13c Motie vreemd aan de orde van de dag ruimere openingstijden feestdagen

Orde. Hiermee komen we aan de laatste motie vreemd aan de orde van de dag. Dit is de motie vreemd aan de orde van de dag betreffende ruimere winkeltijden op feestdagen. Wie van de VVD, de heer Aad Grinwis? De heer Grinwis van de VVD, alstublieft.

Als mijn speakertje het doet, wil ik dat graag gebruiken. In het jaar 2015 hebben we de winkelregels aangepast. Sindsdien is er veel gebeurd. Er zijn bezorgservices en snelle bezorgopties ingevoerd. Een aantal winkeliers en winkelketens heeft ons gevraagd of we de openingstijden op zondagen voor deze maand, de maand december van dit jaar, willen verruimen. Het gaat om een verruiming van drie dagen, dus in totaal negen uur. Gezien het feit dat dit ook in een aantal omliggende gemeenten het geval is, vragen wij het college om de bestaande regels met enige soepelheid toe te passen en dit toe te staan. De winkels mogen dan gebruikmaken van de verruimde openingstijden, maar zijn niet verplicht dit te doen. Dat is de vraag. Dank u.

Hartelijk dank voor uw toelichting op de motie. Ik kijk uit naar de reactie van de heer Van Dijk, portefeuillehouder Economische Zaken, namens het college van B en W.

Ja, dank u wel, voorzitter. De heer Grinwis verwijst terecht naar het verleden, want ik denk dat je deze motie in die context moet zien. Denk zelfs nog ietsje langer geleden, naar 2000-12-02-1013, toen er een soort van brede Zeister maatschappelijke discussie heeft plaatsgevonden, dus niet alleen met de supermarkten, maar met allerlei partijen, ook de kerken, omwonenden en dergelijke. En dat heeft toen geleid tot een initiatiefvoorstel vanuit de raad, met ja, een soort van politiek compromis, zoals we dat nu ook kennen in Zeist, en dat maakt dat de supermarkten of winkels überhaupt op zondag van 12 tot 6 open kunnen zijn. Daarnaast is er, en daar wijst u op in de motie, een mogelijkheid voor het college om daarvan af te wijken. Daar moet dan wel een onderbouwing voor zijn, en die was er bijvoorbeeld met corona. Dus in die periode hebben de supermarkten ruimere openingstijden gehad. Je zag dat ze vanaf 9 uur op zondag open waren. Dat was voor een bepaalde tijd, dus op enig moment, in juni meen ik, van dit jaar, was die periode voorbij en zagen wij, gegeven de coronaontwikkelingen, ook geen reden om dat te verlengen. Dat hebben we hen toen ook gemeld, daar ook met hen over gesproken en hier ook eerder melding van gedaan. En dat is een beetje waar wij nu dus staan, dat de raad ons kaders meegeeft, die eigenlijk dus die kaders van 10 jaar geleden zijn. Daarop acteren wij op dit moment als college. Er is een mogelijkheid daarvan af te wijken, maar nogmaals, die aanleiding zien wij op dit moment niet. Dus eigenlijk betekent dat, dat wij ook wel naar de raad kijken van: als u dat kader, wat er op dit moment is, zou willen aanpassen, en zo lezen we ook uw motie overigens, geef dan als raad aan dat dat kader aanpassing behoeft. En u maakt het weliswaar heel klein, in de zin van drie zonnige ochtenden in de maand december, maar het is wel echt een kader wat de raad mee zal moeten geven. Dus in die zin zien wij het als een vraag die met name hier voorligt bij de verschillende fracties, zoals hier vanavond aanwezig, en hebben wij dus als college op dit moment nog geen oordeel, maar misschien wel na afloop van dit gesprek. Dank u, voorzitter.

We zijn collega's die erop willen reageren. Ik neem nu even de rol van de voorzitter over, merk ik. Sorry, meneer, sorry, meneer de Voorzitter, maar ik zie dat het al 11 uur is.

U wilt misschien de rol van voorzitter overnemen. Sorry, maar zo doen we geen zaken, toch? Ja, wat is het beste? Toch maar even de ronde maken, nietwaar? En dat hoeft niet met handopsteken, want ik ga gewoon de ronde maken. Kan de reactie komen van de fractie van D66? Ja?

