Manifest weerbaar bestuur prov. Utrecht

Dan gaan we naar agendapunt 17: Het manifest weerbaar bestuur. Dit manifest is natuurlijk besproken, niet aan een formele tafel, maar meer in de vorm van een reflectiegesprek met de raadsleden. Naar aanleiding daarvan is het raadsvoorstel preciezer geformuleerd en in twee stappen opgesteld. Vanavond gaat het echt om het manifest. De intentie is om met elkaar een uitspraak te doen over het werken aan veiligheid en weerbaarheid in onze democratie. Het komt erop neer dat we proberen te voorkomen dat intimidatie, bedreiging of ander ongewenst gedrag leiden tot terughoudendheid bij bestuurders, politici of medewerkers. Samen stellen we een norm die uitgewerkt wordt in een soort handreiking of protocol. Dit zal pas plaatsvinden nadat de raad, samen met het college van B en W, een conferentie hierover heeft belegd. Ik gebruik deze woorden omdat niet iedereen bij het gesprek aanwezig is geweest. U heeft misschien de stukken al ingezien, maar ik stel het graag open voor discussie. Wie van u wil hier iets over zeggen? Dan inventariseer ik even: de heer Gerard van Vliet van GroenLinks, de heer Van Ginkel van D66, Wilma Breddels van de Partij van de Arbeid, de heer Bredius van Nieuw Democratisch en de heer Van Splunter van de VVD. Dank u. Gerard van Vliet van GroenLinks, ga uw gang.

Ja, dank u, voorzitter. Ik denk dat er op dit moment een belangrijk raadsvoorstel voorligt. Wanneer er ongewenste gedragingen richting publieke ambtsdragers plaatsvinden, is het belangrijk dat mensen om hen heen gaan staan en dat er niet met het openbaar bestuur gesold kan worden wanneer dit het geval is, of wanneer het daarop lijkt. Ik heb nog wel een vraag bij de uitwerking van het onderdeel sub twee, dus bij de uitwerking van het proces van implementatie en uitvoering. Ik was zelf niet bij de rondetafel. We vragen ons af in hoeverre daar ook het onderwerp aan bod is gekomen. Omdat er op een gegeven moment mensen kunnen zijn die dergelijke gedragingen in hun richting ervaren. Op welke manier is er ook ruimte voor een zekere mate van regie of zelfregie, of kan dat in ieder geval een onderdeel uitmaken van de uitwerking om daarnaar te kijken? In hoeverre ga je als raad met elkaar om deze persoon heen staan, maar kijk je ook naar wat, gezien de gedragingen, ook vanuit die persoon zelf die dat heeft meegemaakt, van belang kan zijn om hem of haar ook ruimte te geven? Hoe heeft dat het beste effect voor deze persoon om met deze gedragingen om te gaan? Dus daar zou in ieder geval in de verdere uitwerking aandacht aan besteed moeten worden.

Dank u wel, meneer Gerard van Vliet van GroenLinks. De heer Van Ginkel van D66.

Dank u wel voor het van harte omarmen van dit voorstel. Het zijn barre tijden, zeker nu, in de laatste weken voor de verkiezingen. Men hoeft slechts elke dag even op social media te kijken, iets wat ik als kijker vrij frequent doe, al is het maar om de verrichtingen van de fractievoorzitter van GroenLinks in deze Raad te volgen, die daar zeer actief is. Maar als je in deze twee weken vooral op social media kijkt, zie je dat het er bar en boos aan toe gaat en dat er veel vernieuwing plaatsvindt. We zijn zeer blij dat de burgemeesters en de dijkgraaf, onder leiding van de commissaris, dit initiatief hebben genomen. We omarmen het van harte en we spreken graag tijdens de conferentie verder over hoe we dit gezamenlijk kunnen uitvoeren.

Dank aan de heer Van Ginkel van D66. Jan Bredius, Nieuw Democratische Zeist.

