Burgeramendement

Agendapunt 11: het burgeramendement is uitgebreid behandeld in de rondetafel en in het debat. Wie van de fracties wenst een stemverklaring te geven? Ja, ik zag als eerste... Ik noteer even: Esther Kant, Valco, Ernst, Wilma, David, Hafid, Fluitman, Brakels. We beginnen met Esther Kant. Zij is aan het woord. Dank u wel.

Dank u wel, Voorzitter. Zij pleit nu voor meer participatie onder de inwoners. Toch is zij van mening dat, als je de inwoners en belanghebbenden vanaf het begin actief betrekt, een burgerabonnement overbodig zou moeten zijn. Het volgen van het Bob-model zou een goed participatieproces moeten waarborgen. Bovendien is er weinig bekend over de kosten van deze pilot. Ook is het onduidelijk of deze kosten zijn opgenomen in de begroting. Daarom zal zij, tegen dit voorstel, haar stem uitbrengen. Dank u, Stijn.

Dank u, mevrouw Kant. Spreekt u voor Zeist? Bent u nu van GroenLinks? Dank u.

Dank u, voorzitter. Ja, de democratie is in ontwikkeling; de samenleving en haar omgeving zijn niet gestold, maar altijd in beweging. GroenLinks zoekt in deze beweging naar verbetering van het welzijn van mensen. Natuur ontwikkelen, veranderen, experimenteren, fouten maken en daarvan leren hoort daarbij. In dit licht zien wij dit experiment. Vele terechte zorgen en wenkende perspectieven zijn geuit tijdens de rondetafelgesprekken en het debat. We gaan er open in om ervan te leren en eraan bij te dragen en het beter te maken. Maar we zullen het experiment ook kritisch volgen om te zien of de verwachtingen worden waargemaakt en of de voordelen eventuele nadelen overtreffen. We kijken uit naar de eerste behandeling van het burgerabonnement. GroenLinks zal voor dit raadsvoorstel stemmen. Dank u wel, voorzitter. Dank.

Dankzij Falco van Triet van GroenLinks ga ik naar Ernst van Splunter van de VVD. Dank u wel.

Dank u wel, voorzitter. De VVD ziet deze proef met het burgeramendement als een stap die voortvloeit uit wat wij op dit vlak in de vorige raadsperiode mede tot stand hebben gebracht. 'De maaltijd van Zeist' en 'Samen in balans' zijn geslaagde vormen van inwonerparticipatie. Voeg daar het 'Handvat participatie' aan toe en je hebt een goede voedingsbodem voor dit experiment. De vorm die nu voorligt, zorgt ervoor dat de gemeenteraad wel in positie blijft. Wij als gemeenteraad houden binnen onze representatieve democratie het eerste en het laatste woord. Een amendement moet tijdig worden ingediend door 50 inwoners van Zeist en ondersteund worden. Er zijn goede voorwaarden waaraan een burgeramendement moet voldoen. Dat is niet helemaal goed Nederlands? Nee, dat klopt. De griffie zal dit straks prima afhandelen na een vruchtbare ronde tafel, waardoor het voorstel nog beter is geworden. Gedurende deze raadsperiode gaan we aan de slag en na iedere indiening zal er een evaluatie plaatsvinden. Uiteindelijk, als de griffie tenminste niet overbelast raakt, hebben we voldoende grond om aan het einde van de raadsperiode een goed oordeel te vellen en de balans op te maken. De VVD stemt in met dit voorstel.

Ik moet naar Wilma Breddels van de Partij van de Arbeid komen, zegt de VVD.

Dank u wel, voorzitter. Ik ben niet 100% enthousiast. Ik ga niet tegenstemmen, hoor, maar wat ik wel een beetje mis – en dat heb ik, denk ik, tijdens de rondetafelgesprekken ook gezegd tijdens het debat – is toch een soort formulering van wat nou precies een belanghebbende is. Kun je als burger over ieder onderwerp spreken, terwijl je op geen enkele manier in je belang geschaad wordt, en dan toch een burgeramendement indienen? Maar goed, het is een experiment, dus ze moeten het maar gaan ervaren, maar daar zit wel een zorg bij ons. Mevrouw Bredas, dank u. [Partij]

David Tompot is lid van de Partij van de Arbeid, ja.

