Integraal Veiligheidsplan 2024-2027

Aan de orde is agendapunt 5. Dit punt zal voorgezeten worden door de heer Van Ginkel, plaatsvervangend voorzitter van de Raad. De gemeenteraad van Zeist heeft het Integraal Veiligheidsplan (23RVV027) besproken, waarbij veiligheid als een cruciaal element voor het welzijn en de leefbaarheid van de gemeente wordt gezien. Er is een toename van criminaliteit en overlast in Zeist geconstateerd, en de raad erkent de noodzaak om hierop te reageren. De motie vraagt het college om een gedetailleerde analyse van deze toename te maken, een samenwerkingsgericht veiligheidsplan te ontwikkelen met concrete maatregelen, de communicatie met inwoners over veiligheidskwesties te verbeteren, preventieve acties te stimuleren, en budget vrij te maken voor de uitvoering van het plan. De gemeenteraad gaat nu debatteren over dit voorstel.

Aan de orde is het Integraal Veiligheidsplan 2023-2027. Ingediend zijn twee moties, die door de griffie op volgorde zijn gelegd van meest ingrijpend, alhoewel dat vrij relatief is, geloof ik. Maar de eerste in ieder geval op mijn stapeltje is die van de motie ingediend door Zeister Belang, en nog meer fracties, niet op dit blad. Nee, zei ze, maar ik geef graag Hannie van Kippersluis de gelegenheid een motie toe te lichten en kom dan terug bij de portefeuillehouder, daarna weer terug bij de indiener en dan kijken we hoe we daar verder mee gaan. Mevrouw Van Kippersluis, u heeft het woord, dank u wel.

Dank u wel, voorzitter. Ruim een maand geleden, op 1 september, heeft onze fractie de onderhavige motie naar de raadsgriffie gestuurd met het verzoek deze met de andere fracties te delen. Op 4 september kreeg onze fractie het verzoek om de motie aan te houden. Dat is de reden dat deze motie niet in de raadsvergadering van 5 september aan de orde is geweest. Veiligheid is namelijk een zeer belangrijk onderwerp dat iedereen aangaat. En dan heb ik het niet alleen over verkeersveiligheid, maar over alle soorten van veiligheid, waarbij bijvoorbeeld de bestrijding van cybercrime nog in de kinderschoenen staat. Er wordt nu nog te veel op basis van meldingen gestuurd. Onze fractie heeft al eerder aandacht gevraagd voor de verborgen criminaliteit. Mensen die een diefstal van een fiets niet meer melden, of politie die bezorgde burgers die melden dat er iets niet pluis is in hun wijk te horen krijgen: "Sorry, wij komen alleen voor een heterdaad." Hoe krijg je dan een goed beeld van vandalisme en diefstal? Het is uitdrukkelijk niet onze bedoeling om de politie de zwarte piet toe te spelen, want de politie kampt al jaren met een onderbezetting. Maar het gaat ons te ver om de inwoners een symbolisch bedrag van 10 cent te vragen, omdat wij niet in staat zijn om een veilige omgeving te creëren. Even los van het feit of het bij deze symbolische 10 cent blijft. Dus vandaar deze motie om in de uitwerking van het Integraal Veiligheidsplan een grondige analyse als basis van ons handelen te maken. Tot zover, dank u wel, voorzitter.

Dank Harry van Kippersluis voor de toelichting op de motie. Graag geef ik als portefeuillehouder reactie, Kees Janssen.

