10B Motie vreemd aan de orde van de dag geen intensieve veehouderij

Dames en heren, we komen aan bij de laatste motie vreemd aan de orde van de dag. En zoals bij de vorige motie, is ook dit natuurlijk een motie waarvan we allemaal weten dat die een enorme vlieghoogte kan bereiken, om in de terminologie te blijven. Kijk, als u de behoefte voelt om dadelijk in uw verklaring, laat ik zeggen, de wereld en de ecologie erbij te halen om aan te tonen waarom het voorstel is wat het is, dan zou ik u toch willen aanraden om dat niet te doen en u te concentreren op de kern van de motie en op waar het voorstel over gaat. Laten we elkaar niet overrompelen. Laten we praten over de aanleiding en de overtuigingen, maar het woord is aan u. Het is 10:05 uur. We kunnen tot 11 uur rustig over deze motie praten, maar ik ga u niet onderbreken; dat moet u echt zelf doen, en met een beetje hulp kunnen we dat samen doen. Laten we dus beginnen, zoals gebruikelijk, met deze motie, ingediend door GroenLinks, medeondertekend door Gerard van Vliet. Het eerste woord is dus aan u.

Dank u, voorzitter. Ik zal proberen het kort te houden, zoals u vraagt. Naar mijn mening is het de meeste mensen, inclusief de meeste raadsleden in deze zaal, bekend dat de intensieve veehouderij aanzienlijke gevolgen heeft voor het milieu, de gezondheid, de natuur, het dierenwelzijn en het water. Er is ook gevaar voor de gezondheid en effecten op de omgeving, zoals geurhinder, uitstoot van fijnstof en ammoniak, en het gevaar van endotoxinen. Recentelijk zijn we in Zeist geconfronteerd met een situatie waarbij de burgers, de inwoners, zich zorgen maken over de vestiging van een intensieve veehouderij. Deze motie gaat echter meer in algemene zin over een verzoek aan het college om met een voorstel te komen. We willen onderzoeken op welke manier we de intensieve veehouderij kunnen voorkomen of tegengaan, mede omdat dit een groot effect heeft en ingaat tegen ons beleid op het gebied van duurzaamheid en gezondheid. Daarnaast willen we ook kijken naar de situatie van boeren die in een systeem zijn terechtgekomen waar ze moeilijk uit kunnen komen. Hoe kunnen we boeren die de omslag naar een biologische of biodynamische veehouderij willen maken, ondersteunen? Dit in samenwerking met andere organisaties, overheden en partijen. Ik ken persoonlijk een aantal boeren die zo'n omslag zouden willen maken, maar die aangeven dat dit onmogelijk is vanwege een grote schuldenlast. Dus de oproep is om te onderzoeken op welke manier we de intensieve veehouderij, met al zijn gevolgen, kunnen tegengaan in Zeist en wat de mogelijkheden daarvoor zijn. En als er situaties zijn van veehouderijbedrijven die in zo'n situatie verkeren, dan moeten we daar ook naar kijken. Meneer de voorzitter, ik zie dat u gestoord wordt. Ik vind het echt storend dat de sprekers hier tegenover mij u zo afleiden.

Of het college zou kunnen onderzoeken op welke manier deze intensieve veehouderij kan worden teruggedrongen, gezien de gevolgen die het met zich meebrengt. Het is mogelijk dat dit lastig is, dus het kan zijn dat het een complexe kwestie betreft. Maar soms is het mogelijk om in samenwerking met de veehouderijbedrijven een oplossing te vinden. Een soort samenwerking, om het zo te zeggen, ook met andere overheden, waarbij ook voor hen een perspectief kan ontstaan om de omslag te maken. Dus het voorstel is bedoeld om enerzijds te onderzoeken hoe je in samenwerking kunt zorgen voor de uitfasering. Tot zover.

Meneer Van Vliet, hartelijk dank ook voor uw inzet voor de verkorting ervan. Mevrouw Roelofsen, mag ik u om een korte toelichting vragen? Het is mevrouw Roelofsen, niet Roelofsen. Zij verdient nu onze dank.

Dank u wel, voorzitter. Wij dienen deze motie graag mee in. Naast de belangrijke milieuaspecten en de gezondheidsrisico's vinden wij ook dat een dergelijke kippenfabriek niet past in de huidige insteek om het consumeren van vlees en vleesproducten te verminderen en juist de bio-industrie af te bouwen. Deze kippenfabriek is juist een stap verder in de ontwikkeling van de bio-industrie. Tot zover, dank.