Ja, dank u wel, voorzitter. De SP vindt dit voorstel voor een burgerinitiatief, Burgernet, een zeer sympathiek voorstel, dat in ieder geval een mooi experiment kan opleveren om te kijken in hoeverre hiermee, zal ik maar zeggen, de betrokkenheid van burgers in de lokale besluitvorming versterkt kan worden. En dat denk ik dat goed is, ook gezien de achtergrond, hè? Dat bij gemeenteraadsverkiezingen altijd nog een groot deel, ik zeg 40% gemiddeld landelijk, misschien nog iets meer, thuis blijft. En dat is toch best wel een hoge score. En ik denk dat we als gemeente altijd moeten blijven werken, zolang die score zo laag blijft, of beter gezegd, zolang het aantal thuisblijvers zo hoog is, om te kijken naar manieren om onze inwoners meer te betrekken in de gemeentelijke politiek. En dan zou dit burgerinitiatief op dit moment ook een mooi instrument kunnen zijn. Alleen wat wel belangrijk is, en waar we ons goed rekenschap van moeten geven, is dat het succes van het burgerinitiatief wel afhangt van de wijze waarop wij als gemeente de burgers gaan informeren, straks over het burgerinitiatief zelf, maar ook over de raadsvoorstellen waar het burgerinitiatief op gebruikt kan worden. Natuurlijk kunnen raadsvoorstellen gaan over lokale kwesties, bijvoorbeeld de woningbouw op een perceel aan de Joost van den Vondellaan. Dan is het natuurlijk wel belangrijk om van tevoren goed duidelijk te hebben wie je gaat informeren. Ga je alleen de omwonenden van de aangrenzende straten informeren, of ga je bijvoorbeeld de omwonenden van de hele Dichterswijk informeren dat er een burgerinitiatief mogelijk is over dat raadsvoorstel? Dat maakt een verschil en dat maakt dus ook uit voor het resultaat van het burgerinitiatief, doordat het misschien meer of minder zal worden ingezet door burgers, juist vanwege die informatievoorziening. En ik denk dat dat een belangrijk punt is waar we als raad straks de vinger aan de pols moeten houden, ook gezien de tussentijdse evaluatie die is aangekondigd. En ik denk dat het goed is dat dat gebeurt, en met die, zal ik maar zeggen, geruststelling, is het voor de SP ook een reden om met dit raadsvoorstel in te stemmen. Dank u.

Bedankt, David Tompot van de Socialistische Partij, en Hafid Boutahar van D66, ja.

Ja, dank u wel, voorzitter. En ja, D66 is natuurlijk ongelooflijk blij met dit voorstel. Ik zei ook in het debat dat we zeker trots zijn op onze gemeente, en dat zei ik ook met een bepaald gevoel. Wat er ook heerst, als je kijkt naar onze gemeente, dan hebben wij een soort traditie met elkaar dat we constant zoeken naar nieuwe manieren om onze inwoners te laten participeren. En dit is weer een middel dat we kunnen gebruiken om te kijken of dit onze lokale democratie verder gaat versterken. We kennen allemaal de uitdrukking: "Als je blijft doen wat je altijd gedaan hebt, dan blijf je ook krijgen wat je altijd gekregen hebt." Soms heb je ook dit soort momenten nodig om nieuwe dingen te ontwikkelen in een gemeente. En ja, dit geeft mij, en onze fractie van D66, een heel goed gevoel. Het is supergaaf dat we dit ook in Zeist weer gaan doen. We zijn heel erg benieuwd, natuurlijk, naar de eerste indieners aan de start van dit experiment. Tot zover, voorzitter. Dank u wel.

Bedankt, David Coulthard. D66, Marcel Fluitman, CDA, ja.