Voorzitter, dank u wel. Misschien is het goed nog even te memoreren. Het debat in de ronde tafel die we gehad hebben, hebben we vrij uitvoerig over het Integraal Veiligheidsplan gesproken en alle veiligheidspartners waren ook aanwezig bij die bespreking vorige week. Het gaf ook geen aanleiding tot debat. We hebben twee uur besteed om het voorliggende plan te doorgronden en ook wel ervaren dat er brede steun is vanuit de raad voor dit plan en dat is fijn, want het geeft de contouren aan voor het werken de komende vier jaar. De fractie van Zeist Belang heeft een motie geformuleerd en ik zou eigenlijk puntsgewijs er iets over willen zeggen. Vijf punten staan erop. Als je daar goed kennis van neemt, dan kom ik uit de analyse tot een tot één bevinding in het kader van het opstellen van het Integraal Veiligheidsplan. Er is een hele uitgebreide veiligheidsanalyse uitgevoerd door het Bureau Regionale Veiligheidsstrategie en dat vormde een belangrijke basis om de plannen te formuleren zoals ze nu voorliggen. Dus het is niet een plan ontstaan zonder analyse, maar juist door een analyse en door het sonderen in de wijken bij de wijkbijeenkomsten van hoe de samenleving daar precies tegenaan kijkt. Het is de bedoeling dat we dit plan, dan kom ik op punt twee van de motie, dat dit plan vertaald wordt in een jaarprogramma en dat zal zich elk jaar herhalen. November, december komt er een zogeheten jaarverslag, dus voor het komende jaar zal dat gebeuren de komende maanden. Nou, we zullen dan ook vaak communiceren op een transparante wijze, doen we sowieso al een keer per kwartaal naar de raad over de voortgang, zoals we dat ook in het verleden hebben gedaan om de uitvoering van het IVP in beeld te houden. Het vierde punt wat ik zou willen noemen is dat we juist de wijken ingaan, ook met onze wijkteams, om voeling te houden op leefbaarheid en veiligheid in de wijk, zoals het nodig is om bij te sturen dat we dat doen naar aanleiding van de ontwikkelingen in de actualiteit. En het laatste punt, dat heeft dan met budget te maken, de fractie van Zeist Belang wijst erop van ja, je zou eigenlijk een budget vrij moeten maken om de uitvoering van het IVP mogelijk te maken. Nou, in programma 9 van de begroting, daar zijn middelen voor veiligheid, openbare orde en veiligheid en crisisbeheersing en brandweer opgenomen. Maar er is dus een heel, ja, een vrij groot, maar noodzakelijk goed budget gereserveerd om het voorliggende plan uit te voeren. Dan

Dan loop je dus gevaar dat je een heel groot gedeelte gaat missen waarop je misschien wel actie had willen ondernemen. Dat is even de strekking van het voorstel.

Dank u, mevrouw de voorzitter, mag ik, David? Ik heb nog een vraag omdat ik daar nog niet helemaal tevreden over ben. Ja, toch?

Wel, want ik hoor eigenlijk een andere motie in deze tekst of in deze uitleg, want als ik het zo lees, dan wordt daar niks over die toename van criminaliteit en overlast, zeg maar, genoemd. Er wordt eigenlijk hier vooral aangegeven om het onderzoek, wat eigenlijk al heeft plaatsgevonden, te herhalen. Ja, sorry dat ik hierop doorvraag, hoor, maar ik vind dit toch wel belangrijk om even uit te spreken naar elkaar. Kennelijk wordt er toch iets ingediend, wat ja, best wel overbodig is als ik het zo mag uitspreken. Geen vraag, denk ik, die u stelt, mevrouw Van Kippersluis, hè? Dat is... Ik neem aan dat het misschien inderdaad de constatering is, maar ik wil het wel gezegd hebben dan, voorzitter, dank u.

Bij deze, meneer de voorzitter, moet daar nog een aanvulling op. Raad, u gaat veel tijd besteden, maar het is aan u. David Tompot van de SP, dan kom ik nog bij fiscaliteit en dan gaan we, denk ik, de beraadslaging beëindigen. David Tompot van de SP, dank u.

Dank u wel, voorzitter. Ja, naar aanleiding van de reactie van mevrouw Van Kippersluis van zojuist. Ze had het over de verborgen criminaliteit en ik ben het ook mee eens dat we daar natuurlijk ook zicht op moeten hebben als gemeente. Alleen de vraag is wel: als mensen van een fietsdiefstal geen aangifte doen of van een andere criminaliteit die misschien waar mensen van denken van: "Nou, dat is toch de moeite niet?" Dan is natuurlijk wel de vraag van hoe een gemeente dan daar een goede analyse op kan uitvoeren, want het begint natuurlijk wel bij de statistieken dat er eigenlijk een aangifte moet worden gedaan. Dus mijn vraag is eigenlijk aan mevrouw Van Kippersluis: hoe ziet zij dat dan voor zich? Hoe je daar dan analyse van kan maken als daarvan die zaken geen aangifte wordt gedaan?

