Strategische kaders Werk & Inkomen

Bij agendapunt 10, dat over de strategische kaders voor werk en inkomen gaat, is één motie ingediend. Deze motie zullen we eerst behandelen. Het betreft de motie 'Verhoging inkomensgrens individuele inkomenstoeslag', ingediend door de Partij van de Arbeid, GroenLinks, CDA, ChristenUnie, SGP en Nieuw Democratisch Zeist. Dank u. Ik wil graag Wilma Breddels, fractievoorzitter van de Partij van de Arbeid, de gelegenheid geven om een toelichting op de motie te geven. Dank u wel.

Dank u wel, voorzitter. Ik moet u heel eerlijk zeggen dat ik in de veronderstelling verkeerde dat voor alle minimaregelingen in Zeist een inkomensgrens werd gehanteerd van 130% van het sociaal minimum. Ik was op zoek naar deze regeling in verband met eigenlijk een heel andere kwestie, namelijk de vraag of mensen boven de AOW-grens ook in aanmerking zouden kunnen komen voor deze regeling. Maar goed, dat moet het rijk regelen. Daar gaan we helemaal niet over, maar toen zag ik tot mijn verbazing dat hier voor deze regeling 100% werd gehanteerd. En toen dacht ik: ja, dat vind ik eigenlijk een beetje gek. Als je voor de rest 130% hanteert, waarom dan hier 100%? De motie is nu vrij voorzichtig ingekleed, omdat ik gewoon niet weet om hoeveel mensen het gaat. Het is natuurlijk niet zo dat er slechts één criterium van het inkomen is, maar ook dat men gedurende drie jaar op dat niveau geen kans heeft op verbetering van het inkomen, en nog een paar van die dingen. Dus ik vermoed dat het gaat om mensen met een kleine WIA-uitkering, maar dat weet ik gewoon niet zeker. Vandaar dat de motie voorzichtig is ingekleed. Maar ik zou het college wel op willen roepen om daar in ieder geval naar te kijken en, zo mogelijk, die grens voor alle regelingen gelijk te maken. Dank u wel.

Dank u wel. Maar betreft de door Peridos ingediende motie van de Partij van de Arbeid, zijn er andere fracties die deze willen indienen? Nee? Dan ga ik over naar wethouder Laura Hoogstraten voor een eerste reactie namens het college van B en W. Ja?

Ja, dank u wel, voorzitter. De motie is voor het college uitvoerbaar voor wat betreft de oproep tot het gevraagde onderzoek en het betrekken van de uitkomsten bij de actualisatie, of eigenlijk de herijking, van het minimabeleid. Ik wil nog wel benadrukken dat voor de realisatie van het doel van de motie het wel commitment vraagt van de RSD en van de andere gemeenten in het Zuidoost-Utrechtverband. En dat we dus de motie daar ook moeten inbrengen om te kijken of daar beweging is om dat samen te gaan veranderen. Maar daar zal ik me dan hard voor maken. En ik, ja, dus dat is eigenlijk het antwoord. We gaan het gewoon meenemen. Er is met de strategische kaders ook natuurlijk gewoon een uitwerking van een innovatieagenda en in de samenwerking. Daarmee zullen we het onderwerp gaan bekijken en behandelen. Dank u.

Dankzij dat leidt het bij u nog tot een reactie, Wilma Breddels van de Partij van de...

Arbeid? Ja, nou, een heel kort puntje. Ik had juist in de stukken over de strategische kaders gelezen dat er ook enige ruimte kwam voor couleur locale. Dus ik hoopte dat dat in dat licht enigszins zou helpen. Maar als u wilt dat ik dit ook bij de andere gemeenten uitrol, dan begrijp ik dat. Dank u wel.

Ja, daarop aanvullend, voorzitter. Het betreft de uitvoering van de Participatiewet en dat is belegd bij de RSD. Dus nogmaals, ik ga het gesprek gewoon aangaan en als het nodig is voor de kleur lokaal, dan zullen we dat doen. Als dat mogelijk is, zullen we in ieder geval inzichtelijk maken wat het betekent. Het onderzoek zullen we sowieso uitvoeren. Dank aan de anderen.

Het is lastig om de gegeven zin grammaticaal correct te maken zonder de context te kennen, omdat de zin een reeks woorden lijkt te zijn zonder duidelijke samenhang. Echter, ik kan een poging doen om een zin te vormen die grammaticaal correct is: "Dankjewel, bakker, voor het volgen van de zeden van de Raad en de VVD." In deze zin wordt "dankjewel" gebruikt als een uitdrukking van dankbaarheid gericht aan een bakker, die blijkbaar de zeden (of gebruiken) van de Raad en de VVD volgt. Let op dat deze zin nog steeds vreemd kan overkomen zonder verdere context.