Bedankt, mevrouw Roelofsen. We gaan nu voor een eerste reactie naar het college en wethouder Catsburg. Ja?

Ja, dank u wel, voorzitter. Ik zal in de beantwoording ook de openstaande vragen uit de lijst meenemen die er waren.

Ja, de motie van GroenLinks en Zeist roept nu op tot een aantal punten. Voor de duidelijkheid wil ik ze even puntsgewijs behandelen. Ik zal kijken of het korter kan dan wat ik hier op papier heb gezet, maar ik ben bang van niet. Ik ga het echter proberen. De eerste oproep is om het vestigen van nieuwe intensieve landbouw tegen te gaan. Nou, in Zeist hebben we in 2019 een bestemmingsplan aangenomen. In dat bestemmingsplan is vastgelegd dat er in Zeist maximaal twee intensieve veehouderijen zijn. Die waren er al en die zijn gebleven. Een van die twee is inderdaad aan de Sportlaan, hè? Dus dat was al een intensieve veehouderij en dat is nu ook een intensieve veehouderij gebleven. Het bestemmingsplan maakt de vestiging van nieuwe intensieve veehouderijen in Zeist niet mogelijk, dus deze oproep is in die zin overbodig. De tweede oproep is om de uitbreiding van die intensieve veehouderij te voorkomen. Nou, zoals aangegeven, hebben wij twee locaties in Zeist die zijn vastgelegd waar intensieve veehouderij mag zijn. In het bestemmingsplan, dat in 2019 unaniem door de raad is aangenomen, is ook aangegeven dat binnen strenge kaders de twee agrariërs mogen uitbreiden. Maar dat mag alleen op het bestaande bouwvlak en dat bouwvlak is in het bestemmingsplan ook heel gedetailleerd bepaald. Dus qua bouwvlak mogen ze niet uitbreiden; alles moet binnen het bestaande bouwvlak en daarnaast mag er geen sprake zijn van een toename van de ammoniakemissie. Deze zogenaamde emissiestilstand is geborgd in de regels van het bestemmingsplan. Daarnaast, als je het hebt over uitbreiding van intensieve veehouderij, zijn vaak niet alleen wij betrokken, maar ook andere overheden zoals de provincie. En je hebt te maken met diverse natuurwetgeving. Het is dus maar zeer de vraag, en wij denken vanuit een eerste scan dat het zelfs op dit moment, zeker omdat het in het bestemmingsplan is vastgelegd, überhaupt niet mogelijk is om de intensieve veehouderij in Zeist op dit moment te beperken. Doordat het ook in het bestemmingsplan is vastgelegd, hebben de twee agrariërs ook bestaande rechten die nogmaals, nog niet zo heel lang geleden zijn vastgelegd door deze raad. Aanpassing van die rechten zal leiden tot planschade voor de bedrijven en heeft dus financiële consequenties. Daarnaast denk ik dat het goed is dat wij ons gedragen als een betrouwbare overheid. Dit zijn drie redenen waarom wij het college oproepen om ook punt twee te ontraden. En het klopt dus ook niet wat GroenLinks en NDZ suggereren bij de vraagstelling van het LIS, dat de vergunning die verleend is aan de Sportlaan niet aansluit bij ons beleid. Het is conform het beleid dat door de raad is aangenomen en u mag ook van dit college verwachten dat wij niets anders doen dan het beleid dat aangenomen is uit te voeren. Er zijn een aantal bezwaren over ingediend, maar daarover laten we ons, zoals gebruikelijk, op dit moment niet uit. Dat laten we over aan de externe bezwarencommissie en nadat die uitspraak heeft gedaan, zal het college daar ook een standpunt over innemen. Voor zover ons bekend, heeft de heer Fiscali geen voorlopige voorziening bij de rechtbank aangevraagd. En hij vraagt of het college bereid is de vergunningvrager af te houden van het gebruik van de vergunning tot de uitspraak van de bezwarencommissie. Nou, het college is niet bevoegd om de vergunninghouder daarvan af te houden. Het verzoek tot voorlopige voorziening is daarvoor het enige juiste rechtsmiddel. Dus de vergunninghouder werkt overigens wel voor eigen rekening en risico bij de uitvoering. Dus als hij mocht beginnen en de bezwarencommissie oordeelt anders, dan is dat voor risico van de initiatiefnemer die pas zekerheid heeft als de vergunning inderdaad onherroepelijk is. Als laatste roept de motie op om met een voorstel te komen hoe de boeren te ondersteunen als ze een omslag willen maken naar biologische en biologisch-dynamische landbouw. Het zal u niet ontgaan zijn dat er op dit moment al diverse hectische en ingewikkelde processen rondom boeren spelen. Op landelijk niveau zijn de moeizame onderhandelingen rondom het landbouwakkoord en provinciaal wordt er hard gewerkt aan het Utrechts Programma Landelijk Gebied (UPLG). Veel hectiek en onzekerheid voor de boeren, ook onze boeren, die ook gewoon inwoners en ondernemers van Zeist zijn. In het UPLG is een van de sporen de transitie. Dus in de provincie zijn we ook bezig om te kijken hoe boeren de transitie kunnen maken naar een ander type bedrijfsvoering. En ik denk dat het verstandig is om dat ook op dit moment bij de provincie te laten. Eenvoudigweg, wij kunnen als gemeente een signaalfunctie hebben, maar wij als gemeente hebben gewoon de capaciteit en de kennis niet om dit soort processen te begeleiden. Los van de vraag of wij zouden moeten ingrijpen in de bedrijfsvoering van een ondernemer, hè, dus als die vraagt om mogelijkheden, dan zouden we wellicht kunnen verwijzen, maar ik zie geen actieve rol voor ons als gemeente om bedrijven, zoals u oproept, te begeleiden of te ondersteunen in dit proces, vooral ook omdat daar in het landbouwakkoord en in het UPLG afspraken hopelijk over gemaakt worden met de agrariërs. Dus dat brengt ons ertoe om ook dat derde punt op dit moment in ieder geval als prematuur te noemen of te ontraden. Laten we voor de duidelijkheid zeggen dat we het ontraden. We willen ook de indieners en de raad meegeven dat als je kijkt naar het bestand van agrarisch Zeist in de afgelopen 20 jaar, dit al met ongeveer driekwart is afgenomen, hè? In het bestemmingsplan van 2019 is het ook mogelijk gemaakt, mede door de Ruimte-voor-Ruimteregeling, dat er ook weer drie agrariërs zijn gestopt. En de verwachting is niet alleen hier, maar ook landelijk dat die trend dat agrariërs stoppen met de bedrijfsvoering zich voortzet. Misschien nog even voor de duidelijkheid: in Zeist hebben we het over vier vee- en melkveehouders die een gemengd bedrijf hebben, waarvan twee intensief vee houden. Dus per saldo, voorzitter, om een wat langer verhaal kort te maken: het college ontraadt deze motie.