Heeft u het antwoord nodig om uw standpunt te bepalen over de motie? Dan geef ik het relevant. Mevrouw Van Kippersluis.

Ja, dank u wel, voorzitter. Ik heb het niet helemaal verstaan, maar de vraag was hoe wij achter de verborgen criminaliteit kunnen komen. Is dat correct, voorzitter?

Voorzitter: Als ik het nog even mag verduidelijken? De vraag was van u, mevrouw Van Kippersluis, over de verborgen criminaliteit? U zei erbij, van ja, mensen doen vaak geen aangifte meer, hè? Bijvoorbeeld van een fietsendiefstal. Mijn vraag is dan: als mensen van dat soort zaken geen aangifte doen en die zaken dus ook niet in de statistieken terechtkomen, hoe zou je daar dan een analyse op kunnen uitvoeren? Ja?

Ja, dank u wel, nu snap ik het. Ik denk dat je dan in de vorm van een enquête aan de slag moet gaan en daarop die analyse los moet laten. Dank u, mevrouw.

Mevrouw Van Kippersluis, Fiscardo, vis, Carlini, tenslotte afronden, ja.

Ja voorzitter, ik heb de ronde tafel bijgewoond. Ik heb daar op geen enkel moment iets gehoord van de kant van Zeister Belang dat er reeds een motie gemaakt was, en ik constateer dat het ontzettend jammer is dat dat niet gebeurd is, want dan hadden we een debat kunnen laten volgen op de ronde tafel om over deze zaken, waar we nu over moeten praten in de raadsvergadering, wat niet de plaats is waar dat hoort, alsnog te moeten praten. Dus ik wil dat even geconstateerd hebben.

Dank, Carlo Fesca, voor die constatering. Ik kijk even. Volgens mij heeft de Raad voldoende beraad gehad. Ik kijk naar mevrouw Van Kippersluis. Houdt u de motie aan of wordt deze in stemming gebracht? Ja, nu is het aan de orde: stemming over de motie veiligheid, ingediend door Zeister Belang. Wie van de partijen is voor deze motie? Partij van Zeister Belang, wie is tegen deze motie? Dat zijn, nu ik even snel kijk, alle andere partijen. Daarmee is de motie verworpen. We gaan over naar de tweede motie, de motie VVD, ingediend door de VVD. Marco Huijben is de toelichter, en we weten allen dat zijn collega Jarno Goossen daar een belangrijke rol in heeft gehad. Laten we hem vooral vermelden, want dat had u misschien zelf ook gedaan. Het woord is aan u ter toelichting.

Marco: Dank u wel, voorzitter. Ja, ik ben inderdaad een klein beetje trots, want Jan Groosman heeft inderdaad deze motie geïnitieerd als buitengewoon raadslid die overtuigd bezig is op het veiligheidsdomein en dat met hart en ziel ook doet. En dat heeft geleid, onder andere, tot deze motie met als leidraad 'meten is weten' en 'inzicht geeft sturing'. En het doel van deze motie is om met bouwstenen te komen om uiteindelijk, en mevrouw Van Kippersluis raakt het ook al een klein beetje, een integraal inzicht te krijgen in de veiligheidsbeleving, maar ook in de harde veiligheidscijfers en de koppeling daarin. Met deze motie beogen wij om daar, nou ja, de bouwstenen voor aan te geven om dat in Zeist te organiseren. Dat is de toelichting, voorzitter. Dank.

Dank voor de bondige toelichting, dan ga ik voor een eerste reactie van het college naar de portefeuillehouder Kees Jansen, dank.