Ja, dank u wel, voorzitter. Het CDA heeft een minder goed gevoel. Dat heeft een beetje te maken met een paar onderdelen. Het eerste is namelijk het proces rond dit voorstel. Dit voorstel is in oktober 2020 in de Raad geweest, is toen door de Raad weggestemd en vervolgens in het coalitieakkoord opgenomen, en komt er zomaar opeens vanuit het college een voorstel. Ik heb inmiddels begrepen dat de griffier zegt: nee, het is een voorstel vanuit de Raad. Nou, het is niet een voorstel vanuit het CDA, dus ik weet niet waarom het dan een voorstel vanuit de Raad zou zijn. Wat mij betreft, is het nog steeds een collegevoorstel en is het niet anders. Ik hoop trouwens dat niet alle onderwerpen die in het coalitieakkoord staan op deze wijze naar de Raad gaan, want dan denk ik dat we nog wel een robbertje gaan vechten, want ik vind het niet de zuivere manier waarop een voorstel wordt voorgelegd. Dat over het proces waar ik het met de heer Boutahar wel mee eens ben, is dat wij als Zaaier Turk een voorloper zijn als het gaat om hoe wij kijken. Dat we de samenleving zo goed mogelijk betrekken bij onderwerpen die spelen in ons dorp. En dat laat zien: de maaltijd van Zeist, dat laat zien: de vraagstukken die we hadden toen er bezuinigd moest worden, en laat ook zien het participatiehandvat wat we hebben vastgesteld bij elkaar. Het participatiehandvat is ook iets waarin we mensen, inwoners, vroegtijdig betrekken bij onderwerpen die spelen en meenemen in, ja, het gesprek over uiteindelijk een voorstel dat naar de Raad komt. Wat mij wel bevreemdt, is dat mij van de week ter ore kwam dat er tegen een groep mensen werd gezegd dat het participatiehandvat nog niet wordt gehanteerd, omdat blijkbaar de Raad daar nog niet voldoende over had gezegd of het had uitgekristalliseerd. En toen schrok ik wel heel erg en ik overweeg daar nog wel een schriftelijke vraag over te stellen, want het kan niet zo zijn dat als wij een participatiehandvat hebben, dat dan tegen de burgers wordt gezegd: "Dit wordt niet in uw vraagstukken of proces betrokken, want dat vinden we lastig," en dan wordt er geschermd met dat de Raad het nog niet helemaal heeft afgedicht. Het verbaasde mij zeer, maar daar kom ik op een later moment graag op terug. Het CDA vindt dat de democratie zijn werk moet doen. En dat houdt in dat wij als gekozen volksvertegenwoordigers hier met elkaar moeten debatteren en discussiëren over zaken die spelen in onze samenleving. Daarvoor zijn we gekozen en daar kijkt de kiezer ook naar dat we dat goed doen. En daar worden we ook weer op afgerekend bij de volgende verkiezingen. En tussentijds worden we daar ook op aangesproken. Het grote gevaar wat nu kan ontstaan, is dat wij lui worden en wij dus niet meer naar die samenleving gaan omdat wij denken: "Nou, als die samenleving dat wil, dan komen ze langs en dan moeten ze eerst nog maar eens 50 handtekeningen verzamelen." Nou, voordat ze dat voor elkaar hebben, dat zal nog wel eventjes duren. Het CDA is van mening dat je juist als politieke partij de boer op moet gaan en ik zie heel vaak foto's dat GroenLinks, allemaal in de groene jasjes, altijd aan het bellen is en de gesprekken aangaat. En ik ga ervan uit dat het niet alleen de foto is, maar dat ze dan ook de hele dag in de kou hebben gelopen en die gesprekken hebben gevoerd. Maar dat is dan wel een voorbeeld van hoe het zou moeten. Want dan heb je het contact met de burger in de samenleving en ik heb wat dat betreft ook groot respect voor hoe GroenLinks dat doet en dat ze dat ook volhouden. Ik denk dat dat ook de manier is hoe je dan ook in verbinding komt met die samenleving en ja, dingen ophaalt en dat hier in het debat brengt met elkaar. En dat is onze rol. Als je dat nu laat glijden naar een burgerabonnement en mensen onder andere de gelegenheid geeft in te spreken bij een ronde tafel en dan op ieder moment in het voorstel nog een keer met ons mee mogen debatteren en vragen mogen stellen. Vervolgens wordt het amendement geadopteerd door de plaatsvervangend voorzitter, niet in zijn rol als een lid van een partij, maar als instituut plaatsvervangend voorzitter. Ik zie dat de heer Van Splunter het niet eens is met mijn stemverklaring. Dat is dan heel vervelend, maar ik wil hem toch wel even afmaken. Dank u wel. Het wordt geadopteerd en op basis daarvan wordt hier dan het gesprek gevoerd. Ik denk dat dat lastig is. Ik denk dat dat ook een valse schijn kan oproepen voor mensen die denken op het laatste moment nog een keer te kunnen keren. En, ik weet dat we dat niet willen, want het mag niet destructief zijn, maar de vraag is hoe je dat controleert vooraf en hoe dat hieruit werkt. Het CDA is dan wel heel erg benieuwd hoe dat gaat. En tot slot, wanneer is iets een succes? Is het een succes als al die amendementen worden aangenomen? Is het een succes als geen enkel amendement wordt aangenomen? Is het een succes als er geen enkel burgeramendement wordt ingediend, of is het een succes als we bij ieder Raadsvoorstel een amendement hebben? Ik weet het niet. De tijd zal het leren. Het CDA is dus minder enthousiast dan de vorige insprekers, maar we geven het een kans. Een kans omdat wij in Zeist gewend zijn om te experimenteren, om te kijken hoe we de samenleving erbij kunnen betrekken bij wat we doen. Maar ik roep ons wel op: Raad, word niet lui, maar blijf ons werk doen, want daar zijn we democratisch voor gekozen. Dank u wel, voorzitter. Dank.