Dank voor de uitgebreide toelichting, wethouder. Ik ga naar de indienende fracties. Eerst kom ik even bij, denk ik. Gerard van Vliet van GroenLinks, maar ook met anderen, om een reactie te vragen en te bespreken wat jullie willen met de motie. Gerard van Vliet, GroenLinks.

Ik had eigenlijk eerst nog een aanvullende vraag voor de wethouder in mijn reactie, dus in deze reactie. De wethouder zegt dat intensieve veehouderij in het bestemmingsplan al is uitgesloten, met uitzondering van een enkel geval of enkele gevallen. Maar aangezien we meerdere bestemmingsplannen hebben, vraag ik me af of intensieve veehouderij daarmee voor het geheel is uitgesloten, behalve in die enkele gevallen. Dat is eigenlijk mijn vraag.

Voor zover wij weten is alleen veehouderij toegestaan in het bestemmingsplan Buitengebied Zeist West en niet in andere gebieden in Zeist.

Ik denk dat we even moeten afwachten wat zij nu wil vragen, maar anders is dit het moment om even te schorsen. Misschien, ja, voorzitter.

We openen hier in de raadszaal na een zeer korte schorsing van één minuut. Ja, dat bedoel ik, nee, maar daarom.

Nee, maar ik schors de vergadering even voor twee minuten zodat u met elkaar kunt overleggen. Mevrouw, u wordt aangehouden. Ik geef het woord aan meneer Van Vliet van GroenLinks. Dank u.

Voorzitter, u wordt op uw wenken bediend, want u zegt: "Sommige dingen moeten soms korter kunnen." Wij, de twee indienende fracties, hebben besloten deze motie aan te houden. Dank u.

Dank u, meneer Van Vliet, daarvoor. Dan is de motie aangehouden. Zijn we aan het einde van de vergadering gekomen? Ik wil nog een opmerking maken. Er is heel veel lof uitgesproken, onder andere over het proces van de omgevingsvisie. Ik weet dat meneer Fluitman terecht de ambtenaren en het college heeft geprezen. Er werd echter een naam vergeten, en dat is volgens mij die van de griffie, Roland Benen. Laten we ook hem bedanken voor al het werk dat iedereen daaraan heeft verricht.