Ja, voorzitter, dat kan zeker verwacht worden. Ja, en terecht wordt er verwezen naar een proces dat 10 jaar geleden heeft plaatsgevonden. En ik denk dat iedereen weet dat de manier waarop het retail landschap – als ik het zo mag noemen – veranderd is, gigantisch is, hè? Dat hebben we in Zeist ook heel erg kunnen merken. We hebben toen, voor Zeister begrippen, een grote stap gezet met de zondagopening, en wat nu gevraagd wordt, is eigenlijk om te kijken naar drie uur op drie dagen op drie momenten in december, om die opening te verruimen. Als ik dat bij elkaar optel, probeer ik na te denken over hoe we die context inhoud kunnen geven en wat een aanleiding kan zijn om dit gesprek aan te gaan. Is dit dan de juiste stap om het gesprek te beginnen? En dan is het de mening van D66 dat deze stap iets, laten we zeggen, te koud is – laat ik het op die manier stellen. Het komt heel koud over. Dus, hoe kunnen we in een proces komen waarin we enerzijds die retailers de ruimte geven om die extra openingstijd te benutten voor die drie momenten in december, maar anderzijds ook iets doen met de informatie die we op dat moment ophalen? Het zou een goed idee lijken als we ook dat proces, dat we 10 jaar geleden hebben gedaan, in hoeverre dat in de volle breedte moet, maar in ieder geval moet het wel gedegen zijn. Om die drie dagen of die negen extra uren die we dan hebben, te gebruiken om te kijken of we daar genoeg informatie uit kunnen halen om hierover een goed gesprek aan te gaan bij het aflopen van die periode, dus zeg maar begin volgend jaar. Dus enerzijds kunnen we die start maken, en de informatie die we ophalen kunnen we gebruiken in een proces waarin we het proces van 10 jaar geleden in een beperktere of uitgebreidere vorm kunnen overdoen, zodat het aansluit bij de behoeften van dit moment. Dat is de ene kant, en dan blijft nog over: hoe komen we tot een goede afweging om deze start te maken? En daarvoor zou ik willen voorstellen dat we de tekst van deze motie enigszins aanpassen, waarbij we de volgende opening willen bieden, namelijk: verzoekt het college, en dan komt een cruciaal regeltje: "indien het centrummanagement dit verzoekt, op 4, 11 enzovoort", de rest van de tekst. Dus wat we willen doen, is de toetsing door het centrummanagement vooraf laten gaan, en wat we nu doen met deze motie is dat, op het moment dat het centrummanagement met deze vraag komt bij het college, het college het mandaat vanuit de raad heeft dat daar deze stappen gezet kunnen worden. En dat is eigenlijk de insteek die wij als D66 zouden willen kiezen, en ik zou de indiener willen verzoeken of hij akkoord kan gaan met deze aanpassing. En ik ben ook zeer benieuwd naar de mening van de andere fracties in deze raad. Dank u wel, voorzitter. De VVD-fractie.

De fractie kan daarmee akkoord gaan. We zullen dit allemaal in een bepaalde volgorde doen. We gaan verder, want ik wil recht doen aan het onderwerp en aan iedereen in de raad. Er is dus een motie ingediend door de VVD, en D66 stelt voor, of geeft de overweging mee, om een gewijzigde motie te maken. Dat houdt in het verzoeken van het centrummanagement, mits zij een verzoek indienen op die datum; dan loopt de zin verder. U moet maar even naar de precieze woorden kijken. Maar wat ik wil doen, is even de ronde maken, wat ik best belangrijk vind. Ik merk aan de raad dat u daar de tijd voor wilt nemen, dus dank voor uw reactie. Ik ga nu naar de heer Tompot.