Dank voorzitter. Het vraagt even tijd om een reactie te geven. Ik zou het eigenlijk in drieën willen doen. Het college is van plan in het kader van het voorliggende Integraal Veiligheidsplan om met de vier gemeenten na te gaan op welke wijze we op het niveau van die vier gemeenten een veiligheidsmonitor kunnen ontwikkelen. Dat is één. Het tweede wat ik daarover wil zeggen: een veiligheidsmonitor biedt slechts een beperkte weergave als het gaat om het actuele beeld. Want het is een opname en doe je hem één keer in de twee jaar, dan hobbelt het beeld altijd na op de realiteit. Dus wij vinden de betekenis van meten en weten op dat punt beperkt. Daar hebben we ook in de ronde tafel het gesprek over gevoerd. Gaat het om meetbaar of merkbaar? Dat is een verschil en dat merkbare, dat geven we in de gemeente Zeist vorm door regelmatig wijkplein, ook ontmoetingen te organiseren. Naast alle cijfers die we al hebben van politie, van de veiligheidsregio, van onze eigen enquêtes en inzichten en getallen, dat merkbare dat voeden wij en die frequentie. Die zit nu op een twee keer per jaar. Dat zal, als het nodig is, zelfs nog wat verhoogd kunnen worden, omdat merkbare, dat gevoel tussen overheid en samenleving om die band hecht te laten zijn als het gaat om de veiligheidsbeleving. Dus de enquête of de monitor, ja, is van beperkte betekenis als het om dat punt gaat. En dat is ook de reden geweest dat ik namens het college, toen dit punt aan de orde kwam bij de ronde tafel over het veiligheidsplan, heb gezegd: van ja, let wel. We gaan iets na met vier gemeenten wel vanuit het gevoel 'samen uit, samen thuis'. Ik vind dat een stap die je sowieso eerst moet nemen en ten tweede, ja, wees voorzichtig met een burgerpeiling of een soort meting naar subjectiviteit in de veiligheidsbeleving. Als je al gewoon de wijk- en buurtgesprekken hebt daarover, en dan niet eens in de twee jaar, maar ja, vrij frequent, algauw snel meer dan een jaar. Nou, de burgerpeiling op een ander vlak die wordt ontwikkeld komend jaar. Dat gaat vanuit een andere portefeuille, de portefeuille van Wouter Catsburg. Dat gaat over de dienstverlening en dat geeft wel aan dat het een ander onderwerp is, daar zit meer vertraging in. Dat gaat over ruimtelijke ordening, van wat is de beleving van je wijk? Wat is de kwaliteit van de speelvoorzieningen? Wat vinden we van de fietspaden die aangelegd zijn? Er komen twee vragen op het gebied van veiligheid voor in die burgerpeiling, maar die moet nog verder ontwikkeld worden. Die moeten we nog op enig moment volgend jaar kunnen delen met de raad, die burgerpeiling in wording, maar daar dat onderwerp kan enige vertraging verdragen tussen de signalering en de actie, terwijl bij veiligheid gaat het er meer om. Je ziet wat en je wilt acteren. Dus zowel de andere aard van het onderwerp, niet overheidsvoorzieningen, maar veiligheid, als dat wat we met de andere gemeente willen doen, ja, speelt bij het college wel de gedachte dat dit niet het goede moment is om over dat onderwerp het laatste woord te spreken en zou het jammer zijn als we moeite en tijd en energie zouden stoppen in iets van meer willen weten, hè? Weten, meten is weten. Het gaat er natuurlijk ook in als koek, inzicht is sturen. Ja, dat staat ook als een huis. Nou, vaak is het bij veiligheid zo dat je meer doet met ongeveer. Ja, je doet meer met ongeveer, want als ik het gesprek met die inwoners heb over dat onderwerp, gaat het helemaal nooit over de feiten. Het gaat er gewoon om van, hé, wat beleef je, wanneer is het gebeurd? Dat laat zich helemaal niet in een soort monitor met cijfers afmeten, dus in die filosofie 'met ongeveer doe je meer'. En de ontmoeting en gesprek die we in de wijken doen, tegelijkertijd met de monitor die eraan komt, hopelijk met vier gemeenten en de peiling die nog ontwikkeld wordt, is het niet het ideale moment om over de motie een beslissing te nemen. Ik heb veel woorden nodig, neem me niet kwalijk, en dat geldt temeer omdat in de motie precisie is geformuleerd. Dat is een kwaliteit, dus je kijkt gewoon naar de motie. Ja, ik heb veel waardering voor, maar die precisie suggereert op dit moment nog in een wordingsproces of het zo precies moet zijn. Kijk naar die laatste alinea in het verzoek waar die zeven punten staan. Dat het college zegt van ja, is dit wel het goede moment om het te doen? Eigenlijk is het antwoord: het is niet het goede moment. Het is aan de fractie om goed af te wegen. Is dit wel het moment? Als dit wel het moment is, dan ziet het college op het spoor dat het een stap te ver is op dit moment en wordt de motie ontraden. Als we hem een kans willen geven in het wordingsproces, dan zou de overweging zijn: nou, een beetje ongebruikelijk, misschien van onze kant, ja, hou hem aan. Nou, meer wil ik er eigenlijk niet van zeggen op dit moment.