Ja, dank u wel, voorzitter. Nieuw Democratisch Zeist heeft grote waardering voor en heeft ook kennisgenomen van het gewijzigde raadsvoorstel. Juist vanwege de toevoegingen die zijn aangebracht met betrekking tot het feitenrelaas, is heel veel duidelijk geworden, en de routekaart is toegevoegd. Dat maakt het beeld compleet, en met name die feiten zijn belangrijk om kennis van te nemen en ook om het gevaar voor onze democratie te zien. Omdat die ondermijnend kan zijn en bij tijd en wijle ondermijnd of in gevaar gebracht is door deze ondermijning, is dat manifest dus belangrijk. Het is een robuuste reactie op de zorgen die er zijn, en dat is heel goed, want je kunt zeggen dat de democratie, zoals die hier nu is - de representatieve, de volksvertegenwoordigende democratie - staat als een huis, nietwaar? Die is er ook en die moet op geen enkele manier in gevaar gebracht worden. Daarnaast zijn er natuurlijk allerlei vernieuwende elementen waarin om inspraak wordt gevraagd, maar dat mag geen enkele reden zijn om ongewenst gedrag te vertonen. De reactie met het manifest is dus robuust en terecht. En ja, samen geeft dat kracht aan de democratie om die ook als een huis te laten staan.

Hartelijk dank, Jan Bredius, van Nieuw Democratisch Zeist. Wilma Breddels van de Partij van de Arbeid.

Geachte voorzitter, na het lezen van de stukken had ik aanvankelijk enige aarzeling. Op het moment dat je een melding doet, is het uit je handen en heb je er zelf niet veel meer over te zeggen. Voor mij was het echter zeer nuttig dat ik bij die bijeenkomst aanwezig was, want ik heb me daadwerkelijk laten overtuigen van het belang dat je als ambtsdrager eenduidig naar buiten treedt en dat je duidelijk bent: dit accepteren we wel, dit accepteren we niet. In die zin ben ik uiteindelijk overtuigd en ik ben er blij mee. Dank u wel.

Dank u wel, Wilma Breddels van de Partij van de Arbeid. Ernst van Splunter van de VVD.

Dank u wel, voorzitter. Ja, de democratie zou zo vast als een huis moeten zijn, was het maar zo. Ik denk dat de democratie ernstig in gevaar verkeert, en dat is om redenen die mijn collega Dick van Ginkel zojuist heeft aangevoerd. Het is goed dat dit manifest er is, maar het is een harde noodzaak. Het is ook heel goed dat we er indringend naar gaan kijken, want er zijn heel veel dingen in de uitwerking te doen. Grensoverschrijdend gedrag is ontzettend moeilijk te definiëren. Wat valt er nou wel onder en wat niet? Hoe breed moet je het zien? Het is een goede dag dat we dit manifest vaststellen, maar het is tegelijkertijd een treurige dag. Ik ben helaas een stuk somberder ten aanzien van de democratie, de gemeentelijke democratie, en dat wordt ook gestaafd doordat ik om mij heen zie dat collega's voortijdig afhaken. Gelukkig niet in deze gemeente, maar wel in andere om deze redenen. En ik zie ook dat er een heleboel potentiële collega's zich niet meer beschikbaar stellen vanwege dit soort zaken. Dat is niet goed, en daarom ben ik blij met dit manifest.

Ik wil graag ook anderen bedanken, en daar wil ik nog een paar woorden aan wijden. Ik dank u allen. We kunnen elkaar bedanken voor de manier waarop we met het manifest omgaan, want dat betekent dat we het unaniem onderschrijven. Dit geldt zowel van de kant van het bestuur als van de kant van de Raad en van de ambtelijke organisatie. Dat is prachtig. We weten ook, en dat is ook uitgesproken, dat er nog een uitgebreide uitwerking volgt en dat we die na een conferentie in het voorjaar zullen bespreken. Er zijn al enkele opmerkingen over gemaakt, ook vanavond door de heer Van Vliet. En ik dacht dat ook Wilma Breddels daar een kanttekening bij plaatste, evenals Jan Bredius van Nieuw Democratisch Zeist. De uitwerking vraagt om aandacht, maar dat neemt niet weg dat we vanavond toch een belangrijk besluit nemen. Gezien de urgentie, laat ik het zo zeggen, kan de conclusie zijn dat de Raad unaniem instemt met het voorstel. Akkoord? Dank u wel.