Ja, dank u wel, voorzitter. De SP zal deze motie niet gaan steunen. Wij zijn tegen verdere verruiming van de winkeltijden, in het bijzonder op zondagen. Zelfs als het slechts om 3 zondagen gaat aan het einde van dit jaar. Want het creëert ook de mogelijkheid dat dit in de toekomst meer structureel mogelijk zou kunnen worden, of dat de drempel dan lager wordt. Voorts, om kort op het voorstel van D66 in te gaan, denk ik dat de SP daar ook geen voorstander van zou zijn. Een gewijzigde motie die het centrummanagement betreft, is naar ons idee problematisch omdat het druk kan leggen op de kleine winkeliers om ook open te gaan, omdat het centrummanagement dat zo graag wil. Wij denken dat dit een ongewenste ontwikkeling is. Daarom zullen wij tegen deze motie stemmen, evenals tegen de door D66 ingediende suggestie voor de wijziging van deze motie. Dank u.

Dank u wel, Voorzitter. De motie zegt eigenlijk niet dat winkeliers hebben gevraagd om verruimde openingstijden. Ja, weliswaar is dit door de grootste grootgrutter in Zeist aangekaart. Dat verhaal heb ik ook gehoord. Mijn vraag is dus eigenlijk aan de heer Grinwis: gaat dit nu ook om de kleine winkeliers op de Slotlaan? Want uit het antwoord van de wethouder maak ik op dat hij voornamelijk spreekt over de supermarkten en niet over de andere winkels. Dat probleem zou overigens wel ondervangen worden als we de suggestie van D66 overnemen, want dan wordt duidelijk dat het ook om de winkels op de Slotlaan gaat, en dan niet de grootwinkelbedrijven, maar juist de kleine winkeltjes. De Partij van de Arbeid is op zichzelf niet zo voor het verruimen van openingstijden. Aan de andere kant hebben de winkeliers de coronacrisis achter de rug. Ja, ik wil ze ook niet de mogelijkheid ontnemen om nu, in die laatste paar zondagen van het jaar, de kans te ontnemen om hun financiën wat bij te spijkeren. Dus ik vind het een ontzettend lastige overweging. De motie, zoals die nu voorligt, zou voor de Partij van de Arbeid niet aanvaardbaar zijn. Maar met de toevoeging van D66 wordt het voor ons een ander verhaal. Dank u wel.

Ja, voorzitter, op woensdag 2 november heeft een delegatie van de Raad een gesprek gehad met een aantal supermarkten. Daarin is de noodkreet geuit over de opkomst van flitsbezorgers die 24/7 producten aan huis leveren. Dit legt zo'n druk op ons dat we, of we nu links- of rechtsom willen, genoodzaakt zijn om over dit onderwerp na te denken. Wij willen heel graag een verruiming van de openingstijden en ik ben het met mijn collega eens dat de coronapandemie hier ook een rol in heeft gespeeld. De supermarkten hebben zich tot het uiterste ingespannen door 7 uur per dag open te zijn, wat een buitengewoon moeilijke tijd was. Niet alleen voor ons, maar ook voor de supermarkten, en zij hebben zich goed van hun taak gekweten. Nu is er een motie ingediend waar wij in beginsel, omdat het tijdelijk is, voor openstaan; het gaat om drie dagen. Dus wij staan hier positief tegenover. En wat betreft de tweede variant van D66: die geeft een andere toon aan. Die stelt dat er iets meer zeggenschap zou moeten zijn, namelijk door het centrummanagement. Wij zijn een partij die participatie en inspraak hoog in het vaandel heeft staan, dus dat kunnen we goed begrijpen. We zijn zowel voor het een als voor het ander, met de gedachte dat dit op de langere termijn een onontkoombare ontwikkeling is.

Dank u, heer Bredius, voor het nieuwe democratische Zeist. Kom bij het CDA, de heer Fluitman. Ja.

