsten, de Raad bereid is om tot besluitvorming te komen in de aanstaande Raadsvergadering over de jaarrekening 2021. Akkoord. Dank u.