8A Motie vreemd aan de orde van de dag Verbod op lokaal consumentenvuurwerk

Is er een motie vreemd aan de orde van de dag over het verbod op lokaal vuurwerk? Is er een motie aan de orde? Ten tweede, en is er een derde? Daarop zullen we de reacties van het college vragen en als dat gebeurd is, zullen we overgaan tot... Nou ja, tot waar we al gekomen zijn. De eerste motie van Zeist, nu van Nieuw Democratisch Zeist, SP en GroenLinks. Wie van de partijen wil een toelichting geven op de motie? Roel van Nieuwstadt van GroenLinks. Harry Roelofsen, natuurlijk als eerste van Interesse Zeist, nu, dank u.

Dank u wel, Voorzitter. Hoewel we hadden afgesproken geen rotjes en bommetjes af te steken, ging het er nu al aardig knallend aan toe. Ik zou daaraan willen toevoegen dat het afsteken van vuurwerk een oude traditie is, bedoeld om boze geesten weg te jagen en goed het nieuwe jaar in te gaan. Nu hecht Zeist zeker waarde aan tradities. Maar we realiseren ons ook dat tradities ontstaan en ook weer kunnen verdwijnen. Dit heeft te maken met beschaving, veranderde inzichten en ontwikkelingen in de samenleving. En dat is nou juist wat er nu speelt. Met alle problematiek rondom duurzaamheid, stikstof, gezondheidsproblemen, toenemend geweld tegen hulpverleners en vernielingen past de traditie van het afsteken van vuurwerk op straat niet meer in deze tijd. Een landelijk verbod zou meer stevigheid bieden, maar zolang dat niet gerealiseerd is, vinden wij dat wij als gemeente onze verantwoordelijkheid niet moeten ontlopen. Daarnaast vindt Zeist dat iedereen vrij is om de jaarwisseling op zijn of haar eigen manier te beleven, maar deze vrijheid mag niet ten koste gaan van andere inwoners. We willen ook de aarde behouden voor onze kinderen en kleinkinderen. Het argument 'Het is zo leuk en zo mooi' is, denkend aan de toekomst, onverkoopbaar geworden. Het wordt tijd voor een nieuwe traditie, waarvan we hopen dat heel Zeist wil meedenken over de invulling ervan. Dank u wel, mevrouw de Voorzitter.

Mevrouw Roelofsen spreekt nu voor zich. Terwijl ik naar de andere indieners van deze motie kijk, zie ik dat uw democratisch Zeist behoefte heeft aan een toelichting. GroenLinks wilde ja zeggen, maar ik ga ze nu in de volgorde behandelen zoals ze hier op het briefje staan, en dat is een. Vindt u het goed dat ik naar GroenLinks ga? GroenLinks, Roel van Nieuwstad, dank u.

Dank u wel, voorzitter. Uiteraard sluiten wij ons geheel aan bij de woorden die Hannie Roelofsen namens Zeist.nu heeft gesproken, voorzitter. Niet alleen kunnen we ons daarbij aansluiten, maar ik wil daar eigenlijk ook nog een klein schepje bovenop doen. We hebben vandaag hier inderdaad twee moties voorliggen die heel erg op elkaar lijken, en er is een heel wezenlijk en belangrijk verschil. Dat is dat de motie die we nu als eerste toelichten ook oproept tot het instellen van een lokaal verbod op vuurwerk. Dat is het grote verschil. En waarom doen we dat? Zoals aangegeven, is iedereen in deze raadszaal het er eigenlijk wel over eens dat een landelijk in te stellen verbod de beste maatregel is, maar daar wordt al drie jaar stevig voor gelobbyd. En het is maar de vraag wanneer de vraag vanuit de maatschappij, die heel duidelijk in meerderheid hier ondervraagt, gehonoreerd gaat worden. En mevrouw Roelofsen heeft het al aangegeven: het gaat bij deze traditie ook over vernieling, verwonding en vervuiling. In het afgelopen jaar zijn er in de 24 uur dat men zich met vuurwerk bezighoudt, voorzitter, 1250 ernstige en iets minder ernstige gewonden gevallen die zich moesten melden bij een spoedeisende eerste hulp of bij een huisartsenpost. Dat is de prijs, een deel van de prijs die betaald moet worden voor deze traditie. We moeten ons realiseren, voorzitter, dat ongeveer 50% van deze slachtoffers bestaat uit omstanders. We moeten ons ook realiseren, en dit is allemaal terug te lezen in een rapport dat sinds 8 januari op de website van het ministerie van Justitie en Veiligheid staat, dat ook meer dan 40% van de slachtoffers valt als gevolg van legaal vuurwerk. Op het moment dat wij kiezen voor een lokaal verbod, wordt dat met name gehoord door, laten we het maar zeggen, het warme midden, zoals de burgemeester dat heeft benoemd bij de nieuwjaarsreceptie. Dat zijn een heleboel, vergeef me de term, brave burgers die bij het horen van deze maatregel zeggen: "Ja, het is heel vervelend, maar we snappen het best," en die gaan niet ineens naar Duitsland, België of waar dan ook in Holland om zwaar illegaal vuurwerk in te kopen. De kans is dus buitengewoon groot, voorzitter, dat door het instellen van zo'n lokaal verbod er minder vuurwerk wordt afgestoken en de kans kleiner is dat er problemen ontstaan. En vergeef me deze term, maar hij is van toepassing: iedere vinger telt, maar dan moet hij wel nog aan je vastzitten. En dan heb ik het alleen nog maar over verwondingen. Dit verhaal tot nu toe zegt niets over de schade aan het milieu, over de schade aan de natuur, over de overlast die burgers en dieren, en vooral hulpdieren, hiervan ondervinden. En alleen al om die reden wil GroenLinks dus stevig pleiten voor een lokaal verbod. Dank u wel.