Wij, als VVD, zijn niet erg enthousiast over deze motie, omdat wij deze zien als een vorm van inkomenspolitiek. Het structureel verhogen van het inkomen past niet bij de taken van de gemeente. Wij mogen geen inkomenspolitiek voeren, en dat is precies wat dit voorstel inhoudt. Daarnaast heb ik navraag gedaan en blijkt dat het verhogen van de inkomensgrens voor deze regeling van 100% naar 130% structurele kosten van ongeveer 1 miljoen euro met zich meebrengt voor onze gemeente. Dat geld is niet zomaar beschikbaar, gezien de huidige situatie waarin onze gemeente verkeert. Het betekent niet dat we zomaar geld kunnen uitgeven. Hierdoor hebben we minder geld voor andere belangrijke zaken, zoals bijvoorbeeld de zorg voor onze jongeren of ouderen. Tot slot zorgt deze maatregel er ook voor dat mensen mogelijk een jaar niet kunnen werken, maar daarna zou die optie er eventueel wel zijn. Dat betekent dus dat je op deze manier de stap naar betaald werk weer moeilijker maakt. Daarom zijn wij tegen deze motie.

Met dankbaarheid spreekt Jeroen van den Heuvel namens de fractie van de VVD, D66.

Ja, voorzitter, dank u wel. Ik las de motie en ik zag daar een paar dingen in die ik toch even wil nuanceren. Ik zag erin dat we misschien destijds niet bewust een uitzondering hebben gemaakt bij het ophogen voor deze regeling, hè? De IT-regeling bij het ophogen naar 130%, maar dat is wel bewust gebeurd, als ik het mij goed herinner. De motie die destijds werd ingediend, waarnaar werd gerefereerd, was gericht op gezinnen met kinderen. Er is toen gekozen om die regelingen en de activerende regelingen – dus bijvoorbeeld het deelnemen aan het maatschappelijk verkeer, in de zin van kunnen meedoen aan culturele activiteiten – te verruimen. Voor die regelingen is dat destijds bewust niet gedaan, volgens mij, precies om de reden die de wethouder net noemde. Dat is dat we met de vijf gemeenten in de RSD deze regeling uniform uitvoeren, ook voor een efficiënte uitvoering. En de andere vier gemeenten zitten nog op 100%. Nog een andere opmerking bij deze motie die ik toch even wil maken, los van of we meegaan of niet, is dat ik vind dat er een beetje een eenzijdig beeld wordt geschetst. Ik ben even gaan zoeken. Gemeenten zoals Rotterdam en Wageningen hanteren inderdaad de grens van 130% van het inkomen, en de gemeente Ede daarentegen niet, zoals in de motie wel vermeld staat. Dus dat kwam ik gisteravond achter. Een ander punt dat ik wil benadrukken, is dat we eigenlijk helemaal niet zo heel slecht doen. Als ik naar de drie vergelijkbare gemeenten kijk, dan keert Zeist een hogere IT uit dan de andere drie gemeenten. Dus ik vind dat we dat ook wel mogen benadrukken in de raad. De motie doet bijna lijken alsof Zeist erachteraan hobbelt, maar dat is niet helemaal zo. Dat gezegd hebbende, ben ik ook wel benieuwd hoe de PvdA, de indieners, daarop reflecteren. En ja, ik kan mij voorstellen dat, als het onderzoek er komt, ook de hoogte van de bedragen en niet alleen de 100% en 130% daarin wordt meegenomen. Dat zou ik toch wel realistisch vinden.

In de eerste termijn van de Raad dank ik Hannie Roelofsen Zijsplit. Nu, dank aan anderen.

Dank u wel, voorzitter. Ik zou toch nog een kleine kanttekening willen maken bij het betoog van mevrouw Bakker. Het is inderdaad een heel nobel streven om echt iedereen aan het werk te krijgen. Maar helaas is de realiteit dat er een groep mensen is waarvan we met zekerheid kunnen zeggen dat zij niet aan het werk zullen komen. En voor die groep is deze regeling bedoeld. Ik denk dat dat op zich niet meer dan menselijk is. Dank u wel.