Dank voor deze toelichting, portefeuillehouder Jansen. Nu ga ik terug naar de indiener, Marco.

Ja voorzitter, dank u wel, dank ook voor de suggestie van de portefeuillehouder en de heldere beantwoording op dat punt. Ik wil toch wel graag even peilen wat de andere raadsleden van de voorliggende motie vinden, voordat we een besluit nemen of we haar al dan niet in stemming brengen. Maar ik wil toch wel even op een aantal thema's inhaken die hier zijn aangesneden in de antwoording van de portefeuillehouder. Je moet de motie eigenlijk ook zien als het aanjagen van die veiligheidsmonitor, die toch kennelijk wel onderzocht wordt, blijkt ook uit het Integraal Veiligheidsplan, dus het is kennelijk toch niet helemaal waardeloos, denk ik, denken wij ook niet overigens, want voordat je iets merkbaar in een wijk kunt laten plaatsvinden, zul je eerst moeten weten waar de pijn zit. En dat doe je toch, hoe onaantrekkelijk misschien ook, met metingen op een bepaalde manier en ook metingen van de subjectieve veiligheid die niet in de harde cijfers terugkomt. En daarbij is het eigenlijk altijd achteraf natuurlijk, want in het veiligheidsdomein vraagt men natuurlijk snel om actie om resultaat te kunnen zien. Maar ja, je zult ook breder moeten meten en conclusies moeten kunnen trekken, dus daarom is het altijd achteraf, helaas misschien ook wel. Het is absoluut niet de bedoeling wat de VVD betreft om het te groot te maken, dus het moet zeker geen vorm hebben van een burgerberaad en heel veel geld kosten. Dat is absoluut niet wat wij willen; we denken dat dat kleinschalig kan, misschien wel in combinatie met die gesprekken die ook al in de wijk plaatsvinden. Maar ik ben even benieuwd wat de andere raadsleden daarvan vinden, over het punt van de burgerpeiling vind ik interessant, dus daar houd ik even in mijn achterhoofd. Maar ik ben even benieuwd wat de andere raadsleden daarvan vinden.

Van de bemerkingen wilden we de peilstok en de inderdaad houden. Ja, dan gaan we kijken wie daarop wil reageren. Wie inderdaad, ik zag Julian Wassink, Carlo Fiscalini, Martine Folkersma, Esther Avid. Gaan we daar even mee beginnen? Beginnen met Julian Wassink, ChristenUnie SGP, ja.

Ja, dank u, voorzitter. Ik ben toch wel verbaasd eigenlijk dat de VVD de motie niet aanhoudt, omdat volgens mij de reactie redelijk duidelijk was vanuit het college. Ook als ik terugkijk naar uw reactie op de vorige of naar de reactie van dit lid bij de vorige motie die een min of meer zelfde oordeel kreeg. Dus ik zou eigenlijk willen zeggen, volgens mij was het helder, laten we hem aanhouden en onze tijd besteden aan dat waar we voor elkaar rijden. Julian

Julian Wassink, ChristenUnie, SGP Carlo Scalini, Nieuw Democratisch Zeist.

Ja, voorzitter, dank u. Bij de woorden van meneer Wassink sluiten wij ons graag aan. Het was ons niet helemaal duidelijk dat de monitor al in overleg was met andere gemeenten en wij gaan er graag vanuit dat dit op korte termijn tot een bepaald resultaat zou kunnen leiden waarover de Raad dan verder kan praten. Maar wij willen toch de VVD dringend verzoeken om de motie aan te houden.

Dank, Karlov, dit is een nieuw democratisch voorstel van de gemeenteraad van Zeist, maar dan Folkertsma van GroenLinks.