Ik, David Tompot van de Socialistische Partij, spreek dank uit aan Roel van Nieuwstadt van GroenLinks.

Ja, dank u wel, Voorzitter. De SP heeft ook deze motie mede ingediend. Allereerst wil ik eigenlijk even terug gaan naar enkele jaren terug in de geschiedenis van de Raad. In 2018 had de SP samen met GroenLinks al een motie ingediend met het verzoek om Zeist vuurwerkvrij te maken. Daarbij deden we ook een verzoek aan het college om bijvoorbeeld het organiseren van een centrale vuurwerkshow te overwegen. Die motie, die we in december 2018 hadden ingediend, had het toen niet gehaald. Maar je ziet dat de discussie nu nog steeds actueel is. In 2018 konden we nog niet voorzien dat er enkele jaren daarna een coronaperiode zou aanbreken, waarin er zelfs, door het verbod dat er eerder in het jaar was geweest op het afsteken van vuurwerk, nog op een andere wijze zou worden teruggekomen. Maar toch, als je de resultaten bekijkt van het jaar eerder, toen er een vuurwerkverbod was vanwege corona, dan blijkt dat er veel minder slachtoffers te betreuren waren. Vuurwerkslachtoffers, omstanders, en bijvoorbeeld het oogziekenhuis dat geen operaties hoefde uit te voeren door de dienstdoende oogartsen. Dat was eigenlijk een unicum, maar dat was een unicum vanwege het feit dat er door externe omstandigheden besloten was door het kabinet om een vuurwerkverbod af te kondigen vanwege de coronapandemie. Nu zijn we weer in een andere fase. En ja, ook het feit dat er helaas nog steeds een groep mensen is die vuurwerk gebruikt als wapen, of om brandweer, politie of andere hulpdiensten te belagen of te bedreigen. Dat zijn ontwikkelingen die eigenlijk nooit een traditie mogen zijn of worden. En dat zijn wel dingen die op een bepaald moment misschien wel zwaarder wegen dan de traditie van particulieren die misschien wel in goed gebruik volgens alle regels vuurwerk afsteken. Dat is natuurlijk mooi dat mensen daar hun genoegen aan beleven, maar tegelijkertijd weegt de schade en de overlast op dat moment zo zwaar, en zijn de gevolgen daarvan zo ernstig, dat we toch denk ik als samenleving ons moeten afvragen of het niet tijd is om over te gaan tot een vuurwerkverbod. Laten we zeggen dat de ons omringende gemeenten, zoals de Utrechtse Heuvelrug, dat eerder al hebben ingesteld, een lokaal vuurwerkverbod. Als de gemeente Utrechtse Heuvelrug, met ongeveer hetzelfde aantal inwoners, dat kan doen, waarom zou onze gemeente dat dan niet kunnen? Daarom steunen wij ook deze motie die we mede hebben ingediend. Dank u wel, Voorzitter.

David Tompot spreekt namens de SP voor het nieuwe democratische Zeist.

Ja, dank u wel, voorzitter. Nieuw Democratisch Zeist is er trots op dat deze drie initiatiefnemers de moed hebben om een situatie die in alle opzichten schade veroorzaakt, van de straat te willen houden. Op verschillende niveaus van onze samenleving wordt ernstige overlast ervaren. Er bestaat geen enkele rechtvaardiging om vuurwerk in stand te houden. Een verbod ligt niet alleen voor de hand, maar is urgent en noodzakelijk.

Dank aan Jan Bredius van Nieuw Democratisch Zeist. Dat waren de vier partijen die de eerste motie indienden, waarin vreemd genoeg een verbod op lokaal consumentenvuurwerk aan de orde kwam.