Dank de heer Tompot Socialistische Partij dank

Dank u wel, voorzitter. De SP zal deze motie steunen. Wij vinden het heel belangrijk dat er aandacht is voor een groep mensen die moeilijk aan het werk komt. Ja, het is van belang dat deze groepen niet structureel op achteruitgaan. We weten dat er de laatste jaren aanzienlijke kostenstijgingen zijn geweest, bijvoorbeeld in de kosten voor levensonderhoud, energie en zorgverzekeringen. Het is alleszins gerechtvaardigd om oog te hebben voor de mensen die aangewezen zijn op een bijstandsuitkering en die ook niet zo snel meer aan het werk komen. We moeten in ieder geval hun inkomenspositie in de gaten houden. Deze motie doet dat, en daarom zullen we haar steunen.

Dank aan de heer Tompot van de Socialistische Partij. Dank ook aan Annet van het blog van ChristenUnie en SGP.

Dank u wel, voorzitter. U ziet vanavond dat we eigenlijk geen van ons goed weet om hoeveel mensen het gaat en om welk bedrag het gaat. Deze motie vraagt om onderzoek. We hebben het heel vaak over armoede, dus als we het willen bestrijden, moeten we in ieder geval weten wat er aan de hand is, om hoeveel mensen het gaat en om hoeveel geld het gaat. Daarom steunen we deze motie van harte. Dank u wel, PvdA. Dank u wel, voorzitter.

Dank de heer Fluitman CDA, ja

Ja, dank u wel, Voorzitter. Ik sluit me volledig aan bij mevrouw Van de Ploeg van de ChristenUnie-SGP, en ik zou ook de VVD willen oproepen om in te stemmen met een onderzoek. Want dan weten we waar het over gaat. Mevrouw Bakker roept hier grote bedragen en heeft het over inkomenspolitiek en noem maar op. We kunnen het geld aan allerlei andere dingen uitgeven, dat snap ik wel, maar volgens mij is het heel belangrijk om eerst eens te weten waar we het precies over hebben. Er wordt simpelweg om een onderzoek gevraagd, en ik kan me niet voorstellen dat u als VVD niet ook zou willen weten wat het precies inhoudt, in plaats van hier met grote getallen insinuaties te maken. Nogmaals, inkomenspolitiek vind ik het niet, want we doen hier heel veel zaken mee op de 130%. Alleen deze niet. D66 heeft aangegeven dat dit te maken heeft met de RSD en de vijf gemeenten waarin we zitten. Ik heb ook gezien dat er meer ruimte moet zijn om lokale wensen in te kunnen vullen. Dus volgens mij moeten we eerst eens kijken waar we nou precies over praten. Wat is de uitkomst van het onderzoek? En op basis daarvan kunnen we beoordelen of we hier wel of geen besluit over kunnen nemen en of dat wel of niet inpasbaar is binnen de werkwijze van de RSD. Dank u wel, meneer de Voorzitter.

Heer Fluitman CDA, silco Zwart, GroenLinks.

Dank u wel, voorzitter. Wat mij betreft is de motie een oproep om de regelingen zoveel mogelijk gelijk te trekken, zodat het overzichtelijk is wie voor welke regelingen in aanmerking komt. In het kader van consistentie en toegankelijkheid van het minimabeleid denk ik dat het een mooie stap is om te onderzoeken wat daarin allemaal mogelijk is. Het zou ook heel mooi zijn als we de groep die we kunnen helpen met dit soort regelingen kunnen vergroten. Dus ja, vandaar dat wij de motie van harte indienen.

Dankzij Silco Zwart. GroenLinks' Hannie van Kippersluis ziet het belang van de zee. Ja.

Ja, dank u wel, voorzitter. Allereerst wil ik de indiener van deze motie bedanken. We hebben het hier eerder over gehad. Destijds was de motie enigszins anders en heb ik mijn zorgen uitgesproken over, ja, hoeveel mensen het nu betreft en wat dat betekent. De motie is vervolgens aangepast en ik zie het inderdaad als een oproep om onderzoek te doen, zodat we nog geen besluiten nemen. Ik vind wel dat we de resultaten van dat onderzoek moeten afwachten om te bepalen of we de volgende stap zetten. Ik hoorde de wethouder al zeggen dat we gaan overleggen met de RSD. Dat lijkt me wat voorbarig. Ik denk dat we het ook moeten afzetten tegen wat de collega van D66 heeft ingebracht. Als we hebben afgesproken om dit buiten de regeling te houden om moverende redenen, zoals dat netjes heet, dan moeten we dat ook respecteren en geen inconsequent beleid voeren. Maar ik moet zeggen, ik kan het me niet herinneren, dus ik hoor heel graag wat het onderzoek oplevert. In dat kader zal ik deze motie steunen.

Dank aan anderen in eerste instantie. Vervolgens wilde ik de wethouder benaderen voor een aanvullende reactie, waarna ik terugkeer naar de VVD-fractie. Nee, ik...