De heer Friedman is lid van het CDA en Petra Bakels is een nieuw democratisch lid uit Zeist.

Ja, Nieuw Democratisch Zeist was verheugd dat het experiment met het burgeramendement in het coalitieakkoord was opgenomen, nadat een voorstel van D66 daartoe in 2020 onvoldoende steun had gekregen. De suggesties die besproken zijn in de rondetafelgesprekken op 29 november, zijn in het huidige raadsvoorstel opgenomen. In het debat op 8 december zijn de zorgen, zoals de privacy van de indieners en de werkdruk voor de griffie, weggenomen. Nieuw Democratisch Zeist steunt daarom dit raadsvoorstel van harte. Wel spreken wij de hoop uit dat dit experiment niet als een nachtkaars uitgaat en we dringen daarom aan op ruime communicatie richting de inwoners. Dus niet alleen een berichtje in de lokale pers, op social media of op de website van de gemeente, maar we pleiten ook voor een duidelijke handleiding voor de indieners. Dat was het, dank u, voorzitter. Dank.

Dank u, mevrouw Bakels. Nu kom ik bij Annet Ploeg van de ChristenUnie en de SGP, en daar eindig ik bij. Zij weet hoe belangrijk dat is. Dank u wel.

Dank u wel. Met alle vormen en instrumenten van participatie hopen we dat zowel de hardere als de zachtere stemmen in de samenleving gebruik gaan maken van het aanbod om mee te doen. Dit is er een van: wij stemmen in met deze nieuwe vorm van participatie. Een tijdige evaluatie is echter zeer belangrijk. Daarnaast blijven we onze volksvertegenwoordigende rol zeer serieus nemen, met en zonder foto's. Alle instrumenten staan naast elkaar, dus welkom bij deze dank.

Mevrouw Ploeg van de ChristenUnie-SGP-fractie sluit af met het belang van Zeist, ja, Harry van Kippersluis.