Ja, dank u wel, voorzitter. Ik moet me op dit late tijdstip toch een beetje inhouden om niet echt geïrriteerd te raken, want dit is de zoveelste poging om blijkbaar een of twee grootgrutters de mogelijkheid te bieden om hun winkel meer open te gooien. En ik vind het echt een verkapte manier van iets wat we een vorige keer hier al diverse malen hebben besproken. We waren er volgens mij heel duidelijk over. Dus ik vind het eigenlijk een beetje een heel oneigenlijke manier om nu weer die grootgrutter te pleasen, want we hebben het volgens mij alleen maar over die grootgrutters. Tenzij u al die andere namen ook kunt noemen. Dus ik hoor graag wie dat dan zijn die bij u geweest zijn, om die nou maar weer te pleasen en op een andere manier dus nogmaals, dat roept irritatie bij me op. Maar goed, ik laat de irritatie maar even varen, want ik vond het verder wel een goede vergadering vandaag. En dan vind ik het wel interessant dat het college eigenlijk zegt: "Ja, wij kennen de regels die u heeft vastgesteld en wij zien geen reden tot uitzondering." Maar we horen het graag van de raad. Nou, ik ben heel benieuwd of wij als raad dan de uitzondering op de regel zijn. Dat lijkt me heel vreemd, dus ik vraag me af of we dan het spel wel goed met elkaar spelen. Want dan moeten we gewoon zeggen: "We willen die hele regeling op zijn kop gooien," maar dan moeten we dat niet nu doen, maar dan moeten we dat gewoon op de agenda zetten en dan gaan we het weer eens een keer met zijn allen over de winkeltijdenwet hebben, met een boel participatie. En dan gaan we namelijk ook de mensen erbij betrekken waar het over gaat, en dat zijn de mensen die moeten werken. Het is nu al moeilijk om winkelpersoneel te vinden voor ook die grootgrutters. Door uitbreiding vraag je dus meer capaciteit en leg je nog meer werkdruk op. Ten tweede dwing je daardoor de kleinere winkeliers iets te moeten doen wat ze niet willen, want dat zien we nu ook al. Ze mogen iedere zondag open, maar ze hebben de keuze gemaakt om het alleen de laatste zondag van de maand te laten zijn, op die grote ketens na. Ik vind ook dat we rekening moeten houden met de afspraken die we destijds hebben gemaakt met inwoners en met mensen vanuit een bepaalde signatuur, een kerkelijke signatuur, die ook de zondagsrust willen respecteren. En tot slot vindt het CDA het heel erg belangrijk dat er ook rustmomenten gewoon voor iedereen zijn in families en noem maar op. En om te gaan naar de 24-uursmaatschappij, want ik hoor de heer Bredius zeggen: "Ja, want we moeten toch mee, want een flink aantal mensen rijdt toch ook 's nachts en bestelt dan wel drank." Als je wilt, moeten we dan 24 uur per dag iedereen maar open laten gaan? Dus ik zou echt een dringend beroep doen op ons als raad om niet maar steeds achter een paar grootgrutters aan te rennen die wat willen, maar dan eens een keer gefragmenteerd met elkaar en met de samenleving die discussie te voeren. Want ik denk echt dat ze geen cent rijker worden van die drie uurtjes drie keer open zijn, want als jij je boterhammetje of je biefstukje nodig hebt, ga je dat echt wel halen op het moment dat die wel open is. Dus voorzitter, het CDA is faliekant tegen deze motie en roept ook het college op zorgvuldig om te gaan met de besluitvorming en niet te zeggen dat er in de raad opeens de uitzondering van de regel is.

Bedankt, fluitist van het CDA, meneer Lucas. Zij is nu aan de beurt.

Dan zal ik, de heer Fluitman, daar een schepje bovenop doen. Voorzitter, tijdens de rondgang in Zeist hebben wij een actie gehouden onder de ondernemers, en de heer Fluitman heeft het aangehaald: vooral de kleine ondernemers, de winkeliers op de Slotlaan richting Voorheuvel en Steynlaan, om gewoon even te peilen. De conclusie is, zoals ook de wethouder heeft aangegeven, dat de kleine ondernemers – en ik hoor het graag als het echt zo is – absoluut geen interesse hierin hebben en ook het belang ervan niet inzien, conform de afspraken. De afspraken die in het verleden zijn gemaakt, zijn sociaal-maatschappelijk en zeker ook met de kerken, om de zondagsrust te borgen en de ondernemers die dat willen de mogelijkheid te bieden om op zondagmiddag open te gaan. Er is een groot interactief proces in het gemeentehuis met alle belanghebbenden doorlopen, en we hebben samen draagvlak gecreëerd. Wat het college, maar ook de samenleving, goed heeft gefaciliteerd. En dat werkt; het geeft rust. Geen koelwagens die 's morgens vroeg bij iemand voor de deur staan te draaien en overlast veroorzaken. Geen vorm van aanlevering die niet noodzakelijk is. Afstemming die ook voor de bewoners die de zondag als rustdag zien van belang is, maar ook voor bezoekers en mensen die hulp krijgen. De afspraak die wij toen hebben gemaakt, is als opdracht met de juiste kaders aan het college gegeven. En ja, het college zou inderdaad kunnen afwijken, maar we hebben het heel duidelijk meegegeven. Dus vinden wij als raad: respecteer die gemaakte afspraken. Geef de mensen die in het kader van hun geloof en de zondagsrust daar belang bij hebben, maar ook de ondernemers die het niet kunnen bolwerken en die zich op dit moment geen personeel kunnen permitteren, de ruimte. En daarom roep ik op: als dit echt voor de supermarkten wordt gedaan, dan hebben we met elkaar aan de voorzijde een nieuw, goed interactief proces te doorlopen, waarin al deze partijen gehoord en de belangen gewogen kunnen worden, zoals wij hier als raadsleden, als vertegenwoordigers van de Zeister samenleving. Dank u wel, voorzitter.