Ik wil nog even benadrukken dat het inderdaad om een onderzoek gaat en dat ik blij ben met de resultaten van dat onderzoek en de afweging bij het herijken van het gehele minimabeleid. Dus dat we het ook in samenhang met elkaar gaan bekijken en de afwegingen kunnen maken. En wat dat dan betekent en als het nodig is dat we met de andere gemeenten daarover ook het gesprek aangaan over wat de ruimte is om daar eventueel iets mee te doen, dan zal ik me daar ook sterk voor maken. Om dat gesprek te kunnen voeren en zo een zo compleet mogelijk beeld neer te leggen.

Dank baar bakker VVD.

Dank u wel. Allereerst wil ik graag benadrukken dat in de oproep aan het college staat dat de resultaten meegenomen zullen worden bij het herijken van het beleid. Dat betekent dus dat we daadwerkelijk oproepen om dit mee te nemen. Ik wil dit graag benadrukken. We hebben het over ongeveer 1 miljoen euro. Dit heb ik gevraagd omdat ik het wilde weten. Oké, ik heb aan een ambtenaar gevraagd.

Oh, sorry, als de fluitman onderbreekt, moet je dat dan via de Voorzitter doen? Dat klopt, en graag met de microfoon. Dus als een groep zonder interventie naar de Voorzitter wordt gestuurd en u stoort, dan praat hij in het luchtledige als u antwoord geeft. Dus ik zou zeggen, vervolg nu weer uw betoog.

Oké, ik kan het wel even toelichten. Ik heb de griffie gevraagd: "Hoeveel gaat het ongeveer kosten? Kunt u daar wat meer over vertellen?" Vervolgens heb ik vanuit het ambtelijk apparaat te horen gekregen dat het geschatte bedrag ongeveer 1 miljoen euro is. Dat is waar ik het bedrag van 1 miljoen euro vandaan heb. Ik heb het niet zomaar verzonnen. Dat is wat ik heb gehoord, dank u wel. Daarnaast werd er genoemd: "Weet je, we doen heel veel dingen op 130%, dat klopt inderdaad." Maar dit is geen minimaregeling. Dit is een aparte toeslag, en dat moeten we even duidelijk stellen. Tot slot zien wij het daadwerkelijk ook als een oproep om naar die 130% toe te werken. Daar zijn wij echter niet voor. Wij willen het bij die 100% houden, en daarom zijn we nog steeds tegen. Dank u wel.

Ik ga terug naar Fluitman; u wilde onderbreken, voorzitter.

Voorzitter, ja, mevrouw Bakker heeft inderdaad goed onderzoekswerk verricht. Wat mij dan weer verbaast, is dat de wethouder hier wel aangeeft dat hij op dit moment geen zicht heeft op waar het over gaat. Daarom denk ik dat een onderzoek juist wel op zijn plaats is, zodat we exact weten waar we met elkaar aan toe zijn. En als u straks gelijk krijgt, prima, dan kunt u dat standpunt nog steeds blijven innemen. Maar ik vind het een beetje vreemd dat de VVD nog niet wil meewerken aan een onderzoek, omdat jullie blijkbaar principieel tegen de 130% zijn. Dat kan ook. Dat spreekt hij nu uit, dan weet zij in ieder geval waar ze aan toe zijn bij de VVD. Dank u wel.

Dan zijn we toe aan de stemming. Aan de orde is de motie over de verhoging van de inkomensgrens voor de individuele inkomenstoeslag en een onderzoek daarnaar. Wie is er voor? "Voor zijn," zei ze, "de leden van de ChristenUnie, SGP, GroenLinks en Bianca Osinga van de SP. En nu het punt van het CDA, D66, Nieuw Democratisch Zeist, de Partij van de Arbeid en de Socialistische Partij: wie zijn er gestegen in hun steun?" Tegen zijn de leden van de VVD. Dat betekent dat er 24 voor zijn en 5 tegen. We zijn met 31 leden, dus 31 min 5 is 26. Dat maakt 26 voor en 5 tegen. Aan de orde is nu of we akkoord gaan met deze uitslag van de motie. Dank u. Nu is het voorstel zelf aan de orde. Kunt u instemmen met het raadsvoorstel over de strategische kaders voor werk en inkomen? Ik ga de stemmen verzamelen. Barbacoa, zilver en zwart, kippen van Kippersluis. Bart Bakker van de VVD, het woord is aan u. Dank u.