Ik heb altijd moeite met dat apparaat. Ik sluit me eigenlijk aan bij de vorige sprekers. Wij zouden deze motie zoals die er nu ligt, ook niet steunen. Dus wat de vorige sprekers hebben gezegd, dat ondersteunen wij ook. Wij zouden zeggen, houd deze motie gewoon aan. Wij hadden ook nog wel een opmerking over de financiering van deze motie, daar zijn wij het ook niet mee eens. Ik weet niet of het nog zinvol is om dat te benoemen. Ja, er wordt gezegd dat het ongeveer 20 tot 30.000 euro zou kosten. Dat moet gehaald worden uit een potje waar dat niet voor bestemd is. En dat was voor ons eigenlijk ook het grootste struikelblok om dit niet te gaan steunen. Dus ik zou zeggen, houd hem aan.

Dank, Martine Folkersma van GroenLinks. Nu geef ik het woord aan Esther Kant van het CDA. Dank u.

Dank u wel, voorzitter. Het CDA sluit zich aan bij de vorige sprekers en wij hebben alle vertrouwen in het college. Ons advies is ook aan de VVD om dit aan te houden. Dank u wel, voorzitter.

Voorzitter, ook D66 zou adviseren inderdaad om het aan te houden, en ik vond ook de insteek vanuit het college heel mooi, hè? De manier waarop er met deze participatie wordt omgegaan, ook met andere gemeenten. En dat is niet alleen altijd cijfers, er moet ook gevoel bij zijn en ik denk dat we op die manier meer bereiken. Dus zou zeker adviseren om het even aan te houden. Ja, dank.

Dank, voorzitter. Hartelijk dank, D66, Hanneke Roelofs, zes punten, dank.

Dank u wel, voorzitter. Ook ik zou willen voorstellen om deze motie aan te houden, omdat wij van mening zijn dat er zeker hele goede punten in zitten. Waarbij de burgerbetrokkenheid en de transparantie aan de raad dus aanhouden, graag.

Dank, Annie Roelofsen, voor uw punt. Nu kijk ik rond, meneer Haber, u heeft uw hand opgestoken.

Voorzitter, dank daarvoor. Ik merk een nagenoeg unanieme steun voor het aanhouden, dus. Ik denk, ik denk inderdaad dat wij de motie gaan aanhouden en wij kijken met belangstelling uit naar de uitkomst die in die burgerpeiling naar voren komt en de opmaat naar het wat bredere Integraal Veiligheidsplan. Zit al in de regio, dank u wel, dank voor.

Voor de reactie, Marco, hebben we de motie aangehouden. Nu komen we bij het Integraal Veiligheidsplan 2024-2027 zelf. Mag ik rondkijken en vaststellen dat er voldoende over het plan is gesproken en geen behoefte meer is aan stemverklaringen? Toch nog een in ieder geval die gelegenheid krijgt, die natuurlijk. Carlo, Fractie Nieuw Democratisch Zeist.

Tijdens de stemming over dit voorstel is er binnen onze fractie nog aandacht aan besteed, en wij willen niet nalaten op te merken dat een minderheid binnen de fractie van mening was dat er te weinig aandacht was voor slachtofferhulp in dit hele Integraal Veiligheidsplan, maar ook te weinig aandacht voor de verkeersveiligheid. We willen dat graag meegeven aan de portefeuillehouder.

Dank voor die toevoeging. Dank voor die opmerking, Carlo Scalini. Zullen we toch gewoon even kijken met een handopsteking over het Integraal Veiligheidsplan 2024-2027: wie van de fracties steunt dit? Het Veiligheidsplan is dus voor. Ik kijk naar links, ik zie daar alle fracties. GroenLinks, zie ik aan die kant, zie ik allemaal, dan is het Veiligheidsplan daarmee unaniem aangenomen. En kan de portefeuillehouder weer zijn rol hier terugnemen als voorzitter van de vergadering.

Dank aan de heer Van Ginkel voor het voorzitten van dit agendapunt. Wij stellen aan de orde het Integraal Veiligheidsplan (23RVV027). Ik begrijp, het is in de discussie natuurlijk afgevlogen.