Bedank de heer Lucas, nummer 6 op de lijst van GroenLinks.

Dank u wel, Voorzitter. Nou, dit hoort u vanavond al, en dat vind ik belangrijk. Winkeltijden zijn nog steeds een onderwerp waarover verschillend wordt gedacht. GroenLinks wil graag rekening houden met de gevoeligheden in de samenleving en wil dan ook zorgvuldig omgaan met de afspraken die er nu zijn, zolang ze nog niet zijn aangepast. Dat betekent dat we mee kunnen gaan in de redenatie van het college, ook met betrekking tot het feit dat december een belangrijke maand is voor de omzet van ondernemers. Ja, dat wordt door ons niet als een bijzondere gelegenheid gezien; dat is eigenlijk normaal. En als zodanig vinden we niet dat je daarvoor aanspraak kunt maken op de uitwijkmogelijkheid of de ontheffing die wordt beschreven in de verordening. Nou, we vinden het wel prima, gezien het feit dat het al een tijd geleden is dat dit is vastgesteld, om daar nog eens opnieuw naar te kijken. Dus dat doen we graag, en dan zullen we ook met inhoudelijke argumenten komen waarom we voor of tegen zijn. Maar vooralsnog zullen we tegen deze motie stemmen.

Ook de heer Van Triet spreekt namens het belang van GroenLinks Zeist.

Ja, dank u wel. Dank u wel, voorzitter. Ja, we hebben met belangstelling deze discussie gevolgd, omdat bij ons ook het gevoel bekroop van: moet er nog een schepje bovenop gedaan worden en waar zit de noodzaak? Winkels worden nu op één hoop gegooid, terwijl er grote en kleine winkels zijn. Je hebt supermarkten en andere soorten winkels, en daar kunnen verschillende behoeften onder de mensen leven. Dus dit is niet even snel met een motie af te handelen, naar ons idee, en we vinden dat het ook zorgvuldig moet gebeuren. De zondagsrust is genoemd, of je dat nou vanuit een geloofsovertuiging doet of gewoon vanuit een gezondheidsaspect. Er is genoeg onderzoek gedaan naar hoe belangrijk het is dat mensen hun rust pakken, al is het maar één keer per week, wat de achtergrond daarvan ook is. Dus het heeft ook volgens mij voor ons als raad een taak om die rust te waarborgen voor onze inwoners, om goed om te kijken naar onze inwoners. Dat spreekt vanzelf dat wij hier het goede gesprek over moeten voeren, maar dat we dan de voors en de tegens tegen elkaar gaan afwegen. En ik wil tot slot even zeggen dat centrum Zeist inderdaad winkels heeft, maar we hebben ook nog winkelcentra in de wijken waar ook keihard gewerkt wordt. Dus ik wil graag een oproep doen om niet altijd maar nauw naar het centrum te kijken, maar ook naar de buitenwijken van Zeist, waar heel veel winkeliers stinkend hard hun best doen. Dus we zullen deze motie niet steunen. Dank u wel.

