Toespraak plv. voorzitter Raad en voorzitter vertrouwenscommissie, Dick van Ginkel

Wanneer wij informeel bij elkaar zijn, zeggen we "Ron" en "Koos". Als er gasten zijn, zeggen we "burgemeester". Dus zeg ik nu "beste burgemeester", maar ook nog een keer "beste Joyce". Nogmaals gefeliciteerd en ontzettend welkom in Zeist. Wij hebben elkaar voor het eerst ontmoet in het weekend van 17 november 2023 in een hotel in Nederland. Dit was geen grap, maar een verspreking. Wat daar precies gebeurd is, zal voor altijd geheim blijven, want zo werkt het bij burgemeestersbenoemingen. Voor de duidelijkheid, dames en heren, met "wij" bedoel ik de hele vertrouwenscommissie en niet alleen mijzelf. Als vertrouwenscommissie waren we supertrots op de overweldigende hoeveelheid goede en interessante kandidaten die burgemeester in Zeist wilden worden. Hans Oosters vermeldde dat al in zijn toespraak. In dat weekend zijn we begonnen met een selectie te maken uit die hele groep. Misschien is "Married at First Sight" een beetje populair om te zeggen, maar vanaf het allereerste moment was er met jou wel een klik binnen de hele vertrouwenscommissie, zowel bij de informele kennismaking als bij de pittige gesprekken die we hebben gevoerd. We hebben je leren kennen als iemand die oog heeft voor ieders belang, rol en verhouding, die toegankelijk en betrokken is, empathisch en energiek, maar ook lef en daadkracht toont om zaken aan te jagen als dat nodig is. En om met een variant op een bekende tour operator te spreken: jij bent de burgemeester die je zocht. En ook alles wat je zoekt. Ja, u weet niet wat dat origineel is, dus dat moet u gewoon thuis opzoeken. Maar nu voldoende gezegd over je kwaliteiten en alle complimenten daarvoor. Tijd om aan de slag te gaan en voor mij de rol en taak als vicevoorzitter van de gemeenteraad om je te laten kennismaken met de raad. En hoe maken we de raad aan jou bekend? Nou, laat ik eens beginnen met de mensen die in de raad zitten. We zijn met 33 raadsleden en 16 buitengewoon raadsleden, verdeeld over 11 fracties. Maar dat had je denk ik al wel gelezen. De gemiddelde leeftijd is 53. De jongste twee zijn 26 en de oudste nadert de 80. Ik denk dat dat een van degenen is die vanavond afwezig is. Dertien raadsleden zitten in hun huidige periode voor het eerst, steek even de vinger op. Dertien raadsleden zitten ook in een tweede termijn. Ja, ja. Dan zijn er dus zeven over die in hun derde termijn zitten. Het langstzittende raadslid zit sinds 2006 in deze raad en het aantal raadsleden dat eerder wethouder is geweest, is onlangs met 50% afgenomen en telt nu nog één. Zo is ook het aantal oud-Tweede Kamerleden in onze raad vrij stabiel op één. Die 49 mensen hebben werkervaring opgedaan in verschillende sectoren: overheid, zorg, onderwijs, techniek, financiën, MKB. Eigenlijk zit alles erbij en de rollen waarin ze het gedaan hebben, clusteren veel rond communicatie, organisatie of juist managementfuncties, directie, coach. Maar we zijn ook ruim voorzien van advocaten en juridisch medewerkers. En tot slot springt er ook een emeritus hoogleraar, een officier van de landmacht en een kunstenaar uit. Een mooi palet aan deskundigheid lijkt me om mee samen te werken. Maar nog veel interessanter zijn de nevenfuncties in deze raad. En niet alleen in de raad, maar ook bij de buitengewoon raadsleden die alles bij elkaar meer dan 40 nevenfuncties hebben in alle maatschappelijke sectoren van onze samenleving: bestuurslid of vrijwilliger bij het Repair Café, Slotstad Radio, 4 en 5 mei Comité, Gilde Zeist, Dierentehuis Austerlitz, verschillende maatschappelijke adviesraden, Herrewegen en Bartiméus, om er maar eens een paar te noemen. En ook nevenfuncties buiten Zeist, zoals bij vakorganisaties, de Liga voor de Rechten van de Mens. Ik kijk naar Gerard, het Utrecht International Comedy Festival. Ik weet niet waarom ik mijn vinger opsteek, maar bijvoorbeeld ook het Neue Helvetica Gesellschaft Holland. Ja, wie zou dat zijn? Je wilt ook niet weten hoeveel verbinding er vanuit de raad met de samenleving is. Dat moet mooi zijn om op te werken, om mee te werken. Burgemeester, en ik kom er nog op terug, dat de raad over deze brede deskundigheid en netwerken beschikt, is