Dank u wel. Werk is niet alleen een middel om je rekeningen te betalen; het is meer dan dat. Het is zelfstandigheid, eigenwaarde en een kans om samen te werken met anderen. Maar deze kaders zijn niet alleen een kans om meer mensen aan het werk te krijgen. Ze zijn ook een kans op een flinke besparing van € 800.000 voor onze gemeente. Het pad hier naartoe was niet makkelijk en het kostte meerdere collegeperiodes om dit te bereiken. Ik wil hierbij nogmaals mijn waardering uitspreken voor ons college. Deze verbanden versterken ook de banden tussen de RDWI, de Biga en talloze andere ondernemingen die staan te popelen om mensen in dienst te nemen. We zijn beter uitgerust dan ooit om zoveel mogelijk mensen in onze gemeente een kans op werk te geven. Als PvdA zijn we daarom ook ontzettend tevreden met deze kaders, want hoe mooi is het om te kunnen zeggen: "Ik verdien mijn eigen geld"? Dank u wel.

Dank u wel. De bakker spreekt namens de fractie van de VVD. Silco Zwarts van GroenLinks, dank u.

Geachte voorzitter, ik wil ook het college complimenteren met het stuk dat benadrukt hoe belangrijk voorlichting is. Het is duidelijk dat de cliënt centraal staat en wat betreft de Sociale Dienst, dat is natuurlijk een organisatie die op basis van deze inzichten haar werkzaamheden kan voortzetten. Uit recente onderzoeken is gebleken dat cliënten tevreden zijn over de werkzaamheden van de Sociale Dienst en dat zij daadwerkelijk geholpen worden. Daarom wil ik alle medewerkers van de Sociale Dienst hartelijk bedanken, want zij werken elke dag hard om de bedachte plannen, die bedoeld zijn om mensen te helpen, uit te voeren. Het is dan ook niet vreemd dat de titel luidt: 'niet anders, maar beter', door op het gekozen spoor te blijven. Desalniettemin wil ik graag twee punten benadrukken. Ten eerste vind ik het belangrijk dat er aandacht blijft voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, zodat er samen gekeken kan worden waar zij hun talenten kunnen inzetten. Ik ben blij dat hier aandacht voor is binnen deze kaders. Ik roep dan ook op om zoveel mogelijk gegevens te verzamelen om te onderzoeken hoe zij hieraan kunnen bijdragen. Ten tweede gaan de kaders natuurlijk over Zeist en de gemeenten waarmee we samenwerken, maar Zeist is geen geïsoleerd eiland in Nederland. Tijdens de discussie moeten we rekening houden met de landelijke Participatiewet. Deze wet wordt volgend jaar aangepast en naar verwachting zullen de wijzigingen per 1 januari 2025 ingaan. De afgelopen jaren is er te veel gefocust op controle. We zijn benieuwd hoe de minister dit gaat aanpakken en hopen dat de regionale sociale diensten de wijzigingen zullen overnemen. Daar heb ik alle vertrouwen in, aangezien ook in de kaders staat dat vertrouwen van groot belang is. Regels moeten er zijn om mensen te helpen. Steeds meer mensen hebben hulp nodig om rond te komen door hoge huren, inflatie en energieprijzen. Deze mensen verdienen goede ondersteuning en deze kaders vormen daarvoor een solide basis. Daarom stemmen wij van harte in met dit voorstel. Dank u wel.

Silco Smit spreekt namens de fractie van GroenLinks. Wanneer is van belang voor Zeist?

Ja, dank u wel, voorzitter. Allereerst wil ik zeggen dat onze fractie van plan is in te stemmen met dit prachtige raadsvoorstel. Het is van groot belang; in februari zijn we op de regionale bijeenkomsten in Bunnik geweest. Er was veel enthousiasme en meer samenwerkingspartners - de Biga Groep is al genoemd - en er zijn goede plannen. Echter, er is een zorgpunt dat we nogmaals willen benadrukken: hoe gaan we de mankracht en de kennis op een goede manier met elkaar delen? We denken hierbij met name aan de kleinere gemeenten binnen dit samenwerkingsverband. Dank u wel.

Van de zijde van de Raad kan de conclusie zijn dat de leden van de Raad instemmen met de strategische kaders voor werk en inkomen. Dank u wel. Ik wil voorstellen om de vergadering voor 10 minuten te schorsen. Het volgende agendapunt betreft Driebergen-Zeist, waarvoor 5 moties zijn ingediend als aanloop naar een adequate behandeling. De vergadering is geschorst voor 10 minuten. Dames en heren, graag heropen ik de vergadering. Wilt u plaatsnemen? Dames en heren, ik heropen de vergadering.