Ja, ik ben even aan het zoeken naar de onderwerpen die nog niet genoemd zijn, want vele onderwerpen zijn al aan bod gekomen. In de motie wordt gesteld dat de feestdagen de aanleiding zijn, en in de ontheffingen wordt gesproken over artikel 01.03u: ontheffing kan slechts verleend worden voor bijzondere gelegenheden. Bij de ChristenUnie is GPP. Is het zo dat de feestdagen geen bijzondere gelegenheden zijn? Jawel, ze zijn zeer bijzonder, maar ze keren elk jaar terug, dus ze zijn structureel. Op basis van deze informatie zeggen wij dat er helemaal geen grond is om een ontheffing te verlenen. Daarnaast is er al veel gezegd. We hebben, moet ik zeggen, vorige week woensdag een goed gesprek gehad met de ondernemers, maar er was een groot concern aanwezig. Dus waar ik over praat, gaat over een overeenkomst. Als je terugkijkt, heeft dat concern vorig jaar zijn winstpercentage met 60% verhoogd. Daar hebben we het over. Er wordt nu telkens gezegd: "Hé, corona, ondernemers, het was lastig." Dat was het ook. Maar voor een aantal ondernemers was het ook een heel goed jaar. En juist deze ondernemer, die een heel goed jaar heeft gehad, vraagt hierom, terwijl de kleinere zelfstandige ondernemers, die een beroep moesten doen op de bijzondere bijstand, hier niet om vragen. Dus ik zou juist een oproep willen doen voor de kleine zelfstandigen en degenen die een minder grote stem hebben, om goed voor hen te zorgen. Wij gaan dus niet mee met deze motie. Daarnaast wil ik nog iets benoemen. De aanpassing die D66 van ons vraagt: u vraagt om het centrummanagement, maar we hebben nog veel meer belanghebbenden. Ook de omwonenden zijn belanghebbend, de kerken en vele mensen, zoals mevrouw die u noemt, die rust als een grote waarde zien, zijn ook belanghebbend. Dus als we nu een groep uithalen, dan doen we tekort aan alle andere groepen die niet genoemd worden. Ik denk dat ik nu alle punten wel heb genoemd die ik nog niet had gehoord. Dank u wel, voorzitter.

Dank u wel. Mevrouw Ploeg spreekt namens de ChristenUnie en de SGP. Ik kom terug bij de heer GWSVVD, de indienende fractie.

Het ging inderdaad vooral om dat. Sorry, ik wil nog een aanvullende opmerking maken. Nee, meneer, sorry, ja.

Ja, dank u, voorzitter. Terecht is er van de zijde van de ChristenUnie door de GP gewezen op lid twee van artikel 3, dat betrekking heeft op bijzondere gelegenheden. Echter, waar ik op wil wijzen, is de titel van artikel 3, en die luidt: 'Individuele ontheffingen'. Waar we nu middels een motie over praten, is een algemene ontheffing voor een bepaalde groep. Met andere woorden, je kunt op basis van artikel 3 niet vragen om datgene wat gevraagd wordt. We hebben het dus eigenlijk over iets wat, gezien de regelgeving die de Raad zelf heeft gemaakt, niet kan.

Bedankt voor uw opmerking, meneer Carlo Viskil, in een nieuw democratisch stuk. Gaat u alstublieft naar meneer Grinwis, ja?

Ja, het is een heel waardevolle aanvulling, meneer Visscher. Ik praat thuis ook vaak over dingen waar ik eigenlijk niet over kan praten, omdat ik er geen verstand van heb. Grapje. Het waren vooral foodretailers. Ik heb ook met een aantal andere grote foodretailers gesproken. Soms zitten die er heel geharnast in, maar soms maakt het ze niet uit en zijn ze blij met wat ze nu hebben. Ik denk dat we hem aanhouden en dat we in december terugkomen voor een wat bredere maatschappelijke discussie, als ik het zo mag noemen, om het wat structureler te regelen. Want 8 of 12 jaar geleden is te lang. We moeten hier vaker naar kijken. Dank u wel. Maar dan...

Dan luidt de conclusie dat hij aangehouden wordt, waardoor hij niet langer aan de orde is, evenmin als de wijziging van datgene wat niet aan de orde is. Dank u wel.