ook af te lezen uit de ruim 125 schriftelijke vragen die vanaf de start van deze raadsperiode gesteld zijn aan het college. Ruim 50 moties in de raadsvergaderingen. En als ik de dynamiek van de raadsperiode een beetje goed aanvoel, zal in dat derde jaar waarin we nu terechtkomen, dat aantal moties zeker niet afnemen. Maar naast wie we zijn, is natuurlijk vele malen belangrijker en interessanter om kennis te maken en te ervaren hoe wij werken en hoe wij graag met jou, met de burgemeester, willen samenwerken. Want we zochten immers niet alleen een burgemeester die voor de raad is, maar ook van de raad is. En om die verwachting onder woorden te brengen, wil ik graag leentjebuur spelen bij Frits Spits, ons taalwonder op zaterdagochtend met De Taalstaat, en zou ik de burgemeester willen vergelijken met de woorden spiegel, venster en canvas. Als spiegel mag jij ons als raad laten zien hoe wat wij doen overkomt op anderen en wat dat effect is, ook van ons handelen op de samenleving en op de positie van de raad. Niets menselijks is ons vreemd als raad. Soms kunnen we ons verliezen in de politieke vierkante centimeter of maken we in de hitte van het debat zaken te persoonlijk of dreigt door allerlei beslommeringen de grote lijn buiten beeld te raken. En dan helpt het als er iemand is die in alle openheid en nuchterheid ons de spiegel voorhoudt, waarvan wij kunnen leren, alles en alleen maar in het belang van een goede positie van de raad. En dat geldt ook voor de manieren en routines die we hebben opgebouwd. Ik bedoel, als je doet wat je altijd al deed, dan krijg je wat je altijd al had. Volgens mij is dat van Einstein, als ik het goed heb gelezen. Het lijkt mij nuttig dat jij in de komende periode naar onze manieren van werken kijkt als een soort cultureel antropoloog en erachter probeert te komen hoe onze levenswijze en gedragingen ontstaan zijn en zich ontwikkelen, en met inbreng van jouw levenswijsheid en ervaring samen met ons zoekt of er nog effectievere manieren zijn om met elkaar in de raad samen te werken. Maar je bent ook een venster voor ons als raad. Met zijn allen proberen wij als raad te zien, te horen en te voelen wat er gebeurt in de samenleving van Zeist, in verbinding te staan met alle lagen in de samenleving. En zoals ik net al zei, deze raad heeft op zich redelijk wat tentakels uitstaan in die samenleving. En over wat er moet gebeuren, zijn we het soms politiek eens, maar in deze raad is wel al echt gevestigd dat we graag altijd willen beginnen met een goed beeld van hoe het ervoor staat. En als burgemeester heb jij je tentakels straks nog vele malen verder in die samenleving dan wij ooit kunnen hebben. En we hechten er dan ook enorm aan als raad dat raad en burgemeester op een manier samenwerken met elkaar, waarin wij volop meegenomen worden in het beeld wat er is in de samenleving en de kans krijgen ook om samen soms ook minder mooie kanten van die samenleving te zien. En dan weten wij als raad dat die openheid vergt dat eventueel politieke dimensie dingen dan op een later geëigend tijdstip kunnen. En tenslotte werken we ook samen aan een canvas, een canvas, laat ik zeggen, met het schilderij van de publieke zaak en de aandachtsgebieden die jaren geleden al ontwikkeld zijn in het programma lokale democratie zijn, denk ik, nog altijd actueel. Ik bedoel een krachtige gemeenteraad, toegeruste politieke ambtsdragers, beter betrokken inwoners, een responsieve ambtelijke organisatie, een krachtige lokale digitale democratie, een weerbaar lokaal bestuur, een vitale lokale gemeenschap. Het zijn allemaal grote woorden. Ze zijn nog altijd, denk ik, geldig en raad en burgemeester en college kunnen niet zonder elkaar in het werken aan die vraagstukken. En ook in Zeist zijn ze hier actueel en vragen ze aandacht en samen met heel veel andere maatschappelijke partners is er dan ook veel werk te verzetten aan het canvas van de lokale democratie. Ik hoop namens de hele gemeenteraad dat jij die uitdaging, die ik vandaag heb samengevat met de woorden spiegel, venster en canvas, wilt oppakken en namens de gehele raad spreek ik graag uit dat we er enorm naar uitzien om je verder te leren kennen en met je samen te werken. Hartelijk welkom in Zeist.