Ja, dank u wel, Voorzitter. Wij zullen van harte met dit voorstel instemmen, en dat heeft een aantal redenen. Daar waar wij de burger kunnen bereiken, al is het door middel van het burgeramendement, is dat winst voor de stille kiezer, de zwijgende meerderheid, hoe je het ook wilt noemen. Aan de andere kant hoor ik veel collega's al verschrikkelijk veel beren op de weg zien, en als ik nog eens naar het raadsvoorstel kijk, dan staat daar boven 'experiment'. Dat betekent dat we iets gaan proberen, en naar mijn idee betekent dat: als het experiment slaagt, pleit ik inderdaad voor een tussentijdse evaluatie. Of het experiment slaagt niet; volgens mij heb je maar twee smaken. Maar dat is nou juist het leuke van een experiment: dat niets vastligt en dat alles vloeibaar is, zoals men ook wel zegt. Dus ik zou bijna zeggen: probeer even uit je denkkader te stappen, om het maar even met een uitdrukking van Olivier B. Bommel te zeggen, en geef dit gewoon eens een kans. En wie weet komen we tot hele leuke conclusies en ervaringen. Dus, van harte instemmen. Dank u wel.

Dank u, dan stel ik vast dat de Raad het voorstel voor de invoering van het burgeramendement ondersteunt, met dien verstande dat zij nu geacht wordt tegengestemd te hebben. Waarvan akte. Ik...

Ik wilde eigenlijk, na de zeer korte en bondige stemverklaring van de heer Fluitman, een punt van orde maken, voorzitter, want...

Zonder inhoudelijk op de kwestie in te gaan, wil ik opmerken dat zowel bij de ronde tafel als hier vanavond de suggestie wordt gewekt dat we iets verkeerds doen. Er wordt getwijfeld aan de procedure waarmee dit raadsvoorstel uiteindelijk door de raad wordt aangenomen. Dat is echter niet het geval.

Nee, luister terwijl ik aan het woord ben. Ja, ik...

Het punt van orde betreft dus de vraag aan u, Voorzitter, of wij iets verkeerds hebben gedaan, of dat wij gewoon volgens het Reglement van Orde van de Raad hebben gehandeld.

De heer Roy Lucas, ik heb uw vraag gehoord," zei ze.

Geachte Voorzitter, ik zou u graag willen vragen of we het debat hier opnieuw kunnen openen en of u daartoe de bevoegdheid heeft, want er wordt nu een discussie gevoerd die we tot een debatpunt kunnen maken. Ik ben benieuwd of u daar toestemming voor geeft. We hadden immers wel toegezegd.

De procedures worden in het presidium besproken en niet in de Raad. Daarom zal ik uw vraag doorsturen naar het presidium. Waarvan akte.

Hebt u recht op een kort antwoord?

Ja, dank u. Als mij verweten wordt dat ik hier het beeld schets dat de procedure niet goed is verlopen, dan is dat niet terecht. Ik heb alleen gezegd dat het mij niet duidelijk is. Het is voor het CDA nog steeds niet duidelijk hoe het kan dat iets wat in het coalitieakkoord is opgenomen, wat in 2020 door de VVD is weggestemd, door het CDA is weggestemd en door D66 is voorgestemd, terwijl GroenLinks tegen heeft gestemd, nu via een coalitieakkoord opeens op tafel ligt. De griffier heeft gezegd dat het een raadsvoorstel vanuit de raad is. Ik zit in de raad, maar ik heb het niet ingebracht.

En dan vraag ik wat ik heb meegenomen, dank u wel, een herhaling van zetten, die vraagt hoe.

Hoe het beeld ook is, uw vraag is duidelijk en we zullen deze meenemen naar de agendacommissie. Dank u tot zover. Als u met mij meekijkt, ziet u dat het 10:15 uur is. We hebben nog een zwaar onderwerp te bespreken, namelijk de GGD, en er zijn nog drie moties vreemd aan de orde. Maar ik denk dat we het kunnen behandelen, mits we goed samenwerken.